Terug naar zoekresultaten

2.21.110 Inventaris van het archief van ir. A. Lipkens [levensjaren 1782-1847], 1829-1847 (1849)

Het archief vormt de neerslag van Lipkens' werkzaamheden als adviseur voor de zaken van de werktuigkunde bij de Afdeling Onderwijs van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en bevat voornamelijk gegevens over het verlenen van octrooien, de controle op het ijkwezen en proefnemingen met duiktoestellen.
Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

2.21.110
Inventaris van het archief van ir. A. Lipkens [levensjaren 1782-1847], 1829-1847 (1849)

Auteur

J.A. Bruggemans

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1975 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Collectie 174 A. Lipkens
Lipkens

Periodisering

archiefvorming: 1829-1847
oudste stuk - jongste stuk: 1829-1849

Archiefbloknummer

C25088

Omvang

; 60 inventarisnummer(s) 0,40 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale, geschreven en gedrukte teksten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Ir. A. Lipkens

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief vormt de neerslag van Lipkens' werkzaamheden als adviseur voor de zaken van de werktuigkunde bij de Afdeling Onderwijs van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en bevat voornamelijk gegevens over het verlenen van octrooien, de controle op het ijkwezen en proefnemingen met duiktoestellen.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Antoine Lipkens werd in 1782 te Maastricht geboren. Zijn vader was lakenfabrikant en koopman in lakens.
Na in zijn geboorteplaats de lagere school en het Atheneum te hebben bezocht, vertrok hij naar Frankrijk, om zijn studie voort te zetten aan de "Ecole Polytechnique" te Parijs.
Reeds in 1802 doceerde hij geodesie aan een school te Montbrison.
Hier bracht hij verschillende technische verbeteringen aan.
Een jaar later werd hij hoofd-ingenieur van zijn departement.
In 1813 trad hij in dienst van generaal Lafitte als hulp officier der genie, belast met de planning van de vestingbouw rond de stad Foix.
Na het herstel van de onafhankelijkheid van Nederland keerde Lipkens naar zijn vaderland terug. Hij werd aangesteld als chef van de brigade-ingenieurs, die belast waren met het afbakenen van da grens tussen Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.
Na voltooiing van deze opdracht werd hij benoemd tot ingenieur-verificateur van het kadaster in Luxemburg.
Duidelijk zag hij in, dat het voor het goed functioneren van deze dienst van belang was, dat het personeel een goede opleiding ontving, daarom riep hij een cursus ter opleiding in de geodesie in het leven. De lessen werden gegeven in het Luxemburgse Atheneum, waar hij ook natuurkunde doceerde. Bij Koninklijk Besluit van 4 november 1826 nr. 128 werd Lipkens benoemd tot hoofdingenieur van het kadaster van het hele koninkrijk en verbonden aan het ministerie van Binnenlandse Zaken te Brussel als raad-adviseur voor de octrooien.
In 1827 werd hij benoemd tot corresponderend-lid van het Koninklijk Nederlands Instituut te Amsterdam.
In 1830 werd Lipkens, als lid van de commissie voor de tentoonstelling van nijverheid te Brussel, tot generaal rapporteur gekozen.
Tegelijkertijd lagen de plannen gereed voor het stichten van een school voor kunsten en wetenschappen te Brussel. Van deze instelling zou hij directeur worden.
Door de Belgische opstand van 1830 kon de tentoonstelling voor de nijverheid en de oprichting van de school voor kunsten en wetenschappen niet doorgaan. Tijdens de Belgische opstand bracht Lipkens binnen 14 dagen een telegraafverbinding tussen 's-Gravenhage, 's-Hertogenbosch en Breda tot stand. Na de tiendaagse veldtocht (2-12 augustus 1831), werd Lipkens benoemd tot adviseur voor zaken van werktuigbouwkunde bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, Afdeling Onderwijs. In deze functie werden hem verschillende belangrijke opdrachten gegeven. Met name adviseerde hij bij de aanvraag van octrooien van allerlei uitvindingen en bij het in gebruik nemen van nieuwe toestellen door de overheid. In het bijzonder was hij betrokken bij de drooglegging van het Haarlemmermeer en bij de invoering van duikertoestellen bij het redden van drenkelingen en de berging van scheepsladingen. In 1836 werd Lipkens benoemd tot lid van het Koninklijk Nederlands Instituut te Amsterdam. Sinds 1837 was hij belast met de jaarlijkse controle op gewichten en balansen van 's-Rijks Munt en haar kantoren van waarborg.
Op 4 januari 1842 had Lipkens zijn eerste bespreking met de prins van Oranje over het oprichten van een akademie in Delft.
Precies één jaar later, 4 januari 1843, werd de Koninklijke Akademie officieel geopend; Lipkens werd de eerste directeur.
Op 1 september 1846 legde hij zijn functie om gezondheidsredenen neer en vestigde zich te Warmond, waar hij op 15 december 1847 overleed.
Geschiedenis van het archiefbeheer
Men kan aannemen, dat de stukken oorspronkelijk chronologisch waren geordend.
De stukken geraakten na de benoeming van Lipkens tot directeur van de Koninklijke Akademie te Delft in de archief-bewaarplaats van deze instelling, de latere Polytechnische School en vervolgens de Technische Hogeschool in Delft.
Hier hebben de beheerders naar eigen inzicht het bestand herordend.
De verwerving van het archief
Schenking (van een niet overheidsarchief)

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
Het hier beschreven archief is de neerslag van Lipkens' werkzaamheden als adviseur voor zaken van werktuigbouwkunde bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, Afdeling Onderwijs.
Verantwoording van de bewerking
De inventarisatie heeft geen herstel van de chronologische orde ingehouden; gestreefd is naar een systematische indeling.
Op deze wijze kan het archief een bruikbare aanvulling zijn voor de onderzoekers naar het wetenschapsbeleid van het ministerie van Binnenlandse Zaken in de 19e eeuw.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Collectie 174 A. Lipkens, nummer toegang 2.21.110, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Lipkens, 2.21.110, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar