Back to search results

1.10.72 Inventaris van het archief van Michiel Adriaensz de Ruyter [levensjaren 1607-1676], zijn naaste verwanten en nakomelingen, 1587-1982

Enter a search query
PreviousNext

Archief

Titel

1.10.72
Inventaris van het archief van Michiel Adriaensz de Ruyter [levensjaren 1607-1676], zijn naaste verwanten en nakomelingen, 1587-1982

Auteur

Th. Morren, R. Fruin, I. Heidebrink

Versie

14-10-2022

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
(c) 2013 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Collectie De Ruyter
Ruyter, de

Periodisering

archiefvorming: 1633-1721
oudste stuk - jongste stuk: 1587-1982

Archiefbloknummer

1204

Omvang

; 673 inventarisnummer(s) 5,90 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het. Enkele stukken zijn gesteld in het,en.
Nederlands
Engels
Frans
Deens

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven en gedrukte teksten. De Nederlandstalige stukken van vóór ca. 1700 zijn geschreven in het gotische cursiefschrift, met name in de Oud-Hollandse klerkencursief.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Marineofficieren
Ruyter de Wildt, De
Michiel Adriaensz de Ruyter

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief bevat stukken van de zakelijke loopbaan en het privé leven van luitenant-admiraal Michiel Adriaensz de Ruyter, zijn overlijden en nalatenschap, postuum eerbetoon en herdenkingen. Tevens bevat het enige bestanddelen van het archief van de Admiraliteit Zeeland en van enkele zeeofficieren. Daarnaast zijn archiefstukken aanwezig van zijn drie dochters, hun echtgenoten en nakomelingen en van zijn zoon Engel, vice-admiraal van Holland en West-Friesland. Een groot deel van het archief bestaat uit documenten over erfeniskwesties tussen leden van vooraanstaande families in Vlissingen en Goes, waar vooral zijn dochter Cornelia en kleinzoon Cornelis de Witte baron de Ruyter bij betrokken waren. Ook bevinden zich in het archief stukken over de verkoop in 1895/1896 van de ‘collectie’ De Ruyter, bestaande uit nagelaten schilderijen, voorwerpen en archivalia van deze zeeheld en zijn nakomelingen aan het Rijk.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Verwantschapsschema van de families De Ruyter de Wildt, De Ruyter van Steveninck en Elias met Michiel Adriaenszoon de Ruyter.Embedded Image
Bron: Otto van der Meij, “Hoeders van de Ruyters naam”, in: Genealogie en de Canon, deel 1 (Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie, deel 62: Den Haag, 2008).
Michiel Adriaensz de Ruyter (Vlissingen, 24 maart 1607 - Baai van Syracuse, 29 april 1676), luitenant-admiraal van Holland en West-Friesland. Hij begon zijn maritieme loopbaan bij de gebroeders Lampsins, reders te Vlissingen.
Dochter Cornelia de Ruyter (Vlissingen, 20 september 1639 - Amsterdam, 11 januari 1720), getrouwd met kapitein-ter-zee Jan de Witte (Goes, 4 maart 1635-op zee, 16 november 1683) en hun twee zonen meester in de rechten Cornelis de Witte (Vlissingen, 2 oktober 1660-Amsterdam, 4 mei 1701), luitenant-ter-zee Michiel de Witte (Amsterdam, 6 oktober 16623- op zee, 1683). Zij hadden geen nakomelingen.
Dochter Alida de Ruyter (Vlissingen, 16 november 1642 – Vlissingen, 4 november 1679), getrouwd met schepen en raad van Vlissingen Johan Schorer (Vlissingen, 2 juli 1628 – Vlissingen, 26 mei 1664) en na diens overlijden hertrouwd met ds. Thomas Potts (Amsterdam, ged. 15 juni 1622 – Vlissingen, 7 juni 1689). Kreeg nakomelingen in de families Potts, Pottey, Parker, de Ruyter de Wildt.
Zoon Engel de Ruyter (Vlissingen, 2 mei 1649 - Amsterdam, 27 februari 1683), vice-admiraal van Holland en West-Friesland. Vroeg de Amsterdamse predikant Gerard Brandt om een biografie te schrijven over zijn vader na diens overlijden. Hij had geen nakomelingen.
Dochter Margaretha de Ruyter (Vlissingen, 1 december 1652 – Amsterdam, 22 december 1688), getrouwd met ds. Bernardus Somer (Vlissingen, 21 januari 1642 – Veere, 2 juni 1684). Kreeg nakomelingen in de families Somer, De Wilhem, Elias en Steveninck.
Geschiedenis van het archiefbeheer
Bij de verdeling van de aanzienlijke erfenis van Michiel Adriaensz de Ruyter onder de erfgenamen kreeg zoon Engel de Ruyter met name de bijzondere erfstukken, zoals allerlei eerbewijzen aan de admiraal en ook de archiefstukken, op basis waarvan ds. Geeraert Brandt een omvangrijke biografie schreef: “Het leven en bedryf van den heere Michiel de Ruiter” (Amsterdam, 1687). Engel stierf kinderloos en de collectie de Ruyter belandde in vrouwelijke lijn bij de nakomelingen van Alida en Margaretha de Ruyter.
Via nakomelingen van Anna Potts, een dochter van Alida de Ruyter, kwam bij achter-achter-achter-achter kleinzoon Jacobus Franciscus de Ruyter de Wildt (1812-1894) een grote verzameling archiefstukken, schilderijen en bijzondere voorwerpen van Michiel de Ruyter en zijn zoon Engel terecht. Diens zoon Jan Coenraad de Ruyter de Wildt verkocht deze collectie - in overleg met andere erfgenamen - in 1895/1896 aan de Staat der Nederlanden.
Door overerving verkreeg Machtelina Henrietta de Wilhem (1730-1797), een achterkleindochter van Margaretha de Ruyter ook een groot aantal schilderijen, meubels en andere erfstukken. Haar achter-achter-achterkleinzoon Cornelis Jan baron van Tuyll van Serooskerken (1869-1945) schonk in 1924 een klein aantal archiefstukken aan het Algemeen Rijksarchief.
Bij de overdracht in 1896 van het archief van familie De Ruyter [de Wildt] was ongeveer drie meter archief achtergebleven. In 2011 heeft ir. F. de Ruyter de Wildt namens de 1997 opgerichte stichting ‘Michiel de Ruyter dit restbestand voor een nominaal bedrag overgedragen aan het Nationaal Archief. De stichting beschikte over een globale lijst van het grootste deel van deze stukken. Door het Nationaal Archief werd het materiaal zoveel mogelijk per archiefvormer herschreven en beschreven in een toegang, die voorzien is van een concordantie naar de oorspronkelijke inventaris.

