2.27.18 Inventaris van het archief van de Veterinaire Hoofd-Inspectie en de Veterinaire Regionale Inspectie Zuid-Holland van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, (1920) 1950-1989

Deze inventaris betreft het archief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport: Veterinaire Hoofdinspectie (hierna: VHI) en de Veterinaire Regionale Inspectie Zuid-Holland. De Veterinaire Inspectie (hierna: VI) werd ingesteld in 1920 (Stb. 1920, 11) om toezicht te houden op de naleving van de Vleeskeuringswet van 1919.

De VI vormde samen met enkele andere inspecties het Staatstoezicht op de Volksgezondheid. Het beleidsterrein Volksgezondheid viel in de loop der jaren onder de verantwoordelijkheid van verschillende departementen. Van 1918 tot 1932 viel de Afdeling Volksgezondheid onder het Ministerie van Arbeid. Tussen 1932 en 1933 viel Volksgezondheid onder het departement Binnenlandse Zaken. Toen in 1933 het departement Sociale Zaken werd ingesteld, werd Volksgezondheid daar onder geschaard. Onder invloed van een grotere overheidsbemoeienis op het gebied van de volksgezondheid, veranderde de naam van dit departement in 1951 in Sociale Zaken en Volksgezondheid. De jaren zestig lieten een toenemende aandacht voor gezondheidsbescherming zien. Dit leidde in 1971 tot de instelling van een nieuw ministerie: Volksgezondheid en Milieuhygiëne. Dit ministerie werd in 1982 gesplitst en Volksgezondheid werd ondergebracht bij het ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. In 1994 werden de beleidsterreinen opnieuw verdeeld in het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

De veterinaire zorg voor de volksgezondheid betreft een groot deel de gezondheid van dierproducten, welke afkomstig zijn van de veestapel. Daarmee hangt ook de gezondheidstoestand van de dieren zelf samen. Het is daarom dat de Veterinaire hoofdinspecteur tevens de functie vervulde van directeur van de Veeartsenijkundige Dienst (vanaf 1978 de Veterinaire Dienst geheten.) Deze viel onder de minister van Landbouw. De 'personele unie' van de VI en de VD in de periode 1925-1984 bestond echter niet alleen uit de dubbele functie van de Veterinaire Hoofdinspecteur.

Ook de overige inspecteurs hadden een soort dubbelbenoeming: een aanstelling in een hoofdfunctie bij het ene ministerie betekende een onbezoldigde nevenfunctie bij het andere ministerie. De keuring en controle op vee en vlees ten behoeve van de binnenlandse consumptie was geregeld in de Vleeskeuringswet en viel onder de verantwoordelijkheid van de minister van Volksgezondheid.

De uitvoering van deze taken lag in handen van de gemeenten, die beschikten over eigen keuringsdiensten. Deze keuringsdiensten vielen onder het toezicht van de VI. Keuringen ten behoeve van export en wering van dierziekten waren geregeld in de Veewet, en vielen onder de minister van Landbouw. De rijkskeuringen werden uitgevoerd door de VD. Na de Tweede Wereldoorlog werd het takenpakket van de VI en de VD (vanaf 1978 Veterinaire Dienst) aanzienlijk verbreed door uitbreiding van de wet- en regelgeving. In dit verband kunnen worden genoemd de Destructiewet (1957), de Antibioticawet (1964) en de Wet op de Dierproeven (1977.) Vanaf de jaren 1970 werd het terrein van activiteiten uitgestrekt tot de hele productieketen van de voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong, voor zover het de volksgezondheid betrof. Het werkterrein van de VI omvatte verder de preventie van biologische en chemische contaminanten, het levende dier en zijn milieu, zoönozen, wetenschappelijke instellingen en laboratoria met betrekking tot proefdierkunde en de uitvoering van de "Good Laboratory Practice" (GLP.)

De twee verschillende soorten keuringen van de VI en VD raakten steeds meer verweven. Dit was aanleiding voor een ingrijpende reorganisatie van de keuringsdiensten, met het doel alle keuringen onder te brengen bij het ministerie van Landbouw en Visserij. Alleen keuringen die betrekking hadden op de volksgezondheid, bleven onder het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vallen.

