Terug naar zoekresultaten

1.01.01.01 Inventaris van het archief van de Staten-Generaal, 1576-1588

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

1.01.01.01
Inventaris van het archief van de Staten-Generaal, 1576-1588

Auteur

R. Bijlsma, C.H. van Marle

Versie

01-05-2021

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1976 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Regeringsarchieven Geünieerde Provinciën I
Staten-Generaal 1576-1588

Periodisering

oudste stuk - jongste stuk: 1576-1588

Archiefbloknummer

12

Omvang

; 247 inventarisnummer(s) 2,30 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het. Een klein gedeelte is gesteld in talen als het, heten het.
Nederlands
Frans
Engels
Duits

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven documenten. De Nederlandse stukken van voor ca. 1700 zijn geschreven in het gotische cursiefschrift, met name in de Oud-Hollandse klerkencursief.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Engeland, Gezant Frankrijk, Gezant Oud Archief Suriname: Gouvernementssecretarie Willem I, Prins van Oranje

Samenvatting van de inhoud van het archief

Bevat archieven afkomstig van de griffie, de Hoogduitse Secretarie en de Audience van de Staten-Generaal uit de periode 1576-1588. Het archief van de griffie bevat resoluties van de Staten-Generaal, correspondentie (o.a. Duitse, Franse en Engelse zaken), verdragen en ratificaties, commissiebrieven, correspondentie met en stukken betreffende de landvoogden Don Juan, de hertog van Anjou, Matthias van Oostenrijk en Leycester, stukken betreffende de aanbieding van de soevereiniteit aan resp. de koning van Frankrijk en de koningin van Groot-Brittannië en stukken betreffende militaire zaken. Bevat tevens stukken afkomstig uit het archief van de prins Willem van Oranje.
Het archief van de Hoogduitse Secretarie betreft Duitstalige correspondentie met Duitse vorsten en steden en stukken betreffende Oost-Friesland. Het archief van de Audience bevat voornamelijk minuten van commissies, akten en plakkaten en stukken afkomstig van Jan Asseliers als gedeputeerde naar Frankrijk

