Terug naar zoekresultaten

2.12.51 Inventaris van het archief van de Commissie Onderzoek Gedragingen Marinepersoneel Nederlands-Indië tijdens WO2, 1945-1949 (1954)

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

2.12.51
Inventaris van het archief van de Commissie Onderzoek Gedragingen Marinepersoneel Nederlands-Indië tijdens WO2, 1945-1949 (1954)

Auteur

R. van Velden, H.E.M. Mettes

Versie

27-03-2022

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
2002 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Commissie Onderzoek Gedragingen Marinepersoneel Nederlands-Indië (WO2)
Cie. Gedragingen Marinepers. Ned.-Indië

Periodisering

archiefvorming: 1945-1949
oudste stuk - jongste stuk: 1945-1954

Archiefbloknummer

D3

Omvang

; 136 inventarisnummer(s) 7,50 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Commissie Onderzoek Gedragingen Marinepersoneel Nederlands-Indië, , 1945-1949

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief van de zuiveringscommissie Commissie Onderzoek Gedragingen Marinepersoneel Nederlands-Indië (1945-1949) bevat dossiers omtrent de politieke gedragingen van marinepersoneel tijdens de tweede Wereldoorlog. In het archief zijn stukken m.b.t. de organisatie van de commissie, rapportages, evenals dossiers betreffende verklaringen van personeel aangaande gevechtshandelingen en gedragingen. Voorts zijn er enige archiefbescheiden gerelateerd aan spionage, het verlenen van onderscheidingen, krijgsgevangenschap en de slag om de Javazee.Verder zijn er notulen, agenda's op ingekomen en uitgaande stukken, eigentijdse toegangen met onder meer naamstaten van gehoorde militairen aanwezig.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Bij Beschikkingen van de waarnemend commandant der zeemacht Nederlands-Indië van 9 november 1945, nrs. P 12/2/10 en P 12/2/12 werden ingesteld de commissie van onderzoek gedragingen (voortaan: COG) marinepersoneel in Azië en Australië, naar respectievelijk burgerpersoneel ressorterend onder het departement van Marine en (reserve-)officieren en schepelingen en ook gemilitariseerd personeel van de gouvernementsmarine en personeel van het marine-etablissement, voor zover dit een bevel tot evacuatie ontvangen had. Deze zuiveringscommissie was gevestigd in het departement van Marine. Voorzitter was schout bij nacht F.W. Coster. De commissie beëindigde haar werkzaamheden op 10 oktober 1946 waarna haar werkzaamheden werden door een zogenaamde "kleine commissie" voortgezet als onderdeel van de afdeling personeel van het ministerie van Marine met als leden kpt-lt tz C.J. Wingender, 1t tz 1 P.C. Wouters en maj torpedomaker A. Geelen.
De subcommissie Makassar, onderdeel van de COG, had als werkterrein het ambtsgebied van de commandant der marine in de Grote Oost.
In Nederland werd op 19 maart 1946 een subcommissie ingesteld. Deze kreeg tot taak de gedragingen van marinepersoneel dat terugkeerde uit Japanse krijgsgevangenschap te onderzoeken, voor zover dat nog niet had plaatsgevonden in Nederlands-Indië. Deze subcommissie werd op 6 februari 1947 opgeheven. De commissietaken werden voortaan uitgevoerd door een zogenaamde correspondent in de persoon van ltz1 K.M.R. A.B. Elders.
Geschiedenis van het archiefbeheer
Ingekomen stukken werden geopend door de secretaris van de commissie, die ze daarna ter agendering doorgaf. De stukken werden van een agendanummer voorzien. Uitgaande stukken werden in de tikkamer uitgetypt en ter tekening aan de secretaris voorgelegd. Degene die de agenda bijhield voorzag na tekening de stukken van een uitgaand nummer. Ingekomen vragenlijsten van personen die niet reeds eerder een lijst hadden ingestuurd werden voorzien van een volgnummer. Burgerpersoneel kreeg een nummer tussen 3200-3299 met een rood potlood in de rechter bovenhoek, het overig personeel kreeg een blauw nummer. Telegrammen werden behandeld als ingekomen stukken. De COG maakte gebruik van een viertal kaartsystemen; officieren, onderofficieren, korporaals en manschappen en tenslotte burgers, waarop naast naam, rang en stamboeknummer andere aantekeningen gemaakt konden worden. De kaart werd voorzien van een volgnummer dat correspondeerde met een dossier. Zo'n dossier bevatte de door de betrokkene ingevulde vragenlijst, een procesverbaal en correspondentie. De persoonsdossier van militairen werden naar dienstonderdeel opgeborgen, bijvoorbeeld onderzeebootdienst. In een speciaal daartoe aangelegd katern kon men van elke onderzochte militair op naam een verwijzing vinden naar de onderdeelsbundel waarin het betreffende dossier was opgelegd. De dossiers van de burgers waren alfabetisch opgelegd.
Het archief van de subcommissie Makassar werd in november 1947 vanuit voornoemde plaats overgeplaatst naar het archief van de COG te Batavia.
De verwerving van het archief
Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