In 1984 werden de gemeentelijke keuringsdiensten opgeheven en met ingang van 1 januari 1985 werd de Rijksdienst voor de Keuring van Vee en Vlees opgericht, een dienst van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. De verregaande samenwerking tussen de VI en VD stopte in 1984. Voor het optimaal functioneren van de VHI was de informatie van de regionale inspecteurs (VRI) van groot belang. Zij gaven de beleidsrelevante signalen door. Er waren zes ambtsgebieden met elk een regionale Veterinaire Inspecteur van de Volksgezondheid aan het hoofd. De inspecteurs hadden taken op het gebied van de keuring van vlees, het onderzoek van vleeswaren en destructie. Zij waren tevens belast met het toezicht op de Vleeskeuringswet en de opsporing van overtredingen van de voorschriften gesteld bij of krachtens de Vleeskeuringswet en de Destructiewet, die als economisch delict worden aangemerkt. Verder adviseerden zij de minister van Volksgezondheid en lagere overheden inzake vergunningen en ontheffingen.

Het archief is gevormd bij de uitvoering van de werkzaamheden van de Veterinaire Hoofdinspectie en de Veterinaire Regionale Inspectie Zuid Holland. De neerslag dateert uit 1920 tot 1989 (zowel te bewaren als te vernietigen materiaal). De archiefbescheiden van het gedeponeerde VRI Zuid Holland archief dateren grotendeels voor 1945 en zijn onder artikel 5 lid e van het archiefbesluit 1995 bewaard.

Het archief heeft door reorganisaties en verhuizingen diverse opslagplaatsen gekend. Zowel het archief van de VHI als de VRI stond opgeslagen in het depot aan de Dinteloordseweg 28 te Steenbergen, in verrijdbare stellingkasten. Het archief is gestructureerd volgens de Basis Archief Code en de uitgewerkte versie daarvan voor de Volkgezondheid. De dossiers werden overgedragen aan het semi-statische archief met behulp van afvoerlijsten. Deze afvoerlijsten konden niet als basis dienen bij het opstellen van deze inventaris omdat zij alleen het aantal dozen vermeld. De afvoerfrequentie was afhankelijk van de grootte van het archief en de aanwas van afgesloten dossiers.

De archiefonderdelen zijn in maart 2006 door het Gemeentearchief te Rotterdam (GAR) op ongedierte en schimmels gecontroleerd, waarbij geen onregelmatigheden op deze punten werden geconstateerd. In februari 2007 is er nog een controle op schimmel en ongedierte uitgevoerd door de firma Hoogduin, waarbij evenmin onregelmatigheden op deze punten werden geconstateerd. Ongerechtigheden, zoals ijzer waren nog wel aanwezig. De stukken zaten soms los in de dozen. Het archief verkeerde in redelijke staat. Een klein gedeelte van de dozen verkeerde in slechte staat. Eind 2007 werd het archief overgebracht naar het Project Wegwerken Archiefachterstanden voor bewerking. Totdat het archief overgedragen werd aan het Nationaal Archief, werd het bewaard in het depot van het Gemeentearchief Rotterdam.

Het archief is in 2008 door Ministerie van VWS overgebracht naar het Nationaal Archief, krachtens artikel 23 van de Archiefwet 1995.

Overbrenging van een overheidsarchief

Het archiefblok heeft betrekking op de taakstelling en uitvoering van de VI. Er bevindt zich neerslag met betrekking tot:

• vleeskeuring;
• destructie;
• zoönosen en voedselvergiftiging;
• milieuhygiëne en residuen;
• invoer van vlees;
• diergeneesmiddelen;
• dierproeven;
• Goede Laboratorium Praktijk (GLP).

Het archief bestaat voornamelijk uit papieren documenten, is van uitvoerende aard en bevat veel documentatiemateriaal. De inhoud van de stukken loopt uiteen van vergaderstukken van commissies tot rapporten en adviezen. Hiaten bevinden zich met name in de jaarverslagen, waarvan enkele jaren missen. Het onderdeel VRI Zuid Holland bevat voornamelijk archiefbescheiden van voor 1945.

Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

1. Creëer een account of log in.
2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Volksgezondheid: Veterinaire Hoofd-Inspectie en Veterinaire Regionale Inspectie Zuid-Holland, nummer toegang 2.27.18, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, VWS / Veterinaire Inspectie, 2.27.18, inv.nr. ...

Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar