Back to search results

2.14.65 Inventaris van het archief van de Innovatiecommissie Participatieonderwijs (ICP) van het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen, 1975-1983

Download finding aid as PDFDownload finding aid as XML

Look into the research guide

Enter a search query
PreviousNext

Description

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingInhoud en structuur van het archiefAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaalBijlagen

Archief

Titel

2.14.65
Inventaris van het archief van de Innovatiecommissie Participatieonderwijs (ICP) van het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen, 1975-1983

Auteur

A. Gravesteijn

Versie

31-03-2022

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1988 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Ministerie van OCW: Innovatiecommissie Participatieonderwijs (ICP)
OCW / Innovatiecie. Participatieonderwijs

Periodisering

oudste stuk - jongste stuk: 1975-1983

Archiefbloknummer

O3

Omvang

; 139 inventarisnummer(s) 2,50 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Ministerie van OCW / Innovatiecommissie Participatieonderwijs (ICP), 1975-1983

Samenvatting van de inhoud van het archief

De Innovatiecommissie Participatie-onderwijs (ICP) werd ingesteld door de toenmalige minister van Onderwijs en Wetenschappen, dr. J.A. van Kemenade, op 16 oktober 1975. De commissie had als taak de ontwikkeling van het participatie-onderwijs te bevorderen. Dit was een vorm van buitenschools, praktijkgericht leren. Doel was om inhoud en organisatie van het onderwijs beter te laten aansluiten op de ervaringen die jongeren opdeden bij de uitoefening van hun werkzaamheden in beroep en bedrijf.
Het archief bevat stukken betreffende o.a. de experimenteerplannen, ontwikkelingsprojecten, voorlichting en publicaties, en betreffende de Werkgroep Voorbereiding Participerend Leren in havo en vwo.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Participatie-onderwijs
Een van de kenmerken van participerend leren is het in de praktijk opdoen van ervaringen. Deze praktijkervaringen hadden tot doel om meer aansluiting te vinden tussen school en praktijk. Het zelfstandiger worden van de leerling speelde hierbij dan ook een grote rol. Praktijkervaringen werden opgedaan door middel van stage-lopen in een bedrijf of op een kantoor; dit wordt ook wel "buitenschools" leren genoemd. Een ander kenmerk was, dat de ervaringen buiten school opgedaan, binnen het onderwijs centraal moesten staan.
Instelling en taak
De Innovatiecommissie Participatie-onderwijs (ICP) werd ingesteld door de toenmalige minister van Onderwijs en Wetenschappen, dr. J.A. van Kemenade, op 16 oktober 1975 bij beschikking, kenmerk OP/V3-32082, d.d. 15 oktober 1975. Deze beschikking werd geplaatst in de Staatscourant van dinsdag 21 oktober 1975 nr. 203.
De commissie bestond uit een voorzitter, een secretaris en acht leden, allen benoemd door de minister van Onderwijs en Wetenschappen (zie bijlage 1).
De commissie kreeg in het algemeen tot taak de ontwikkeling van het participatie-onderwijs te bevorderen door het doen van voorstellen en het uitbrengen van adviezen aan de minister met betrekking tot (de ontwikkeling van) deze vorm van onderwijs. De commissie moest onderzoeken, wat er gebeuren moest met de vorming en opleiding van werkende jongeren. Veel jongeren verlieten om wat voor reden dan ook voortijdig het onderwijs. De kern van het probleem was dat de inhoud en de organisatie van het onderwijs onvoldoende aansloten op de ervaringen die deze jongeren opdeden bij de uitoefening van hun werkzaamheden in beroep en bedrijf. Jongeren waren daarom niet in staat om vanuit hun eigen achtergrond en milieu deel te nemen aan vorming en opleiding. Tegen deze achtergrond werd de commissie ingesteld. De commissie diende te adviseren over een betere integratie van onderwijs en praktijk.
