Terug

Hof van Holland: Remissies en pardonnen, Datum interinement: 11-09-1531

Datum interinement 11-09-1531
Soort gratie remissie met rappel van ban
Gratie Mechelen
Gratieverlener Karel V
Dader(s) Pieter Jansz. (Pieter Jan Reyersz.)
Woonplaats dader(s) Waddinxveen (Wensveen bij Gouda)
Slachtoffer(s) Frans Claasz.
Soort delict doodslag
Delict Waddinxveen
Jurisdictie delict Rijnland (baljuwschap)
Gedagvaarde officier Jan van Berendrecht, baljuw van Rijnland
Dader gevangen bij gratieverzoek? Nee
Oppositie procureur generaal Ja
Verzoening Ja, wel tot stand gekomen
Amende civiel 15 kar.g
Advies gevraagd aan schout en gerecht van Waddinxveen en het Hof van Holland
Toedracht en bijzonderheden Samenvatting Walter:In 1528 heeft de suppliant met het slachtoffer in de kroeg zitten drinken en kaarten. Op een gegeven moment kregen zij ruzie over het kaartspel, waarbij zij elkaar over en weer verweten vals te spelen. Zij gingen naar buiten om het uit te vechten, bij welk gevecht de suppliant het slachtoffer dodelijk heeft verwond met een mes.De dader die zich al enige tijd buitenslands bevindt, verkeert in grote armoede en ellende, evenals zijn vrouw en kinderen. Hij wil graag als landarbeider weer in staat gesteld worden zijn dagelijks brood te verdienen.Bijzonderheden uit het rekest:De suppliant is door de baljuw van Rijnland in verband met dit feit op 9 augustus 1528 (de tytle van banne voor eeuwig verbannen uit Holland en zijn goederen zijn verbeurd verklaard.De vader van de suppliant heeft dit vonnis aangevochten met het argument dat de baljuw niet het recht had om een dergelijke uitspraak te doen, omdat het z.g. 'recht van de dode hand' door hem zou zijn afgekocht van de familie van het slachtoffer. Het vonnis werd toch uitgesproken.Het recht van de dode hand = de familie gebruikt bij de klacht de dode hand als bewijsstuk van de dood. Het lijkt er op dat de klacht is afgekocht, wat echter de baljuw er niet van hoeft te weerhouden de doodslag ex officio te vervolgen.Hij heeft de vrienden en magen verzoend en met de rekenkamer zekere overcomst gesloten van de goeden die hij verbeurd mocht hebben blijkende bij de acten die daar van zijn.de titel van ban volgt hierna (189r):Upten dach van huyden zoo heeft de bailliu van Rynlandt mit welboeren mannen ter vierscaere sittende omme een yegelycken recht en justicie te administreren ande zelve vierscaere geeyscht van den hoochsten recht van de lyve, goet ede bloet ende aengesproecken eenen Pieter Jan Reyersz van Waldincxveen alsoe diezelve Pieter verdaecht was nae ouden haercommen ende usancie van de lande by kerckgeboeden als dat behoort om hem te verantwoorden vanden dootslach by hem gedaen in den persoen van eenen Frans Claasz. syne buyerman. Ende concludeerde dat alzoo Pieter voorsz. verdaecht is als recht is ende in persoen nyet voort en compt ende verantwoordt hem dat men hem sculdich is te leggen ballinck slandts. Ende ter contrarie compareerde voor de vierscaere Jan Reyersz. vader van de voornoemde Pieter ende dede antwoorden ende seggen dat alzoo die bailliu betaelt es van recht van de doder hant ende besegeltheyt daer off van hem gegeven heeft by de welcke hy trecht om ballinck slandts te mogen leggen den vrienden van den dooden overgegen (sic!) heeft, dat hem gheen recht en competeert om ballinck slants te leggen alzoo trecht daer van de voorsz. vrienden van de dooden an hem hebben die trecht alsulcx nyet en versoucken. Oick mede als trecht van de doder hand betaelt is soe en mach die bailliu ex officio den dootslaeger nyet eer ballinck doen leggen voer dat de dootslach jaer ende dach geleden es ende dat nae ouden hercommen van Rynlanst recht. Ende ter contrarie zeyde die bailliu dat alzoo wel hy na den rechte van Rijnlant van de dooden by welboeren mannen te doen besien ende dair van als voor recht van de dooder hant ontfangen heeft thien sheeren ponden tstuck van veertich groten ende dair of besegeltheyt gegeven heeft als vooren verhaelt is dat al tselve sonder prejudicie van het recht van de K.M.t ende dat hem by zynen heren en meesterenvan de Rekencamer belast ende bevolen is terstont te procederen ende dien voornoemde Pieter Jan Reyersz. ballinck tslandt te doen leggen ende syne goeden ande keyzerlicke Majesteit geconfisqueert te doen verclaeren ende versochte vonnisse by den mannen gepronuncieert te werden. Soe dat die mannen mit vonnisse verclaerde, seggende dat alzoo ons by relatie van de gezwoeren boden gebleken is dat Pieter handadich voorszeide na den rechte van den lande verdaecht is te weten in dese vierscaere tot zyn leste woenstede ende in drie de naeste prochiekercken van zyn laeste woenstede ende op huyden zyne rechtdach dienende is ende nyet voort en compt ende verantwoordt hem als recht is. Soe sal die bailliu trecht van de keyser bewaeren ende Pieter voorsz. ballinck slants doen leggen. Achtervolgende desen hebben die mannen den voornoemde Pieter mit vonnisse gebannen te wesen ende buyten die paelen van Hollant te blyven hondert jaer ende eenen dach op zyn lyff. Aldus gedaan upten negende augusti anno xv ende achtendetwintich ter plaetse ende by mannen voorscreven in kennisse van my. Aldus geteykent van Noorde.presentatieboek pg(aanw. coster en zeghers)contra de vrienden en magenpg consenteert