Inhoud en structuur van het archief

Selectie en vernietiging
Tijdens de selectie ter vernietiging van dit archief is 50 centimeter archief vernietigd; het betrof hier alleen dubbele exemplaren en aanbiedingsbrieven die zonder reactie bleven.
Verantwoording van de bewerking
Uitgangspunt bij de bewerking van dit archief was de oude ordening zoveel mogelijk te herstellen. Hierbij gold als leidraad en uitgangspunt een in het archief aangetroffen oud archiefschema. Aan de hand van dit archiefschema werd de serie dossiers betreffende verklaringen van en onderzoekingen naar de gedragingen van officieren, onderofficieren, manschappen en korporaals en burgerpersoneel tijdens de bezetting van Nederlands-Indië, welke U aantreft onder inv. nrs. 7-77, goeddeels hersteld. Deze serie vormt de kern van het onderhavig archief. Verder werd een gedeponeerd archief onderkend en als zodanig afgescheiden en in een aparte afdeling beschreven. Een deel van de eigentijdse toegangen is nog vrij feilloos te gebruiken bij de ontsluiting van dit archief. Voor de exacte werking zie de aanwijzingen voor gebruikers. inv. nrs. 7-77, goeddeels hersteld.
In inv.nrs. 7-77 zijn in één dossier verscheidene zaken opgeborgen. De chronologie, de oude orde, per zaak is vaak verstoord. Omdat het dateren van de dossiers tijdens de bewerking onevenredig veel inspanning zou vergen en ook omdat een exacte datering van elk dossier niet relevant is, omdat deze parallel loopt aan de onderzoeksperiode en het bestaan van de commissie, zijn de deelbeschrijving van inv. nrs. 7-77 niet gedateerd.
Het kaartsysteem waarvan in bepaalde stukken wordt gesproken is niet aangetroffen.
De bewerking van dit archief vond plaats in 1999. In 2002 plaatste het semi-statisch archief van de Koninklijke Marine een conglomeraat archiefdelen over naar het Centraal Archievendepot. Hierin werd ook een aantal van onderhavig archief afgedwaalde archiefbescheiden aangetroffen. Deze werden alsnog opgenomen in de inventaris onder inventarisnummers 131-135.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Deels openbaar, deels beperkt openbaar (B). Ontheffing kan worden verleend door de directeur van het Nationaal Archief, na schriftelijk verzoek daartoe, op voorwaarde dat de verzoeker kan aantonen dat hij de betrokkene is, dat de betrokkene is overleden of dat de betrokkene langer dan 100 jaar geleden is geboren.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Commissie Onderzoek Gedragingen Marinepersoneel Nederlands-Indië (WO2), nummer toegang 2.12.51, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Cie. Gedragingen Marinepers. Ned.-Indië, 2.12.51, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Bijlagen

Lijst van gebruikte afkortingen
Bdg
Marinepersoneel Bandoeng I-II
Bkt
Banckert
BME
Marine Etablissement (BME)
CBZ
centrale burgerlijke ziekeninrichting
CMM Tjil
Commando Maritieme Middelen Tjilatjap
Crn
Hr .Ms . Abraham Crijnssen
dRtr
Hr. Ms. de Ruijter
Evn
Hr. Ms. Evertsen
Div mvgr
Mijnenvegers
Gvt 18/ Priok
Groep vliegtuigen/Marinevliegkamp Priok-groep vliegtuigen 18
BME
Burgerpersoneel Marine Etablissement
Glw
Hr. Ms. Gouden Leeuw
GVT
groep vliegtuigen
Hr Ms
Harer Majesteits
K
(onderzeeboot bestemd voor de) koloniën
Kkt
Krakatau
KMC
Marinekazerne Goebeng
Ktn
Kortenaer
ltz
luitenant ter zee
MBA
Marine bewakingsafdeling
MCA
marinecommandant Australië
MKG
Marinekazerne Goebeng
MKM
Marine Kampement Malang
MKO
Marinekazerne Oedjong
MLD
Marine Luchtvaartdienst
MRD
Marine Radio Dienst
MSD
marinestoomvaartdienst
MUD
Mijnen Uitkijk Dienst
MVKM
Marinevliegkamp Morokrembangan
MVKP
Marinevliegkamp Priok
N-gevallen
naspeuringsonderzoeken
OZBtn
Onderzeeboten
Ozd
Onderzeedienst
PdB
Pieter de Bitter
TM dienst
Torpedo Motorboot Dienst
Phn
Hr.Ms.Piet Hein
Vam
Hr .Ms . J. Van Amstel
WdeW
Hr.Ms . Witte de With