Terug naar zoekresultaten

3.20.19 Inventaris van het archief van de familie Graswinckel (1570-1964)

Het archief bestaat uit familie- en boedelpapieren van leden van de familie Graswinckel.
Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

3.20.19
Inventaris van het archief van de familie Graswinckel (1570-1964)

Auteur

Joh.C. van Aartrijk

Versie

05-12-2023

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1976 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Familiearchief Graswinckel
Graswinckel

Periodisering

oudste stuk - jongste stuk: 1570-1964

Archiefbloknummer

35019

Omvang

116 inventarisnummer(s); 5,10 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Familie Graswinckel

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief bestaat uit familie- en boedelpapieren van leden van de familie Graswinckel.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
De familie Graswinckel is een Hollands regentengeslacht, dat oorspronkelijk uit Delft stamt. Naast de uit Delft afkomstige leden was er een Amsterdamse tak, die actief was in de handel, een Haarlemse, een Haagse en een Rotterdamse tak. Deze takken zijn, behoudens de Delftse, in mannelijk lijn uitgestorven.
De familie ontleent waarschijnlijk haar naam aan een stuk grasland in Den Hoorn bij Delft dat de vorm had van een driehoek (winkel). De oudste leden oefenden het beroep van brouwer uit, maar vervulden al vanaf de 16e eeuw verscheiden openbare (neven)functies in Delft uit, zoals veertigraad, schepen, thesaurier, burgemeester, havenmeester, weesmeester. Ook waren enkele leden administrerend regent van het Hofje van Gratie te Delft, dat onderdak bood aan echtparen boven de 50 jaar zonder kinderen. Sommige leden van de familie Graswinckel vervulden ook publieke functies in andere steden en op gewestelijk (Holland) en landelijk niveau:
Franco †1667: commies-stapelier der Hollandse magazijnen te Delft
Dirk Theodorus †1666: advocaat-fiscaal der Grafelijkheidsdomeinen van Holland, griffier van de Chambre Mi-Partie te Mechelen
Gerrit †1669: secretaris van 's-Gravenhage
Engelbert †1687: lid van de vroedschap van 's-Gravenhage, ontvanger der gemene middelen in de Baronie van Breda
Hugo †1700: rentmeester der grafelijkheidsdomeinen te Heusden
Willem †1715: ontvanger der verpondingen in de Meijerij van 's-Hertogenbosch
Herman †1721: commies-boekhouder bij de kamer op de Maze van de West-Indische Compagnie
Engelbert †1738: gecommitteerde ter Auditiekamer, lid van de Admiraliteit op de Maze en lid van Gecommitteerde Raden van Holland
Mattheus †1791: lid van de vroedschap van Amsterdam
Johan Anthony †1822: secretaris van Haarlem
jhr Dirk Petrus Marius †1956: inspecteur der Rijksveldwacht
jhr Dirk Petrus Marius †1960: algemeen rijksarchivaris
In de negentiende en twintigste eeuw waren leden van de familie veelal advocaat, of officier in het leger of vervulden leidinggevende functies in het bedrijfsleven.
Bij Koninklijk besluit van 21 juli 1908, nr 71, werd ds Dirk Petrus Marius Graswinckel (1836-1913) verheven in de Nederlandse adel.
Geschiedenis van het archiefbeheer
In het voorwoord en de inleiding van het boekwerk "Graswinckel. Geschiedenis van een Delfts brouwers- en regentengeslacht" uit 1956 wordt over het beheer van het familiearchief het volgende vermeld. "Een bepaald familiearchief bestaat er, met uitzondering van enkele fragmenten, niet. Het zogenaamde familiearchief Graswinckel, dat zich thans [1956] in het Algemeen Rijksarchief bevindt, is grotendeels door schenkingen van verschillende zijden gevormd. Er berusten enkele oorkonden in, die steeds in het bezit van de nakomelingen van de stamvader van het geslacht berust hebben, en voor de geschiedenis van de familie in het bijzonder voor de tijd van de tweede helft der 16e eeuw van belang zijn. Voor het overige bevat het hoofdzakelijk stukken uit de 18e en 19e eeuw, die vermengd waren met het archief van het Hofje van Gratie te Delft en daaruit zijn verwijderd."
De verwerving van het archief
Het archief is door schenking verworven.
