Terug

Hof van Holland: Remissies en pardonnen, Datum interinement: 13-01-1551

Datum interinement 13-01-1551
Soort gratie remissie met rappel van ban
Gratieverlener Karel V
Dader(s) Jan Pietersz. alias 'Roes'
Woonplaats dader(s) Wormer
Soort delict ketterij (anabaptisme)
Delict Wormer
Jurisdictie delict Kennemerland (baljuwschap)
Gedagvaarde officier baljuw van Kennemerland
Dader gevangen bij gratieverzoek? Nee
Amende civiel 20 kar.g
Advies gevraagd aan Hof van Holland
Toedracht en bijzonderheden simpel = onnozeladvies provinciale raad (Holland)NB formulering in zegelrecht: Chartre de rappel van ban contenant remission de certains delicts commis par Jehan Pietersz. alias Roes moyennant amende civile l'interinement au conseil en HollandeNB (boven de minuut van het interinement staat:) de vader van de impetrant geleverd de stukken en de remissie behalve de copie om te regieren ten dage van de pronunchiatie van deze solvitgelevert het interinement Cornelis Claasz. van Wormer (zo is de cirkel gesloten, dit was misschien de plaatselijke procureur) op 8 maart 1551NB remissie voor herdoperij, allerlei omwegen om een rekest te mogen indienen afgelegd, wat is daarvan terug te vinden in de gratiebrief?procedurekwestiesvader vraagt remissie voor herdoop van zoon, maar dat moest via een rekest (6-8- 1548) waarin wordt gevraagd de plakkaten te mitigeren en modereren en hem toestemming te verlenen om toch een rekest in te mogen dienen voor zijn zoon vader (Pieter Cornelisz. Roes) van suppl. is vaak scepen1537 als die vermaledijde secte der haerdopers gesayd ende gesemiNeerd was in Holland, dat ene mr Jacob van Ilpendamme, toendertijd pastoor van Wormer op de weg ging met het Heilige Sacrament om tselve een ziek mens te administreren, zo heeft ene Dirk Pietersz. croet van Wormer die van de vermaledijde van de voorn. secte der herdoopers [besmet] was wilde hem het H.S. ontweldigen heeft de ciborie (kelkvormig vat met een gewelfd deksel waar de Heilige Hostie in bewaard wordt) zo gegrepen en dat hij het kruis dat erop stond met kracht afbrak. Hij gooide het in de sNeeuw en zou [de Heilige Hostie] de pastoor ontweldigd hebben als deze dit niet met zijn uiterste kracht had wederstaan en opdat hetzelfde feit gestraft zou kunnen worden ten exempel van anderen heeft wijlen mr. Reinier Brunt in leven uw proc. gen. in Holland met aller naerstigheit gepoogd en doen pogen om deze D. P. gevangen te nemen, maar dat lukte niet en suppl.s vader, altijd een goed christen, zonder ooit van enige dwaling besmet te zijn met de pastoor bij R. Brunt en hebben hem verzocht en gebeden of hij zijn zoon wezende niet meer dan 18 jaar oud die zich door simpelheid en kwade inductie als vele anderen onnozel heeft laten herdopen en naar de costumen op 26 januari 1535 bij sententie van de raad van Holland gebannen was uit Holland en Friesland met confiscatie van al zijn goederen behulpzaam zou willen zijn om van uwe ma.t. gratie en pardon voor hem te verkrijgen. R.B heeft toen beloofd dat als de vader van suppliant de voorsz. Dirk Pietersz. zou weten te vinden, te wijzen of op enige manier te zoeken dan zou hij de zoon van de suppliant gracie en pardon doen hebben achtervolgende welcke belofte de voorn. P.C. beloofd zijn uiterste diligentie te doen en mr. R.B. heeft wijlen Hubrecht van Ruynen toen baljuw van Kennemerland hiervan geadverteerd om de vader van de suppl. assistentie te geven ende heeft die suppliants vader hebbende mit groeter dreigende vereyscht waar die voorsz. D.P. latiteerde ende hem onthielt en daarvande baljuw terstond geadverteerd die met zijn dienaars en ook met de suppliant tot Wormer in de middernacht in een herberg gekomen is en naar de plaats waar D. latiteerde en suppliants vader heeft hem gewezen en zelf gearresteerd en gezegd tegen de baljuw 'daar is die man' warop de baljuw hem gevangen heft genomen en binnen Haarlem is hem eerst zijn rechterhand