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Zie voor een uitgebreide beschrijving van de geschiedenis van de archiefvormer de algemene inleiding 1.01.01.00 .
Datum Gebeurtenis
1576 sept. 25 De Staten van Brabant, Vlaanderen en Henegouwen komen te Brussel, op verzoek van de Raad van State bijeen.
1576 nov. 8 Pacificatie van Gent. Holland en Zeeland sluiten zich bij de bovengenoemde gewesten aan; het wordt nu gebruikelijk de brieven te ondertekenen met "états généraux du Pays Bas", "Generale Staten" en "généralité" (resolutie Staten Generaal 14 november 1576).
1576 nov. - 1578 okt. 1 Don Juan van Oostenrijk gouverneur-generaal.
1577 jan. Eerste Unie van Brussel, de afgevaardigden van de Staten Generaal bekrachtigen nogmaals de Pacificatie van Gent.
1577 febr. Don Juan tekent het "Eeuwig Edict" en sluit een verdrag met de Staten Generaal, waarbij hij onder meer de Pacificatie erkent.
1577 sept. De Staten Generaal verklaren Don Juan niet langer te erkennen, en Matthias, aartshertog van Oostenrijk voortaan als gouverneur-generaal te beschouwen.Tweede of nadere Unie van Brussel: De Staten Generaal verbinden zich tot handhaving van de Pacificatie.
1578 jan. Matthias houdt zijn intocht in Brussel, met Willem van Oranie als zijn luitenant; er wordt een nieuwe Raad van State aangesteld.
1578 okt. 1 Dood van Don Juan, zijn taak wordt overgenomen door Alexander Farnese, hertog van Parma.
1579 jan. 23 Ondertekening van de Unie van Utrecht door afgevaardigden van Gelre, Holland, Zeeland, Utrecht en de Ommelanden; veel Vlaamse en Brabantse steden sluiten zich in de volgende maanden hierbij aan.
1580 maart "Verraad" van Rennenberg, Groningen en de Ommelanden komen weer onder de koning. Ook Henegouwen, Artois en de kastellanijen van Rijssel, Douai en Orchies geven zich over aan Parma; deze gewesten sturen geen afgevaardigden meer naar de vergadering van de Staten Generaal; de Staten Generaal komen om redenen van veiligheid in de noordelijke gewesten bijeen.
Overzicht van de vergaderplaatsen en de vergaderperioden van de Staten Generaal
De gegevens zijn ontleend aan Staten Generaal nr. 12524. Vanaf november 1580 zijn ook de aanwezige afgevaardigden vermeld.
Periode Vergaderplaats
1576 oktober 1 - 1576 december 21 in Brussel
1576 december 23 1577 januari 2 in Namen
1577 januari 7 - 1578 februari 5 in Brussel
1578 februari 8 - 1580 november 15 in Antwerpen
1580 november 28 - 1581 januari 29 in Delft
1581 mei 9 - 1581 juni 24 in Amsterdam
1581 juni 28 - 1581 augustus 2 in 's-Gravenhage
Bij 14 augustus 1581 staat het volgende vermeld:
"Van dese dach en hebben mijn heeren de Generale Staten niet versamelt geweest maer is den Landraet van Overmaze in den Hage gebleven ende d'andere heeren sijn Syne Excellentie gevolcht naer Middelborch ende van daer naer Gent alwaer sij hebben begonst te besoigneren den 14e deser maent".
Deze vergaderingen van enige gedeputeerden van de Staten Generaal, waarvan telkens de namen zijn genoemd, worden van 14 augustus - 4 oktober 1581 in Gent gehouden, van 9 oktober - 15 oktober in Brugge, van 16 oktober-23 december 1581 in Gent en van 2 januari 1582- 19 januari 1582 in Antwerpen. Op 29 januari 1582 zijn de "heeren Staten Generaal weder versamelt".
Vervolg Overzicht vergaderplaatsen Staten-Generaal
Periode Vergaderplaats
1582 januari 29 - 1582 mei 7 in Antwerpen 1582 juli 2- 1582 juli 17 in Antwerpen 1582 augustus 1 - 1582 augustus 29 in Brugge
1582 september 8 - 1583 juni 5 in Antwerpen
1583 augustus 23 - 1583 september 15 in Middelburg 1583 september 25- 1583 november 30 in Dordrecht
1583 december 9 - 1584 januari 28 in 's-Gravenhage
1584 januari 30 - 1584 oktober 1 in Delft
1584 oktober 5 - 1584 december 22 in 's-Gravenhage
1584 december 24 - 1585 januari 14 in Delft
1585 januari 15 - 1587 juli 19 in 's-Gravenhage
1587 juli 20 - 1587 augustus 17 in Middelburg
1587 augustus 31 - 1587 september 11 in Dordrecht
1587 september 15 - 1587 oktober 20 in 's-Gravenhage
1587 oktober 22 - 1587 november 23 in Haarlem
1587 december 3 - 1588 januari 16 in Delft
1588 januari 20 - etc. in 's-Gravenhage
Geschiedenis van het archiefbeheer
De verwerving van het archief
Het archief is bij Koninklijk Besluit of ministeriële beschikking overgebracht.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
Regeringsarchieven Geünieerde Provinciën I, 1576-1588

