Terug naar zoekresultaten

1.10.05.01 Inventaris van het archief van H. Becker [levensjaren 1661-1722], 1689-1721 (1728)

Bevat stukken afkomstig van Hendrik Becker, voornamelijk als gouverneur van Ceylon (1707 - 1716)
Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

1.10.05.01
Inventaris van het archief van H. Becker [levensjaren 1661-1722], 1689-1721 (1728)

Auteur

Y.M. Sitompul

Versie

04-05-2021

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1983 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Collectie Hendrik Becker
Becker, H.

Periodisering

archiefvorming: 1689-1721
oudste stuk - jongste stuk: 1689-1728

Archiefbloknummer

1127

Omvang

; 61 inventarisnummer(s) 1,44 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven en gedrukte teksten. De Nederlandstalige stukken van vóór ca. 1700 zijn geschreven in het gotische cursiefschrift, met name in de oud-Hollandse klerkencursief.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Hendrik Becker

Samenvatting van de inhoud van het archief

Bevat stukken afkomstig van Hendrik Becker, voornamelijk als gouverneur van Ceylon (1707 - 1716)

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Biografische gegevens over Hendrik Becker
Hendrik Becker werd op 3 augustus 1661 te Amsterdam geboren als zoon van Hendrik Becker (Raad en Schepen van de stad Amsterdam, bewindhebber van de WIC, reder ter walvisvangst) en Johanna Rombouts ( Johan E. Elias, De vroedschap van Amsterdam II (Haarlem, 1903), p. 561 )
Hij kwam in Indië in 1689 als kapitein van het schip de Voetboog van de kamer Amsterdam van de VOC. In 1690 werd hij aangesteld tot kapitein in het leger te Japara, de voornaamste vesting aan Java's Noordkust. Hij vertrok in 1692 naar Malabar, ook als kapitein en twee jaar later werd hij overgeplaatst naar Ceylon.
In 1703 werd hij tot fiscaal te Negapatnam benoemd, en werd Raad extra - ordinair van Indië in 1705.
Nadat C.J. Simon, gouverneur van Ceylon, verzoek om ontslag had ingediend, solliciteerde Becker in 1707 naar deze post. Hij werd door de Heren XVII benoemd, bleef gouverneur tot 1716 ( Resoluties gouverneur - generaal en Raden, 24 mei 1707. VOC no. 723 fol. 319 ) .
Hij kreeg bekendheid o.a. als stichter van het "Lepra Hospital" te Hendella. Op eigen verzoek werd hij op 10 juli 1716 ontslagen. Hierna werd hij commandeur van de retourvloot van negenentwintig schepen en koopwaar tot een waarde van meer dan zeven miljoen gulden en vertrok hij in 1717 naar Patria.
Hendrik Becker was gehuwd met Anna Catharina Collaert van Lijnden. Hij stierf kinderloos op 22 augustus 1722 te Amsterdam
VOC op Ceylon
De vestiging van de Nederlandse Oost - Indische Compagnie in Ceylon duurde van 1640 tot 1796. Vóór deze periode (al vanaf 1601) waren er contacten van de Hollanders met de inlandse vorsten geweest.
Het eerste contact was gelegd door admiraal Joris van Spilbergen. Toen stond het grootste deel van Ceylon onder Portugese invloed. Portugezen hadden forten op Ceylon, onder andere Trincomalle en Batticalao. Ze hielden ook alle havens bezet.
In 1602 was er contact tussen Joris van Spilbergen en de inlandse Singalese vorsten, onder andere over de levering van peper en kaneel aan de Compagnie. In dit jaar werd een bondgenootschap gesloten tussen de Portugezen met de machthebbers te Candy, de koning van Senerat, Wiwala Pharma Suriya. Het kwam niet tot uitvoering in de praktijk.
Later, in 1612 probeerde de VOC in de persoon van Marcelis Boschouwer nogmaals tot een verdrag te komen. Langzamerhand kreeg de VOC vrijheid om handel te drijven in de havens Batticaloa en Trincomalle. Daardoor ontstond een conflict tussen de VOC en de Portugezen. De Compagnie kreeg echter wel steun van de vorsten van Ceylon, met wie verscheidene verdragen gesloten werden.
Op 15 maart 1638 vertrok Willem Jacobsz. Coster met zijn troepen naar Ceylon om Batticaloa op de Portugezen te veroveren. In april 1638 viel Batticaloa in handen van de VOC, later volgde het fort Trincomalle. Het tractaat van Batticaloa van 23 mei 1638 vormde de basis voor de relaties tussen de Singalese vorsten en de VOC. Dit tractaat was door Raja Singha, keizer en koning van Ceylon en Candia en Adam Westerwolt commandeur van de Nederlandse zeemacht en door Willem Jacobsz. Coster, vice - commandeur ondertekend. Het bevatte 19 artikelen, waaronder bepalingen, dat de Raja Singha de Compagnie als zijn bondgenoot erkende; dat hij samen met de VOC het eiland Ceylon tegen de Portugezen zou beschermen, en er waren tevens bepalingen over de handel, forten, koopwaren, en over de verdere samenwerking tussen de VOC en Candy ( J.E. Heeres, Corpus diplomaticum - Neerlando - Indicum I ('s -Gravenhage, 1907) ) .
Omdat de Singalese troepen niet sterk genoeg waren om de forten Batticaloa en Trincomalle te verdedigen, plaatste de Compagnie ook troepen indeze forten.
In 164O waren Negombo en Gale door Candyers en de VOC op de Portugezen veroverd. Kort daarna, in november 1640 heroverden de Portugezen deze twee forten.