afgehouwen en terstond daarna met het vuur geexecuteerd geweest. Als dit al tezamen de Heer van Assendelft, uw eerste Raad in Holland en ook de tegenwoordige baljuw van Kennemerland Joost van Bronckhorst kenlick is alzo wijlen R.Brunt en wijlen de pastoor tselve tot diverse stonden voer henl verklaard hebben.Daarenboven heeft de voorsz. baljuw vijf jaar geleden begrepen dat in Wormer enige herdopers waren en om deze te arresteren is hij bij de vader van suppliant gecomen die zich altijd troostte met de voorsz. belofte en van hem gevraagd dat hij die herdopers zou aanwijzen en zo zijn er 4 gearresteerd en geexecuteerd. ook heeft hij 5 jaar geleden vernomen dat in Wormer Jan Spronck zich heimelijk met een schuit op het water onthield en is op witte donderdag van Wormer naar Haarlem gereisd en heeft het de baljuw te kennen gegeven en de vader van de suppliant was erbij dat hij werd gearresteerd en hij is naar Haarlem gebracht en geexecuteerd. Bovendien twee jaar geleden Arie Smit herdoopt en een hoofdman van de sekte, gebannen bij sententie van uw Hof van Holland weder heimelijk conerserende binnen de voirsz. bedrijve van Wormer. De vader van de suppliant altijd vredig wezende ter defensie van het christelijk geloof en hopende dat de belofte hem gedaan eertijds tot effecte gebracht zoude mogen worden die van uw raad v. Holland en ook van de substituut van de pg daarvan geadverteerd heeft deze Arie te wijzen en te helpen arresteren. Hetgeen zonder twijfel ook gebeurd zou zijn als deze Arie hier geen lucht van had gekregen en er weer heimelijk vandoor was gegaan. Alles wat de vader van de suppl., die een zeer oud man is, nog meer heeft gedaan (altijd tonende zijn groot leetwezen, OOK NOG MEEGEWEEST MET DE EXPEDITIE NAAR TUNIS) voor uwe M.t., is te lange om hier te verhalen. En zijn zoon dolende in vreemde landen twaalf jaren heeft moeten ontberen en veel verdriet hem gaarne zag voor zijn dood tot gratie en genade te komen en dat uwe M.ts plakkaten zeer scherpelijk verbieden des secten aangaan geen requesten of sollicitatie te mogen doen. Niettemin door vaderlijke liefde grotelijk gemoveerd zijnde heeft de vader van de suppliant op de 6de augustus 1548 uwe M.t requeste overgegeven dat u deze plakkaten mitigeren en modereren wilde hem verlenen oorlof en consent om toch een rekwest in te mogen dienen voor zijn zoon Waarop hem verleend en geaccordeerd zijn geweest brieven van advijse aan de Raad van Holland die hun advies overgezonden hebben dat door de Geheime Raad gevisiteerd is en heeft de vader van de suppliant op 10 oktober bij apostille op het voorsz. request toegestaan een rekwest in te dienen zonder gestraft te worden als in uw ordonnantie bevolen wordt. Tot dien einde heeft de vader van de suppliant een request ingediend om gratie remissie en genade voor zijn zoon te verkrijgen en heeft hij op 18 februari l.l. (1549) van uwe M.t. brieven van gratie en geleide van 6 maanden verkregen om binnen die tijd in uw landen te frequenteren en van zijn geestelijke oversten te verkrijgen gratie en absolutie van dat hij door simpelheid en kwade inductie onnozelijk verleid en herdoopt is geweest en dan zou hij zelf gratie en pardon mogen vragen. Van de bisschop van Utrecht, zijn geestelijke overste heeft hij de absolutie verworven met injunctie van penitencie. Dit blijkt ook uit de geleidebrief (vrijgeleide) die hij heeft gekregen en uit de brieven van absolutie. Nu bidt de suppl. ootmoedelick om remissie en pardon van zijn voorsz. dwaling, delict en mesus en behoorlijk rappel van ban hem in 1535 opgelegd en zal zijn levenlang bidden voor de prosperiteit van uwe majesteit. (interinement moet dus tussen maart 1549 en maart 1550, half jaar om remissie te vragen en half jaar voor interinement) Gratie en genade voor rigeur van justitie vergeven, kwijtgescholden en geremiteerd, rappel van ban
Vindplaats beschikking extern ARB, Rekenkamer, inv. nr. 49574, z.f.