Terug naar zoekresultaten

4.LNVBOS Inventaris van het archief van Staatsbosbeheer: eerste Nederlandse bosstatistiek, (1929) 1938-1948 (1987)

Het archief bevat boskaarten, kaarten van bezitstoestanden en kaarten waarop het bodemgebruik is aangegeven. Hierbij zijn legenda's, tabellen en literatuur aangaande de eerste bosstatistiek, opgemaakt in de periode 1938-1948 aanwezig.
Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

4.LNVBOS
Inventaris van het archief van Staatsbosbeheer: eerste Nederlandse bosstatistiek, (1929) 1938-1948 (1987)

Auteur

F.J. Stuurman

Versie

10-05-2021

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
2000 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Staatsbosbeheer: Eerste Nederlandse Bosstatistiek
Bosstatistiek

Periodisering

archiefvorming: 1938-1948
oudste stuk - jongste stuk: 1929-1987

Archiefbloknummer

LNVBOS

Omvang

; 10 inventarisnummer(s) 0,30 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Kaarten; normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Staatsbosbeheer, , 1899-1988

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief bevat boskaarten, kaarten van bezitstoestanden en kaarten waarop het bodemgebruik is aangegeven. Hierbij zijn legenda's, tabellen en literatuur aangaande de eerste bosstatistiek, opgemaakt in de periode 1938-1948 aanwezig.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Door Staatsbosbeheer werd in 1938-1942 het totale bosareaal in Nederland gedetailleerd in kaart gebracht. In 1938 kreeg Staatsbosbeheer opdracht om een inventarisatie te maken van de omvang en kwaliteit van het bos in Nederland. Hiervoor werd een indeling gemaakt naar boomsoort en ouderdom:
  • Naaldhout ouder en jonger dan 25 jaar;
  • Loofhout (eiken, beuken, iep ) ouder en jonger dan 40 jaar;
  • Populieren ouder en jonger dan 40 jaar
De resultaten van de tellingen in het veld zijn later ingetekend op de zogenaamde topografische militaire kaart op schaal 1:25.000. Op deze gedetailleerde kaart, ( 1 cm op de kaart betekent komt overeen met 250 m in het terrein), is het bosareaal zeer nauwkeurig afgebeeld. Tevens zijn de verliezen aan het bosareaal in 1942-1945 door houtkap tijdens de Duitse bezetting en de hongerwinter in kaart gebracht.
Datum Gebeurtenis
1926 Dr. Van Vloten wijst in het Tijdschrift van de Nederlandsche Heidemaatschappij op, de wenselijkheid van een Nederlandse bosstatistiek.
1926 Wereldboschcongres te Rome t.a.v. wereldbosstatistiek.
1927 december 15 Commissie voor (de) Boschstatistiek ingesteld door minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw.
1928 oktober Uitvoerig rapport van de commissie.
1929 januari Verslag in Tijdschrift van de Nederlandsche Heidemaatschappij:
* doen door kadastrale dienst
* proefopname in 4 gemeenten: werd er één, nl. Wageningen. Totale kosten bosstatistiek geschat op f 600.000 (1932)
* te duur, vereenvoudiging opnametechniek, nu in 4 gemeenten (Harderwijk, Ghenen, Bakel en Veldhoven) geprobeerd: schatting totale kosten nu f 46.000 (26 juni 1934).
1937 Tot gebruik van luchtfoto's besloten, Topografische dienst zegt medewerking toe.
1937 Commissie voor de boschstatistiek van taak ontheven. Nieuwe commissie voor de boschstatistiek. Taak: begeleiding van de uitvoering.
1939 april Het wordt de taak van de directeur Staatsbosbeheer bijstand te verlenen. Aan de taak wordt toegevoegd akkers weilanden en dergelijke ook te inventariseren en bebouwde kommen op te nemen, uit te voeren door assistenten van de Rijkslandbouwconsulenten, en oppervlakte meetwerk te laten doen bij het Staatsboschbeheer door daar voor aan te trekken personeel.
1938 Start samenstelling eerste Nederlandse Bosstatistiek.
1942 Bosstatistiek gereed.
1945 juni Aanvang herziening (er was toen echter al aan gewerkt, zoals blijkt uit de datering van herziene kaartbladen).
1946 Gedrukte publicatie: 'De Nederlandsche boschstatistiek".
1948 voorjaar Herziening gereed.
Geschiedenis van het archiefbeheer
De verwerving van het archief
Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.
Het materiaal is steeds in beheer gebleven van Staatsbosbeheer. Door het expertisecentrum van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, voorheen IKC Natuurbeheer, zijn de kaarten en tabellen van de eerste Nederlandse bosstatistiek uit 1938-1948 overgedragen.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
De Eerste Bosstatistiek dient te worden gezien in het perspectief van vier bosstatistieken die tot nu toe zijn uitgevoerd. Niet alleen de Vierde en tot nu toe laatste statistiek is nog van belang. De andere zijn dat zeker ook, alleen al vanuit geschiedkundig oogpunt. De Eerste bosstatistiek werd het minst veelvuldig gebruikt, zeker het meer gedetailleerde materiaal. Dat zat hem o.a. in de gebrekkige toegankelijkheid: Handgekleurde kaarten opgeborgen in mappen in de kelder. Het is bijzonder materiaal, alleen al door het feit dat ze hand zijn ingeklemd op grijsdrukken van de topografische kaart. Deze vorm maakt ze tegelijkertijd zeer kwetsbaar. Als het materiaal toegankelijker zou zijn, zou er meer mee kunnen worden gedaan. Vandaar dat het materiaal op CD-rom gezet is.
Voor de originele kaarten van de 'Eerste Nederlandsche Boschstatistiek' werd een eenvoudige indeling naar hoofdboomsoort en ouderdom gebruikt. De oorspronkelijke legenda kent in totaal 19 legendaeenheden voor bos en natuurterreinen. Hiervan hebben twaalf eenheden betrekking op hoofdboomsoort en de overige zeven op hakhout, veen, heide, duin en zandverstuivingen, grienden, rietlanden en boomgaarden. Voor de wegbeplanting op de kaart is een solide lijn voor tweezijdige wegbeplanting en een onderbroken lijn voor een enkelzijdige wegbeplanting toegepast. Voor zowel bos en wegbeplanting is onderscheid gemaakt in twee leeftijdscategorieën per boomsoortgroep. De onderscheiden boomsoorten zijn: naaldhout, eik, populier, beuk, iep en overig loofhout. De resultaten van de inventarisatie zijn met de hand in kleur ingetekend op een grijsdruk van topografische kaarten schaal 1:25.000. Met planimeters maar ook met behulp van doorzichtige ruitjes vellen zijn de opervlakten van verschillende eenheden bepaald en gerapporteerd. ( Zie: Eerste Bosstatistiek digitaal. Opbouw van een historisch basisbestand. Jan Clement & Lammert Kooistra. Alterra-rapport 744 ISSN 1566-7197. Wageningen 2003. )
Selectie en vernietiging
Het archiefmateriaal betreft de kaarten en tabellen van de eerste bosstatistiek 1938-1948, die onder handeling nr. 177 staat beschreven in het Rapport Institutioneel Onderzoek (RIO) Bomen met beleid, betrekking hebbend op het beleidsterrein Bosbouwbeleid. Handeling nr. 177: Het vervaardigen van kaarten ten behoeve van de opstelling van de eerste Nederlandse Bosstatistiek, periode: 1938-1948. De neerslag van deze handeling, verricht door het Staatsbosbeheer, is voor blijvende bewaring gewaardeerd.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Staatsbosbeheer: Eerste Nederlandse Bosstatistiek, nummer toegang 4.LNVBOS, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Bosstatistiek, 4.LNVBOS, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
De kaarten zijn gedigitaliseerd en op CD-rom gezet door Stichting Bosdata, Wageningen. Exemplaren van de CD-rom "Bos van toen".