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Andere toegang
Deze toegang vervangt een eerdere inventaris: R. Bijlsma 'De regeeringsarchieven der Geüniëerde en der Nader Geüniëerde Nederlandsche Provinciën 1576 september - 1588 mei' ('s-Gravenhage 1926). De inleiding hiervan bevat een schat aan informatie over de bestuurlijke organisatie en werking van het archief. Een exemplaar van deze inventaris is beschikbaar in de bibliotheek van het Nationaal Archief (signatuur: 47 C 24).
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Regeringsarchieven Geünieerde Provinciën I, nummer toegang 1.01.01.01, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Staten-Generaal 1576-1588, 1.01.01.01, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Publicaties
Literatuurlijst
  • Baelde, M.; De collaterale raden onder Karel V en Philips II (1531 - 1578) . Brussel, 1965.
  • Bor, P. Christiaansz.; Nederlandsche oorlogen . Amsterdam, 1679.
  • Borchgrave, E.; Daniël Borchgrave 1550- 1590 . Gent-Den Haag, 1898.
  • Bruce, J.; Correspondence of Leycester 1585- 1586 . Londen, 1844.
  • Bussemaker, Th.; Verslag van een onderzoek te Lissabon / Brussel naar archivalia . Den Haag, 1905.
  • Bijlsma, R.; Over de audience der Nederlandsche regering mei - augustus 1581 . Nederlands Archievenblad 1924- 1925.
  • Essen, L. van der; Alexandre Farnese, prince de Parme gouverneur-general des Pays Bas (1545-1592) . Brussel, 1933.
  • Fontaine, D.F.M.; De Raad van State, zijn taak, organisatie en werkzaamheden in de jaren 1588- 1590 . Groningen, 1955.
  • Gachard, L.; Correspondance de Philippe II sur les affaires des Pays Bas . Brussel, 1848- 1851, voortgezet door L. Lefévre, Brussel, 1940-1953
  • Gachard, L.; Correspondance de Marguérite d'Autriche, duch. de Parme avec Philips II . Brussel, 1867. Actes des Etats - Généraux des Pays-Bas 1576- 1580. Brussel, 1861 - 1866.
  • Gachard, L.; Relation des troubles de Gand sous Charles Quint . Brussel, 1846.
  • Gachard, L.; Correspondance du duc d'Albe sur les affaires de Pays-Bas. Brussel, 1850 .
  • Gachard, L.; Notice sur Ie conseil des troubles, institué par ie duc d'Albe . Uit: Etudes et Notices historiques I p. 168.
  • Heeringa, K.; Beschrijving eener verzameling stukken afkomstig van Mr. Jan van der Warck . V.R.O.A. 1919.
  • Hoynck van Papendrecht; Analecta Belgica . 's-Gravenhage, 1743.
  • Japikse, N.; Resolutiën der Staten Generaal 1576- 1588 . R.G.P. 26.
  • Jonge, J.C. de; Verhandelingen en onuitgegeven stukken . Delft-Den Haag - Amsterdam, 1825-1827.
  • Kervijn de Volkaersbeke, Ph.; Les troubles des Pays-Bas 1577- 1584 . Gent, 1847.
  • Kluit, A.,; Historie der Nederlandsche Staatsregeering tot aan het jaar 1795 . Amsterdam, 1802-1805.
  • Lefévre, L.; Correspondance du Philippe II sur les affaires des Pays-Bas; deel I, 1577-1580 ; Brussel 1940. Deel II, 1580- 1584 . Brussel 1953. Dit is een voortzetting van de uitgave van L. Gachard.
  • Marneffe, E. de; Inventaire sommaire des Papiers d'Etat et de I'Audience, conservées aux Archives générales du Royaume à Bruxelles . Brussel, 1906.
  • Marx, E.; Studiën zur Geschichte des Niederländische Aufstandes . Leipzig, 1902.
  • Muller, P.L.; Geschiedenis der regeering in de Nader geünieerde provinciën tot aan de komst van Leycester, 1579- 1585 . Leiden, 1867.
  • Pater, J.C.H. de; De Landraad bewesten Maze tot de komst van Anjou . Bijdrage voor vaderlandse gesch. P.V. dl. 8 en 9.
  • Pater, J.C.H. de; De Raad van State nevens Matthias (1578- 1581) . 's-Gravenhage, 1917.
  • Pirenne, H.; Histoire de Belgique, deel I en II .Brussel, 1948-1949.
  • Poullet, E. en Ph. Piot; Correspondance de Cardinal de Granvelle, 1565-1586 . Brussel, 1877- 1896.
  • Riemersma, J.C.; Religious factors in early Dutch capitalism 1550-1650 . 's-Gravenhage, 1967.
  • Riemsdijk, jhr. Th. van; De griffie van haar Hoogmogenden . 's-Gravenhage, 1885.
  • Rio, M.A. del; Mémoires sur les troubles .
  • Valerius, W.; Acta statuum Belgii ; in A.R.A., Den Haag, collectie Musschenbroek nrs. 3-5.
  • Veen, J.S. van; Briefwisseling van Margaretha van Parma en Charles de Brimeu . Arnhem, 1914.
  • Verhofstad, K.J.W.; De regering der Nederlanden in de jaren 1555-1559 . Nijmegen, 1937.
  • Wouters, A.; Mémoires de Viglius et d' Hopperus sur Ie commencement des troubles des Pays - Bas . Brussel - 's-Gravenhage, 1858.
  • Wind, S. de; Mededeling omtrent een bundel autographen uit de XVIe eeuw , deels in cijferschrift vervat en berustende op het provinciaal archief van Zeeland; archief uitgegeven door het Zeeuwsch genootschap der Wetenschappen, 1 deel, 3e stuk.

Bijlagen

PeriodeVergaderplaatsPeriodeVergaderplaats

Archiefbestanddelen