Terug naar zoekresultaten

2.05.65.01 Inventaris van de archieven van het Nederlandse Consulaat-Generaal in Osaka-Hiogo / Kobe, later Consulaat-Generaal te Kobe (Japan), 1868-1941 (1953); Consulaat te Harbin (Japan), 1923-1933

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

2.05.65.01
Inventaris van de archieven van het Nederlandse Consulaat-Generaal in Osaka-Hiogo / Kobe, later Consulaat-Generaal te Kobe (Japan), 1868-1941 (1953); Consulaat te Harbin (Japan), 1923-1933

Auteur

M.E.G. Kleyn, P.L. Groen

Versie

04-07-2021

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1993 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Consulaat-Generaal in Osaka-Hiogo / Kobe, later Consulaat-Generaal te Kobe (Japan); Consulaat te Harbin (Japan)
Consulaat-Generaal Kobe tot 1941

Periodisering

archiefvorming: 1868-1941
oudste stuk - jongste stuk: 1868-1953

Archiefbloknummer

Z21131

Omvang

; 166 inventarisnummer(s) 3,00 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Consulaat Osaka-Hiogo / Kobe (Japan) Consulaat-Generaal Kobe (Japan) Consulaat Harbin (Japan), 1868-1930, 1930-1941, 1923-1933