Het familiearchief is door jhr dr D.P.M. Graswinckel tijdens zijn rijksarchivariaat (1933-1953), maar op een onbekend tijdstip geplaatst in het depot van het Algemeen Rijksarchief. Hij heeft het gebruikt bij zijn onderzoek naar de geschiedenis van zijn familie, maar nooit de moeite genomen om het te doen beschrijven. Met het verwante archief van het Hofje van Gratie te Delft heeft hij dat wel gedaan, evenals met het archief van Huis te Jaarsveld, welke beide archieven hij eveneens in beheer had. Bij zijn vertrek als algemeen rijksarchivaris in 1953, en ook bij zijn overlijden in 1960 was de formele status van het familiearchief niet geregeld. Dat geschiedde pas in 1969 toen het familiearchief, door bemiddeling van zijn neef jhr mr D.P.M. Graswinckel (1897-1975) door zijn erfgenamen, zijn weduwe Johanna Abrahamina Graswinckel-Breda Kleijnenberg en zijn zuster Johanna Amelia barones Van Lawick-Graswinckel aan het Algemeen Rijksarchief werd geschonken. Daarna (in 1969, 1980 en 1988) zijn nog enkele bestanddelen aan het archief toegevoegd.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
Het familiearchief is afkomstig van slechts enkele leden van de familie Graswinckel, te weten jhr ds Dirk Petrus Marius Graswinckel (1836-1913), zijn zoon Augustinus Frederik Karel (1863-1937) en diens zoon jhr dr Dirk Petrus Marius (1888-1960). De overige stukken zijn verzameld door A.F.K. en zijn zoon D.P.M.. Ook zijn enkele bestanddelen afgescheiden van het archief van het Hofje van Gratie te Delft bij de beschrijving ervan in de jaren dertig. Van deze drie personen zijn stukken aanwezig over hun maatschappelijke en familiale activiteiten. Verder bestaat het archief hoofdzakelijk uit boedelpapieren, eigendomsbewijzen, krantenknipsels, foto's en genealogische aantekeningen.
Selectie en vernietiging
Selectie ter vernietiging van documenten uit het familiearchief heeft niet plaatsgevonden. Overwogen kan worden om, bij een eventuele nadere bewerking van het archief, de bestanddelen met krantenknipsels geheel of gedeeltelijk te vernietigen.
Aanvullingen
Er worden geen aanvullingen op het archief verwacht.
Verantwoording van de bewerking
In 1976, bij de voorbereiding van de verhuizing van de archieven van het Bleijenburg naar het nieuwe archiefgebouw, werd het archief onverpakt en ongenummerd aangetroffen. Het is toen verpakt in archiefdozen en globaal beschreven door J.C. van Aartrijk. Het leverde een lijst op met beschrijvingen van de archiefbestanddelen in de volgorde zoals aangetroffen, genummerd 1-85. De aanwinsten uit 1980 en 1988 zijn vervolgens aan het archief toegevoegd onder de inventarisnummers 86-100 en 101-102. Op een onbekend tijdstip, doch voor 2009, zijn nog de nummers 103-109 toegevoegd. In 2023 zijn de nummers 110-112 toegevoegd, welke bestanddelen afkomstig zijn uit de nagelaten papieren van jhr dr D.P.M. Graswinckel (vervallen toegang 2.14.09.01). Bij die gelegenheid zijn de beschrijvingen waar nodig verbeterd en herordend. De bestaande fysieke ordening van het archief is intact gelaten.
Ordening van het archief
De oorspronkelijke inventarislijst uit 1976 vermeldde de beschrijvingen in de volgorde zoals bij de verpakking aangetroffen. Er zat geen enkele logica in de ordening van de beschrijvingen. In 2023 zijn de beschrijvingen zoveel mogelijk herordend naar de personen van wie de stukken afkomstig zijn en ondergebracht in de rubrieken A-F. De beschrijvingen van de genealogische documenten, boedelpapieren, eigendomsbewijzen, foto's en krantenknipsels zijn in rubriek G ondergebracht. Uitsplitsing naar archiefvormer is weliswaar niet onmogelijk, maar zeer arbeidsintensief. Daarvoor ontbrak de tijd.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Familiearchief Graswinckel, nummer toegang 3.20.19, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Graswinckel, 3.20.19, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Afgescheiden archiefmateriaal
In 2023 zijn de collegedictaten van de lessen van prof Fruin aan de Archiefschool (inv.nr. 90) overgebracht naar de nagelaten papieren van jhr dr D.P.M. Graswinckel in het archief van het Algemeen Rijksarchief (archiefinventaris 2.14.03, inv.nr. 3387).
Verwante archieven
In andere familiearchieven zijn stukken aanwezig die afkomstig zijn van leden van het geslacht Graswinckel. Zonder volledig te zijn wordt verwezen naar het familiearchief Van Boetzelaer (inv.nrs. 1030-1033 en 1136-1144), het familiearchief Van Beuningen (inv.nrs. 427-430, 918 en 932-933) en het huisarchief Hardenbroek (inv.nrs. 4310-4314, 4372, 4378 en 5308-5312), alle in Het Utrechts Archief. In het Stadsarchief Delft berust het archief van het Hofje van Gratie, waarvan leden van de familie decennia lang administrerend regent zijn geweest. Tevens berust daar een fragment van het persoonlijk archief van jhr dr D.P.M. Graswinckel. Ook in de collectie Losse Aanwinsten vanaf 1984 van het Noord-Hollands Archief bevinden zich enige stukken (inv.nrs. 183-198) afkomstig van leden van de familie Graswinckel.
Publicaties D.P.M. Graswinckel, Graswinckel, Geschiedenis van een Delfts brouwers- en regentengeslacht . 's-Gravenhage, 1956