De commissie werd al spoedig geconfronteerd met toenemende jeugdwerkloosheid en daarmee een snelle teruggang van het aantal werkende jongeren dat gebruik maakte van de bestaande onderwijsvoorzieningen.
Men poogde nu aandacht te geven aan bijscholing en betere aansluiting op de arbeidsmarkt. Daartoe ging men over tot de ontwikkeling van een nieuw type onderwijs: het kort middelbaar beroepsonderwijs (kmbo).
Werkwijze
Door de commissie werden werkconferenties voorbereid. Deze namen per conferentie twee dagen in beslag. Ze hadden tot doel het bereiken van voldoende duidelijkheid over de onderlinge standpunten van leden van de commissie inzake de uit te brengen adviezen. Bij deze conferenties waren steeds twee waarnemers van het departement aanwezig.
De voorzitter nam regelmatig deel aan het voorzittersoverleg. Dit overleg was een vergadering tussen de voorzitters van de verschillende commissies die opgericht waren in het kader van het onderwijsvernieuwingsbeleid.
De volgende commissies namen deel aan dit overleg:
  • Commissie Open School (COS)
  • Innovatiecommissie Basisonderwijs (ICB)
  • Innovatiecommissie Middenschool (ICM)
  • Innovatiecommissie Participatie-onderwijs (ICP)
  • Commissie Bevordering Plaatselijke Educatieve Netwerken (CBPEN)
Het overleg werd éénmaal per maand gehouden. Men informeerde elkaar over de onderzoeksontwikkelingen en men poogde de standpunten ten opzichte van het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen te coördineren.
Er bestond ook structureel overleg tussen de commissie en het departement. Het departement kon zo feeling houden met het functioneren van de commissie. Bij het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen bestond de Departementale Innovatie Projectgroep/Participatie-onderwijs (DIP/P).
De taak van de DIP/P richtte zich (in het algemeen) op het bevorderen van een gecoördineerde en slagvaardige besluitvorming op het gebied van het participatie-onderwijs, zowel departementaal als interdepartementaal. Men adviseerde de minister van Onderwijs en Wetenschappen omtrent alle voorstellen en plannen van de commissie en andere instellingen betreffende de ontwikkeling van het participatie-onderwijs.
In 1978 werden door leden van de commissie oriëntatiebezoeken gebracht aan het buitenland, waarvan verslagen werden gemaakt. Het resultaat van die verslagen was de discussienota: "Participerend leren: een andere leerweg".
De commissie heeft uiteindelijk een twaalftal adviezen, die betrekking hebben op het onderzoeksterrein, uitgebracht aan de minister. Een drietal is niet gepubliceerd. Vanaf 1979 werden deze beleidsadviezen voorbereid door een drietal subgroepen.
De commissie gaf ook adviezen op nota's van derden, wanneer daarom gevraagd werd. Deze adviezen, bijzondere adviezen genoemd, werden aan de minister gestuurd. Deze bijzondere adviezen betroffen allerlei zaken betreffende de nieuwe regelingen op verschillende gebieden van het onderwijs.
Naast het uitbrengen van adviezen, begeleidde de commissie nog een aantal experimenten inzake het participerend leren. Vijf scholen deden daaraan mee.
De commissie begon vanaf 1980 ook met de ontwikkeling van participerend leren in havo en vwo. Daartoe werden gespreksplatforms opgericht. Elke leraar/projectgroep die dacht daarvoor in aanmerking te komen, kon zitting nemen in zo'n platform. Het platform was een middel om op het gebied van het ontwikkelen van participerend leren in havo- en vwo-bovenbouw te komen tot communicatie en afstemming.
Ook werd in de tweede helft van 1980 een Werkgroep Voorbereiding Participerend Leren ingesteld. Deze werkgroep had tot taak het ontwerpen van ontwikkelingsprojecten in participerend leren.
