Terug naar zoekresultaten

2.21.026.04 Inventaris van het archief van mr. H.L. Drucker [levensjaren 1857-1917], 1885-1915

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

2.21.026.04
Inventaris van het archief van mr. H.L. Drucker [levensjaren 1857-1917], 1885-1915

Auteur

Ch.J.A.M. Schaepman

Versie

10-06-2019

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1969 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Collectie 165 H.L. Drucker [levensjaren 1857-1917]
Drucker

Periodisering

oudste stuk - jongste stuk: 1885-1915

Archiefbloknummer

C22289

Omvang

; 277 inventarisnummer(s) 0,50 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

mr. H.L. Drucker (1857-1917)

Samenvatting van de inhoud van het archief

Mr. H.L. Drucker (1857-1917) was zoon van de rentenier Louis Drucker, en daarmee een halfbroer van de vrouwenstrijdster Wilhelmina Drucker. Hij was o.a. hoogleraar, rechter, lid van de Tweede en eerste Kamer. Hij schonk veel aandacht aan sociale vraagstukken en trad toe tot de vrijzinnig democraten. Hij was de geestelijk vader van de wet op de Arbeidsovereenkomst. De stukken hebben betrekking op zijn politieke loopbaan.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Het oudst bekende lid van de familie Drucker was Hirsch Lazarus uit Hachenburg 1773-1838, een "bankier", die gehuwd was met Zephira Stiebel, een dochter van Isaak Seligmann Stiebel 1731-1827 en Zerla Bonn ( Alexander Dietz, Stammbuch der Frankfurter Juden, Frankfurt am Main 1907, pag. 64. ) .
De Stiebel's ook wel Steffens (1849), Steger (1855) en naar het huis "zum Stiefel" Stiefel genoemd, stamden uit de Schwabische priesterfamilie Gunzburg, die zich omstreeks 1560 in Frankfurt had gevestigd. Tot ongeveer 1700 droeg deze familie meestal de naam Günzburg.
Zij hadden loterijkantoren en waren handelaren en bankiers ( Alexander Dietz, Stammbuch der Frankfurter Juden, Frankfurt am Main 1907, pag. 299-302. ) Hirsch Lazarus vestigde zich in Frankfurt. Zijn beide zonen Ludwig (Louis) en Siegmund stichtten daar het huis Drucker. Zij bezaten de firma "Gebrüder Drucker en Wechsel, Commission und Spedition" in de Fahrgasse, welke firma in 1838 werd opgeheven. Toen ging Louis naar Nederland en Siegmund in de tabak. Siegmund vestigde in de Allerheiligengasse te Frankfurt op 12 januari 1844 een firma genaamd "Siegmund Drucker in rohen und fabrizierten Tabaken Kommission und Spedition", later "in Wechsel und Staatspapieren" ( Alexander Dietz, Stammbuch der Frankfurter Juden, Frankfurt am Main 1907, pag. 64. ) Louis Drucker was in Hachenburg geboren op 10 juli 1807. Na zijn vertrek uit Frankfurt, vestigde hij zich ongehuwd en als rentenier te Amsterdam. ( Gemeente Archief (G.A.) Amsterdam, volkstelling register 1850 B3-383. ) . Daar kwam hij in relatie met Constantine Christine Lensing ( dochter van Gerardus Johannes en Elisabeth Schoo. ) bij wie hij twee kinderen had, n.l. Louise Gerarda Elisabeth 1845-1898 ( Louise G.E. huwde 27 mei 1880 Jacob Arend Schagen van Soelen, handelsagent. ) en Wilhelmina Elisabeth 1847-1925 ( D. Te Winkel-van Hall, Wilhelmina Drucker, uitgave van de Stichting Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging Amsterdam te Amsterdam 1968. Beide dochters werden op 8 mei 1880 voor de ambtenaar van de Burgerlijke Stand door de moeder erkend. G.A. Amsterdam Register van erkenning nr. 4-103 van 1880. ) . Louis Drucker huwde te Amsterdam vele jaren later op 17 maart 1869 Johanna Caroline Christine