Pas in 1644 was de VOC in staat om de forten onder leiding van Jan Matthijszoon definitief in handen te krijgen. Op 25 mei 1645 verklaarde Jan Thijs de oorlog aan de inlandse vorsten, omdat de inlandse troepen en de bevolking onder bevel van deze het land verwoestten. De Compagnie bezette hun gebied. De oorlog eindigde met het verdrag van 1649, dat een herziening op bepaalde punten inhield van het verdrag van 1638.
Augustus 1655 vertrok Gerard Hulft met een grote vloot naar Ceylon om het nog steeds Portugese Colombo aan te vallen. 12 mei 1656 viel Colombo in handen van de VOC. Kort daarna werden de eilanden Manaar en Jaffanapatnam en alle noordelijke gebieden onder leiding van Rijcklof van Goens veroverd. Door de bezetting van de kusten en havens op Ceylon, kon de VOC veel makkelijker handel drijven. De aanwezigheid van de VOC op Ceylon had vooral commerciele redenen. Kaneel, peper en ivoor waren de belangrijkste produkten van het eiland. Andere produkten voor de Europese markt waren katoen, noten, rijst, lijwatten en paarden.
Functies bij de Compagnie op Ceylon
De bestuursinstellingen van de VOC in Azië waren ingewikkeld vanopbouw. Het hoofdkantoor van de VOC was Batavia, daar zetelde de gouverneur -generaal als een soort onderkoning. Hij werd bijgestaan door de Raad vanIndië.
In de belangrijkste gewesten, zoals ook Ceylon stond de gouverneur aan het hoofd. De gouverneur met zijn personeel was ondergeschikt aan degouverneur - generaal in Batavia. Gouverneur - generaal en Raden stelden ookinstructies op voor alle gewesten, de gouverneurs moesten regelmatig rapport uitbrengen over hun handelingen aan de gouverneur - generaal en Raden. De officiële titel van de gouverneur op Ceylon luidde "gouverneur en directeur vanCeylon". Hij had hiernaast de waardigheid van buitengewoon lid van de Raad van Indië.
De gouverneur werd terzijde gestaan door een politieke raad ("Raad van Politie") die uit acht leden bestond: dessave (hoofden van district) ( Dessave: Singhalesch disava, ambtenaarstitel opCeylon, oorspronkelijk voor gouverneur van den maharaja, later door de Compagnie overgenomen voor Europesche hoofden van een district of dessavonye. Het woord is verwant met desa, dat in het Javaansch dorp, maar in het Sanskrit landstreek betekent. ) , soldijboekhouder, politieke secretaris, eerste pakhuis-meester , fiscaal, negotieboekhouder.
Galle en Jaffanapatnam hadden ook een eigen commandeur met een Raad. Ze bestuurden hun gebied onder oppergezag van de gouverneur te Colombo.
De rechtspraak werd uitgeoefend door de Raad van Justitie. Deze raad zetelde in Colombo.
Hendrik Becker en Ceylon
Hendrik Becker trad van 25 augustus 1707 tot 1716 op als gouverneur op Ceylon. Tijdens zijn bewind op Ceylon sloot hij overeenkomsten met de inlandse vorsten, onder andere met de heer van "Theuver" (een gebied aan de zuidpunt van India tegenover Ceylon, bij Madure). Over de uitoefening van zijn functie als gouverneur op Ceylon door Hendrik Becker wordt tegenstrijdig geoordeeld. Heel positief is Valentijn "Wat nu het bestier van den Heer Becker aangaat die behaagde de Heren XVII zodanig, dat zij zijn edele, drie jaren daarnaa af anno 1710, ordinaris Raad van India, hoedanig Zijn Ed. hier met veel lof tot anno 17l6 geregeerd heeft" ( Fr. Valentijn ) Oud en Nieuu Oost-Indien, vervattende een naukeurige en ... uitvoerige verhandelingen van Nederlands mogentheyd in die gewesten ... ( , deel V (Dordrecht/Amsterdam 1726) 59 - 462. ) . Daarentegen had Becker verscheidene onenigheden met gouverneur-generaal en Raden die het lang niet altijd met zijn optreden eens waren ( W.Fh. Coolhaas (ed.). ) Generale missiven van gouverneur - generaal en Raden aan Heren XVII der VOC ( , dl. VII ('s -Gravenhage, 1976) ) . Het lijkt wel zeker dat Becker enig scucces had, met de verbetering van de financiële positie van de Compagnie op Ceylon. Zijn eigen visie geeft Hendrik Becker in de memorie van overgave aan zijn opvolger mr. Isaad Augustinus Rumpf ( Memorie van overgave waarin een beknopte uiteenzetting voer de situtatie ter plaatse, handel, de financiële toestand, maar ook contracten met andere Europese handelscompagnieën en met de inheemse bestuurders en bevolking, archief Becker, inv.nrs. 39 - 41 ) .
Het feit dat Hendrik Becker werd opgevolgd door zijn vijand, I.A. Rump, doet vermoeden dat het oordeel over zijn ambtsperiode bij zijn superieuren niet al te gunstig was
Geschiedenis van het archiefbeheer
Het archief van Hendrik Becker bevat stukken uit de periode van 1708 tot 1728
Het kwam in drie gedeelten op het Algemeen Rijksarchief te 's -Gravenhage terecht. Het eerste gedeelte werd door mr. J.H.C. Cazius (raadsheer te 's - Hertogenbosch) op 29 januair 1879 geschonken, het tweede gedeelte werd door het Rijksarchief te Limburg overgedragen op 28 december 1904, omdat men daar van oordeel was dat dit archief niet in Maastricht thuis hoorde
Het is onbekend door wie de papieren van Hendrick Becker aan het Rijksarchief Limburg geschonken waren.
Het derde gedeelte werd door de heren J. Fabius te Baarn en J.J. Fabius te Utrecht geschonken in 1911.
Het archief van Becker was ondergebracht in de Aanwinstencollectie van de Eerste Afdeling nrs. 1879 A XVI; 1904 LV - G; 1911 XV - 32.
De verwerving van het archief
Het archief is door schenking verworven.