Door een aantal leden van de commissie werden artikelen omtrent het participerend leren gepubliceerd. Deze artikelen werden geplaatst in diverse tijdschriften. Leden van de commissie hielden ook lezingen op verschillende conferenties.
Opheffing
De commissie werd tezamen met andere commissies en werkgroepen per 1 augustus 1983 opgeheven. In een brief van het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen, kenmerk VO/VP-11.517 werd dat kenbaar gemaakt.
Op 7 september 1983 werd in het toenmalige hoofdgebouw (Nieuwe Uitleg 1, 's-Gravenhage) een officiële afscheidsbijeenkomst georganiseerd.
Een gedeelte van de taak werd overgenomen door de Adviesraad Voortgezet Onderwijs II (ARVO II II) en de Adviesgroep Projecten Voortgezet Onderwijs II (APVO II II).
Overzicht van de samenstelling van de Innovatiecommissie Participatie-onderwijs, 1975-1983
De leden van de commissie over de periode 1975-1983 zijn in onderstaand overzicht opgenomen.
  • Dr. M.A.J.M. Matthijssen, lid tevens voorzitter, 16 oktober 1975 tot 1 augustus 1981 met uitzondering van de periode 1 augustus 1979 tot 1 mei 1981 wegens studieverlof
  • L.J. van den Bosch, lid, 16 oktober 1975 tot 1 mei 1981, tevens voorzitter in de periode 1 augustus 1979 tot 1 mei 1981;
  • H.F. van Aalst, lid tevens voorzitter, 1 november 1981 tot 1 augustus 1983;
  • M.E.J.C. Crone-Auer, 1 december 1980 tot 1 februari 1983;
  • W. Baars, 16 oktober 1975 tot 1 april 1977;
  • A. Bikker, 1 november 1979 tot 1 augustus 1983;
  • J. Brouwer, 1 augustus 1981 tot 1 augustus 1983;
  • J. van Donk, 1 februari 1980 tot 1 oktober 1982:
  • M.A.H. Sterkenburg-Doyer, 1 mei 1977 tot 1 november 1980;
  • Mw. drs. E.Th. van Eck, 1 augustus 1981 tot 1 augustus 1983;
  • A. Fondse, 16 oktober 1975 tot 15 oktober 1978;
  • P. Franken, 1 september 1982 tot 1 augustus 1983;
  • F.J.Th. Hanckmann, 16 oktober 1975 tot 1 september 1979;
  • H.J. Swiers-van den Heuvel, 1 mei 1980 tot 1 augustus 1980;
  • Drs. C. van der Horst, 16 oktober 1975 tot 16 september 1978;
  • Ir. W. Hulsbergen, 1 augustus 1979 tot 15 oktober 1981;
  • Mw. S. van Leen, 1 november 1975 tot 1 augustus 1980;
  • F.E.A. Moore, 1 augustus 1981 tot 1 augustus 1983;
  • M.L.G.M. van den Oever, 1 augustus 1979 tot 1 augustus 1983;
  • F. Prins, 1 februari 1983 tot 1 augustus 1983;
  • L.C.M. van Tiggelen, 16 oktober 1975 tot 1 juni 1979;
  • A. Toornstra, 15 oktober 1975 tot 1 augustus 1983;
  • Mr. J.H. Vannisselroy, 1 augustus 1979 tot 16 oktober 1981;
  • J. Zijlstra, 1 augustus 1981 tot 1 augustus 1983;
  • Mr. G.J. van Eijk, ambtelijk secretaris, 16 oktober 1975 tot 1 augustus 1983;
  • E.W. Schröder-Koot, secretaresse, 1 oktober 1977 tot 1 augustus 1983;
  • R. van Deijl-van de Weert, secretaresse, 1 oktober 1976 tot 1 februari 1977.
Geschiedenis van het archiefbeheer
De commissie was eerst gehuisvest in Utrecht, daarna in Zeist. Het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen had aan de commissie mr. G.J. van Eijk als ambtelijk secretaris toegevoegd. Deze was verantwoordelijk voor de vorming van het archief.
In 2004 is de inventaris bijgesteld en is het archief fysiek bewerkt.
In november 1984 heeft de secretaris van de commissie het archief overgedragen aan de Centrale Archiefbewaarplaats van het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen. De inventarisatiewerkzaamheden zijn tussen september 1986 en juli 1987 verricht door A. Gravesteijn, medewerker van de Afdeling Registratuur en Archieven, Onderafdeling Centrale Archiefbewaarplaats.
Het archief van de Innovatiecommissie Participatie-onderwijs (ICP) is in 2005 naar het Nationaal Archief overgebracht krachtens art. 12 van de Archiefwet 1995.
Overbrenging van een overheidsarchief