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief van het Consulaat-Generaal van Kobe bevat voor de periode 1868-1941 correspondentie, stukken m.b.t. het personeel en vonnissen van de consulaire rechtbank. Naarmate het belang van de Japanse havenstad Kobe toenam, groeide ook het belang van het Nederlandse consulaat aldaar. In het Consulaatsarchief bevinden zich stukken betreffende handel en economie (zoals Japans' economische activiteiten in de regio, en met name de betrekkingen met Nederlands-Indië) en de scheepvaart, zowel over Nederlandse opvarenden als die te Japan. Verder zijn er gegevens m.b.t. de burgerlijke stand en registratie van Nederlanders. Van het notariaat zijn er stukken over onderhandse akten, wisselprotesten, testamenten en nalatenschappen. Tevens zijn er stukken over migratiekwesties en immigratiebeperkingen van Nederlands-Indië, Suriname en Curaçao. Tenslotte bevat de inventaris ook het gedeponeerd archief van het consulaat te Harbin, omvattende één register van aldaar opgemaakte notariële akten.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Het consulaat(-generaal) Kobe
Kobe, de tweede havenstad van Japan en hoofdstad van de prefectuur Hyogo, gelegen aan de baai van Osaka, groeide aan het einde van de 19e eeuw aaneen met de stad Osaka, waar sinds 1868 een consulaat der Nederlanden was gevestigd.
Als eerste - onbezoldigd - consul der Nederlanden te Osaka-Hiogo werd benoemd A.J. Bauduin, agent van de Nederlandsche Handel Maatschappij en voorheen consul te Naga-saki.
Als opvolger van J.C.J. Klein werd in juli 1877 benoemd de koopman C.J.W. Braess, wiens dubbele kwaliteit tot talrijke klachten aanleiding gaf. Deze koopman-consul bezat als concurrent van de Nederlandse kooplieden niet de nodige onafhankelijkheid tot het behoorlijk vervullen van zijn taak. De kooplieden in het Verre Oosten beperkten zich niet tot het handeldrijven in een bepaald artikel, maar iedere gelegenheid werd aangegrepen tot het maken van winst.
Nadat C.J.W. Braess bij Koninklijk Besluit van 20 september 1897, no. 59 op verzoek eervol was ontslagen werd de post tot 1900 beheerd door de Russische vice-consul missus te Kobe, Théodore Wassilieff, die tevens de Zweeds-Noorse belangen behartigde. Deze was echter de Nederlandse taal niet machtig en dit was één van de redenen die hem noopte tot ontslag aan te vragen, zodat hij slechts voorlopig de Nederlandse handelsbelangen kon waarnemen.
Op aandrang van de toenmalig Minister van Koloniën Cremer, werd nu bij Koninklijk Besluit van 10 februari 1900, no. 4 tot bezoldigd consul te Kobe aangesteld J.H. de Reus, beroepsconsul te Yokohama, waar nu een honoraire post zou worden gevestigd. Met zijn aanstelling verhuisde het consulaat van Osaka-Hiogo naar Kobe.
Omstreeks 1928 begon men zich af te vragen of onze consulaire vertegenwoordiging in Japan wel in overeenstemming was met de betekenis van ons land. Dat Christiaan Sigis-mund Lechner, sinds 1923 consul te Kobe, de persoonlijke titel van consul-generaal voerde, achtte de Nederlandse Gezant te Japan, Pabst, geen afdoende oplossing. Hij gaf de Minister van Buitenlandse Zaken dan ook in overweging om het consulaat te Kobe te verheffen tot een consulaat-generaal.
Aldus werd met ingang van 1 januari 1930 het consulaat de Nederlanden te Kobe bij Koninklijk Besluit van 2 april 1930, no. 63, verheven tot consulaat-generaal, en werd Ch.S. Lechner benoemd tot consul-generaal der Nederlanden aldaar.
Als consulair ressort voor het consulaat-generaal werd bij ministeriële beschikking van 17 april 1930, no. 10741, vastgesteld Japan en het hele gebied Kwantung.
Na de repatriëring van Lechner in januari 1934 trad de tolk der 1ste klasse, de handels-expert W.H. de Roos, op als waarnemend consul-generaal.
Bij ministeriële beschikking van 11 juli 1938 werd De Roos eervol van deze waarneming ontheven en werd J.B.D. Pennink, voormalig handelswaarnemer in Palestina, belast met de waarneming van het consulaat-generaal. Hem werd bij Koninklijk Besluit van 16 juli 1938, no. 160, met ingang van 1 augustus 1938 de persoonlijke titel van consul-generaal verleend.
Op 31 juli 1942 verliet Pennink zijn post, waarna er tot 1949 geen vertegenwoordiging is geweest. Toen werd D. Ketel, lid van de Militaire Missie in Japan belast met de waarneming van de consulaire zaken te Kobe.
Geschiedenis van het archiefbeheer
Het archief van het consulaat-generaal werd op 13 oktober 1956 uit Kobe overgebracht, terwijl in juni 1960 een aanvang werd gemaakt met de inventarisatie door mejuffrouw mr. M.E.G. Kleyn, als werkstuk voor de Rijksarchiefschool.
De verwerving van het archief
Overbrenging van een overheidsarchief
Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
Het archief van het consulaat-generaal was oorspronkelijk ingedeeld in rubrieken, aangeduid door letters, die dan weer in nummers onderverdeeld waren.
Zo bevatte de rubriek A de Algemene Correspondentie (Pensioenen, Perpetual Lease, Toestand en onderhoud van de Nederlandse begraafplaats te Nagasaki).
In de rubriek B trof men de corrrespondentie met en betreffende de diverse consulaten en vice-consulaten.
De rubriek G was geheel gewijd aan correspondentie betreffende de Scheepvaart, terwijl in rubriek I de correspondentie werd aangetroffen betreffende inlichtingen en bemiddeling aan personen.
Rubriek L bevatte de correspondentie betreffende Huwelijken en Burgerlijke Stand; rubriek M Nalatenschappen en rubriek P Testamenten.
De handelscorrespondentie was verdeeld over de rubrieken O en Q, waarvan de rubriek Q vooral de handelstoestanden en maatregelen in verband met de oorlog inhield.
Daar deze indeling niet steeds consequent is doorgevoerd, is hiervan bij de inventarisatie afgeweken en bestaat de inventaris uit 7 rubrieken van de volgende onderwerpen.
  1. Algemene Zaken
  2. Handel en economie
  3. Scheepvaart
  4. Burgerlijke stand
  5. Hulpverlening en bemiddeling
  6. Immigratie, emigratie, transmigratie
  7. Uitwisseling en inlichtingen ontrent personen
Selectie en vernietiging
Tijdens de inventarisatie werd een gedeelte van het archief vernietigd, aan de hand van de vernietigingslijst, vastgesteld bij beschikking van de Minister van Buitenlandse Zaken van 19 april 1960, no. APA-25691 en van de Staatssecretaris van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen van 5 april 1960, no. 69502. Zij omvatte onder meer de correspondentie betreffende kanselarijrechten, inlichtingen betreffende personen, sollicitaties, uitnodigingen tot het bijwonen van recepties en andere feestelijkheden.
De vernietiging geschiedde onder leiding van Dr. J. Woltring, referendaris bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken, en was voltooid op 10 augustus 1960.
Verantwoording van de bewerking
De door mej. Kleyn gemaakte indeling van het archief bleek bij nadere beschouwing van het archief in 1993 niet helemaal houdbaar. In het archief is een scheiding aangebracht tussen de 'stukken van algemene aard' en die 'betreffende bijzondere onderwerpen'.
Het door het Nederlandse consulaat te Harbin aangelegde register van opgemaakte nota-riële akten, dat was ondergebracht in de rubriek 'Burgerlijke Stand', werd als gedeponeerd archief beschreven. Hoe dit register in het archief terecht is gekomen is niet bekend.
Verder is getracht de beschreven archivalia meer naar de geest van de door het consulaat-generaal gehanteerde ordeningsplan in te delen, reden waarom de volgorde van de beschrijvingen (de logische ordening) in deze inventaris niet overeenkomt met de fysieke ordening van de archiefbescheiden en er niet meer sprake is van de 7 rubrieken die door mej. Kleyn in haar inleiding zijn opgevoerd.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Deels openbaar, deels beperkt openbaar (A).
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Consulaat-Generaal in Osaka-Hiogo / Kobe, later Consulaat-Generaal te Kobe (Japan); Consulaat te Harbin (Japan), nummer toegang 2.05.65.01, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Consulaat-Generaal Kobe tot 1941, 2.05.65.01, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Archiefbestanddelen