Inhoud en structuur van het archief

Ordening van het archief
Zoals bij een dergelijke verzameling gebruikelijk, gaat het om een fragmentarisch geheel. Een deel van de stukken kan men als origineel of als afschrift ook in het archief van de VOC vinden.
Bij de ordening werden de bescheiden gesplitst in uitgaande stukken, ingekomen stukken en stuken betreffende bijzondere onderwerpen. Het archief bevat zowel ambtelijke als persoonlijke brieven. Een scheiding was moeilijk te maken, omdat in de briefwisseling het persoonlijk en het ambtelijke vermengd zijn. Een derde deel is gesplitst naar onderwerpen

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Een enkel stuk kan in slechte staat verkeren, wat tot gevolg heeft dat het niet geraadpleegd kan worden. Een opgave van het inventarisnummer op deze plaats is nagelaten, aangezien de materiële staat en de bijbehorende reproductiemogelijkheden niet een permanente situatie vormen (restauratie, verfilming, etc.). Bij het aanvragen met de terminal krijgt u echter een mededeling terzake
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Collectie Hendrik Becker, nummer toegang 1.10.05.01, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Becker, H., 1.10.05.01, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Bijlagen

Concordans
Aanw. 1879-1911 Kol. aanw. 1983 1985
1879 A XVI a 194A 39-41 39-41
1879 A XVI b 194B 6 6
1879 A XVI c 194C 42-45 42-45
1879 A XVI d 194D 38 38
1879 A XVI e 194E 46-49 46-49
1879 A XVI f 194F 57 59
1879 A XVI g 194G 54
1879 A XVI h 194H 55
1879 A XVI j 194I dec-13 dec-13
1879 A XVI k 194J 59 61
1879 A XVI l 195A 53 53
1879 A XVI m 195B 54 56
1879 A XVI n 195C 50 50
52 52
1904 LV 6 1-mei 1-mei
7 7
9-nov 9-nov
14-37 14-37
51 51
55-56 57-58
58 60
1911 XV 32 8 8
Aanw. 1879-1911Kol. aanw.19831985