Inhoud en structuur van het archief

Selectie en vernietiging
De omvang van het archief bedroeg bij aanvang van de inventarisatiewerkzaamheden 14 strekkende meter. Het archief werd geschoond van dubbele exemplaren, die in ruime mate aanwezig waren. De overige vernietigbare archiefbescheiden zijn op grond van het Archiefbesluit 1968, artikel 3, vierde lid, vernietigd, overeenkomstig het advies van de Algemene Rijksarchivaris, gegeven in zijn brief CD/RAI/87/231/JJ d.d. 28 september 1987. De omvang van het archief werd zodoende teruggebracht tot 3,5 strekkende meter.
Verantwoording van de bewerking
Vóór de bewerking bestond de ordening van het archief uit de series: interne, ingekomen en uitgaande brieven. Die indeling is voor wat betreft de ingekomen en uitgaande brieven gehandhaafd. De interne stukken zijn alle opgenomen bij de adviezen waarop zij betrekking hebben.
Ordening van het archief
Alle stukken bij de commissie werden voorzien van speciale kenmerken. Zo kregen ingekomen stukken het kenmerk IS/../..., uitgaande stukken US/../... . Ter verduidelijking: na de eerste schuine streep komt het jaartal en na de volgende schuine streep het volgnummer van inschrijving. De interne stukken werden voorzien van het kenmerk ICP.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van OCW: Innovatiecommissie Participatieonderwijs (ICP), nummer toegang 2.14.65, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, OCW / Innovatiecie. Participatieonderwijs, 2.14.65, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Bijlagen