Inhoud en structuur van het archief

Verantwoording van de bewerking
Het archief, dat op drie tijdstippen aan het Algemeen Rijksarchief resp. Nationaal Archief is overgedragen, is door derschillende inventarisatoren bewerkt. In elk deel is evenwel hetzelfde uitgangspunt gehanteerd: indeling primair naar persoon of familie, en secundair naar functie.
De beide aanwinsten uit 1896 en 1924 waren als afzonderlijke collecties beschreven, waarvan de inventarissen zijn afgedrukt in de aanwinstenlijsten, gepubliceerd in de Verslagen omtrent 's Rijks oude archieven.Na verwerving van het derde deel van het familiearchief De Ruyter is besloten de drie deelarchieven samen te voegen tot één collectie. De oudste en grootste verzameling is gehandhaafd. De aanvulling uit 1924, aanvankelijk genummerd 1-22E is vernummerd in 249-275. De tweede aanvulling uit 2012 is vervolgens afgenummerd vanaf 276.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Andere toegang
1.10.72.02
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Collectie De Ruyter, nummer toegang 1.10.72, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Ruyter, de, 1.10.72, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Verwante archieven
Archief van de Staten-Generaal 1576-1796, inventaris 1.01.02: inv.nrs. 9326, 9333, 9337, 12561.141.1, 12561.150, 12561.152.5, 12582.12, 12578.41, 12578.42, 12578.45.
Collectie aanwinsten van de voormalige Eerste Afdeling van het Algemeen Rijksarchief, 14e eeuw-1933, inventaris 1.11.01.01: inv.nrs. 125, 394, 727, 770, 950, 1083, 1217A, 1688, 1830, 1937, 1938, 2014, 2018.
Zie ook de archieven van het Zeeuws Archief te Middelburg en van de gemeentearchieven te Vlissingen en Goes.
Publicaties Brandt, ds. Geeraert, Het leven en bedryf van den heere Michiel de Ruiter , Amsterdam, 1687. Hoeven, L.M. van der, De nazaten van Michiel Adriaensz de Ruyter , uitgave van de Stichting ter bevordering van de nagedachtenis van Luitenant-Admiraal-Generael Michiel Adriaansz de Ruyter: Houten, 2007. Mey, Otto van der, Hoeders van de Ruyters naam , in: Genealogie en de Canon, deel 1 (Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie, deel 62): Den Haag, 2008. Prud’homme van Reine, Ronald, Rechterhand van Nederland. Biografie van Michiel Adriaensz de Ruyter , zesde druk: Amsterdam, 2007.

Bijlagen

Inventories