Lijst met verklaringen van de afkortingen
A
ABB
Algemene Besturenbond voor Beroepsonderwijs, Hoofdbestuur van de
ABOP
Algemene Bond voor Onderwijzend Personeel
ABS
Algemene Bonden voor Scholen, Stichting
AEL
Arbeids Ervarings Leren
ANVO
Adviescommissie Nascholing Voortgezet Onderwijs
AOI
Advies Onderwijskundige Inrichting
APS
Algemeen Pedagogisch Studiecentrum
AR
Academische Raad
ARBO
Advies Raad Basis Onderwijs
AVB
Algemene Vorming en Beroepsoriëntatie
avo
algemeen voortgezet onderwijs
AVS
Algemeen Vereniging van Schoolleiders
B
BBO
Beroeps Begeleidend Onderwijs
BEMETEL
Bedrijfsopleiding Metaal en Elektrotechnische Industrie
BEVO
Begeleiding Educatieve Voorzieningen, Stichting
BNVU
Bond van Nederlandse Volks Universiteiten
BOT
Bijzondere Ontwikkelings Taken
C
CBPEN
Commissie Bevordering Plaatselijke Educatieve Netwerken
CBOO
Contactcentrum Bevordering Openbaar Onderwijs
CBS
Centraal Bureau voor de Statistiek
CDD
Centrale Directie Documentatie
CCOO
Centrale Commissie voor Onderwijs Overleg
CEOS
Civiel Effect Open School, Werkgroep
CIO
Commissie Instructie Omroep (van de NOS)
CIO
Contactorgaan voor de Innovatie van het Onderwijs
CITO
Centraal Instituut voor Toets Ontwikkeling
CML
Commissie Modernisering Leerplan
CNV
Christelijke Nederlandse Vakbond, Onderwijscommissie
CPL
Commissie Partiële Leerplicht
COBO
Centraal Orgaan Beroepsbegeleidend Onderwijs
COLO
Centraal Orgaan van de Landelijke Opleidingsorganen in het bedrijfsleven, Stichting
CORO
Centraal Orgaan van de Regionale Opleidingsorganen in het leerlingwezen, Stichting
COS
Commissie Open School
CRM
Cultuur, Recreatie en Maatschappelijkwerk, Ministerie van
CT
Curriculum Team (van de SPOS)
CVOvV
Commissie Vormings- en Ontwikkelingswerk voor Volwassenen
CVV
Centrum voor Vakopleiding voor Volwassenen
CW
Centrale Werkgroep
D
DGDI
Directoraat-Generaal voor de Diensten Onderwijs en Inspectie van het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen
DIO
Documentaire Informatievoorziening Onderwijsinnovatie
DIP
Departementale Innovatie Projectgroep
E
EK
Emancipatie Kommissie
F
FNV
Federatie Nederlandse Vakbeweging
G
GEU
Groep Educatieve Uitgeverijen
GO
Georganiseerd Overleg
GSB
Zie SGSB
H
HB
Herziening Beroepsopleiding, Werkgroep
I
ICB
Innovatiecommissie Basisschool
ICM
Innovatiecommissie Middenschool
ICO
Innovatiecommissie Opleidingen
ICP
Innovatiecommissie Participatie-onderwijs
IPAC-P
Interim Programma Advies Commissie-Participatie-onderwijs
IPEN
Interdepartementale Projectgroep Open School
IVEO
Instituut voor Vorming en Opleiding
IVEV
Interdepartementale Voorbereidingscommissie betaald Educatief Verlof
K
KKE
Kontakt Katholieken Educatiefwerk
KISO
Kohnstamm Instituut voor onderzoek Schriftelijk Onderwijs
KLLP
Klankbord LLP
kmbo
kort middelbaar beroepsonderwijs
L
lavo
lager algemeen voortgezet onderwijs
LBPV
Landelijk Beraad voor Plaatselijk Vormingswerk
lbo
lager beroepsonderwijs
lbol
lager beroepsonderwijs landbouw
LDC
Landelijk Directeuren Contact
lds
lagere detailhandelsschool
leao
lager economisch en administratiefonderwijs
lhno
lager huishoud- en nijverheidsonderwijs
llo
lager landbouwonderwijs
LLP
Landelijke Leerplaatsen Project
lmo
lager middenstandsonderwijs
lo
lager onderwijs
LOCV
Landelijke Organisatie voor Christelijk Vormingswerk
LOIO
Landelijke Organisatie Inas Opleiding
LOVWJ
Landelijke Organisatie Vormingswerk Werkende Jongeren
LSOB
Landelijke Stichting Opleidingen Bejaardenzorg
LSR
Landelijk Steunpunt Randgroepjongerenwerk
lto
lager technisch onderwijs
lts
lagere technische school
M
mavo
middelbaar algemeen voortgezet onderwijs
mbo
middelbaar beroepsonderwijs
meao
middelbaar economisch en administratief onderwijs
mhno
middelbaar huishoud- en nijverheidsonderwijs
mls
middelbare landbouwschool
mmo
middelbaar middenstandsonderwijs
mo
middelbaar onderwijs
mspo
middelbare sociaal-pedagogische onderwijs
mto
middelbaar technisch onderwijs
mts
middelbare technisch onderwijs
mtus
middelbare tuinbouwschool
MVM
Man Vrouw Maatschappij (actiegroep)
N
NBLC
Nederlands Bibliotheek- en Lectuurcentrum
NBV
Nederlandse Bond voor Sociaal-Cultureel Vormingswerk
NCO
Nationale Commissie Voorlichting en Bewustwording Ontwikkelingssamenwerking
NCVO
Nederlands Centrum voor Volksontwikkeling
NCW
Nederlands Christelijk Werkgeversbond
NFB
Nederlandse Federatie Bejaardenbeleid
NFO
Nederlandse Federatie van Onderwijsorganisaties
NIAM
Nederlands Instituut voor Audio-Visuele Media
NIVON
Nederlands Instituut voor Volksontwikkeling en Natuurvriendenwerk
NKSR
Nederlands Katholieke Schoolraad
NKV
Nederlands Katholiek Vakverbond
NLO
Nieuwe Leraren Opleiding
NOGC
Nationaal Overleg voor Gewestelijke Cultuur
NOS
Nederlandse Omroepstichting
NOT
Nederlandse Onderwijstelevisie
NOT 1979
Nationale Onderwijs Tentoonstelling 1979
NPCS
Nederlandse Protestants Christelijke Schoolraad
npo
nieuw part-time onderwijs
NVR
Nederlandse Vrouwen Raad
NVV
Nederlands Verbond van Vakverenigingen
O
OCA
Overheids Contractgebonden Activiteiten
O en W
Onderwijs en Wetenschappen, het Ministerie van
OESO
Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
OLE
Onderwijs Leer Eenheid
OO
Organisatie Ontwikkeling, Werkgroep
OPVO
Ontwikkelings Plan Voortgezet Onderwijs
OVI
Overleggroep Voorlichting Innovatie
OVO
Overleggroep Voortgezet Onderwijs
P
PACOS
Programmerings Advies Commissie Open School
PCBB
Pedagogisch Centrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven
PE
Permanente Educatie
PEN
zie CBPEN
PI
Particulier Initiatief
PLON
Project Leerpakket Ontwikkeling Natuurkunde
PO
Participatie Onderwijs
POOS
Programmacommissie Onderwijs Open School
PS
Projectgroep Stimulering
PWOS
Plaatselijke Werkgroep Open School
PZ
Personeelszaken, Centrale Directie van O en W
R
RCW
Raad voor Cultureel Werk
RO
Rechtspositiezaken Onderwijs
RDC
Regionale Diensten Centrum, het
RONO
Regionale Omroep Noord-Oost
RPD
Rijks Psychologische Dienst
RR
Regionale Raad
RU
Rijksuniversiteit
RVU
Radio volksuniversiteit
S
SALCO
Samenwerkende Landelijke Organen voor wijk-, club- en buurthuiswerk
SCO
Studiegroep Curriculum Ontwikkeling
SCP
Sociaal Cultureel Planbureau
SFW
Stichting Film en Wetenschap
SGSB
Stichting Georganiseerd Schoolwezen Beroepsonderwijs
SLO
Stichting voor de Leerplanontwikkeling
SOG-B
Sector Onderzoeks Groep - Basisschool
SOG-P
Sector Onderzoeks Groep - Participatie-onderwijs
SoZa
Sociale Zaken, het Ministerie van
SPOS
Stichting Projecten Open School
STOOS
Stichting Ontwikkeling Open School
SVO
Stichting voor Onderzoek van het Onderwijs
SUS
Stichting Uitvoeringsgroep Streekcentra
T
TELEAC
Televisie Academie, vroegere afkorting van de stichting
V
VAN
Vereniging van Avondscholen en Avondscholengemeenschappen in Nederland
VBS
Vereniging Bijzondere Scholen
VBS
Vorming Buiten Schoolverband (vroegere afdeling van OK en W)
VCU
Voorbereidings Commissie Uitvoeringszaken (van de COS)
VE
Volwassenen Educatie
VISO
Vereniging van Instellingen voor Schriftelijk Onderwijs
VJV
Vormingswerk Jong Volwassenen
VLOG
Voorlopige Landelijke Overleggroep Proefprojecten
VMTS
Vereniging van Middelbare Technische Scholen en andere scholen voor middelbaar beroepsonderwijs
VNG
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNO
Verbond van Nederlandse Ondernemers
vo
voortgezet onderwijs
VOO
Vereniging van Openbaar Onderwijs
vo/ov
voortgezet onderwijs/onderwijs voor volwassenen
VOS
Voorlichtingscommissie Open School
VOS-cursussen
Vrouwen Oriënteren zich op de Samenleving
VOU
Voorbereidingscommissie Open Universiteit
VREDA
Vereniging van Rectoren en Docenten in het Avondonderwijs
VSLPC
Vereniging van Samenwerkende Landelijke Pedagogische Centra
VU
Vrije Universiteit
VW
Vormingswerk
vwo
voorbereidend wetenschappelijk onderwijs
W
WAM
Werkgroep Audio-visuele Middelen
WEISO
Wet Erkenning Instelling Schriftelijk Onderwijs
wo
wetenschappelijk onderwijs
WOP
Werkgroep Ondersteuning Proefprojecten 16-18 jarigen
WRR
Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid
WSW
Wet Sociale Werkvoorziening
WVO
Wet op het Voortgezet Onderwijs
WVPL
Werkgroep Voorbereiding Participerend Leren
Z
ZWO
Zuiver Wetenschappelijk Onderwijs

Inventories