Margaretha, zich noemende "Thérèse" Temme, van wie hij reeds 5 kinderen had ( Th. Temme was de dochter van Joseph Temme en Wilhelmine Russing, volgens de Burgerlijke Stand te Amsterdam is zij op 25 april 1834 geboren te Moritzberg in Stiermarken Oostenrijk. Bij haar huwelijk met Louis Drucker geeft zij op in Hildesheim in Duitsland geboren te zijn. Hun kinderen werden op 18 april 1865 door de ouders erkend en door opvolgend huwelijk van de ouders gewettigd. (G.A. Amsterdam), Register van erkenning 1 fol. 8 en 9 van 1865). ) ( Hun kinderen waren: ) ( Hendrik Lodewijk geb. 11 augustus 1857; ) ( Johanna Leonora geb. 30 oktober 1859; ) ( Jean Carel Joseph geb. 31 juli 1862; ) ( Bertha Eleonore geb. 14 december 1864; ) ( Carl Gustav Adolph geb. 1 mei 1868, allen geboren te Amsterdam ) Thérèse Temme had in Nederland nog een zoon, n.l. George David, geboren 1 april 1855 te Amsterdam, die de naam Temme bleef voeren. Het boek "George David" door G. en E. Prezcier, geeft op zeer tendentieuse manier het trieste verhaal van diens leven ( G. en E Prezcier, George David, J.M.E. en G.H. Meyer, Amsterdam 1885, zie ook D. te Winkel-van Hall, a.w. ) . Op 31 mei 1869 verhuisde het gezin Drucker naar Voorschoten ( G.A. Amsterdam, Bevolkingsregister 1869. ) . Louis stierf daar op 4 augustus 1884, zijn vrouw Thérèse overleed te Küssnacht op 29 november 1904. Hendrik Lodewijk Drucker, van wie de in deze inventaris beschreven stukken afkomstig zijn, werd op 11 augustus 1857 te Amsterdam geboren. Hij bezocht de H.B.S. in Leiden en werd na het toelatingsexamen tot de universiteit te hebben afgelegd, op 1 oktober 1875 als student in de rechten te Leiden ingeschreven ( Album Studiosorum Academiae Lugduno-Batavae MDCCCLXXV-MCMXXV, Leiden 1925, pag. 6 nr. 159. ) . Hij promoveerde in 1879 op een dissertatie "Bezitsverkrijging en Bezitsverlies door derden".
Hij studeerde nog enkele semesters te Leipzig en vestigde zich daarna als advocaat te Amsterdam.
Hij trouwde te Voorschoten op 14 juli 1881 Wilhelmina Catharina Sabina de Koning ( Dochter van Anthony Johan, dominee in Muiderberg, en Sabina Wilhelmina Hendrika Vogel, geboren te Muiden op 28 december 1858 en overleden te 's-Gravenhage op 18 april 1930. Hun kinderen waren: Theresia Louise geb. te Amsterdam 8 september 1882, zij trouwde in 1909 B Laue, kapitein in de "Königliche und Kaiserliche Armee". ) ( Rudolf, geboren 4 mei 1885, electrotechnisch ingenieur, trouwde 1e te 's-Gravenhage 30 oktober 1909 Margaretha Jacoba Petronella van Hasselt, overleden 1930, trouwde 2e te Londen 1932 de tweemaal gescheiden Maria Louise Croiset van Uchelen, trouwde 3e te Wassenaar 9 mei 1938, Annelise Margot Steingass, trouwde 4e in 1947 Theodora Hendrika Ida Johanna Moonen, van haar gescheiden in 1949, trouwde 5e in 1950 Elisabeth Sybilla van Essen. Hij stierf 17 april 1956. ) ( Willem Hendrik geboren te Groningen (volgens inschrijving in het Album Academicum van het Athenaeum illustre en van de Universiteit van Amsterdam, Amsterdam R.W.P. de Vries 1913, geboren te Berlijn) 20 april 1887, overleden 12 juli 1933, hoogleraar aan de Handelshogeschool te Rotterdam, trouwde mej. mr. G.R.J. Heltrich. ) . Op 24 mei 1882 richtten de curatoren van de Rijksuniversiteit te Groningen een schrijven aan de minister van Binnenlandse Zaken waarin zij o.a. mr. H.L. Drucker, advocaat en secretaris der Nederlandsch Zuid Afrika vereniging te Amsterdam, voordroegen ter vervulling van de vacature van het professoraat van wijlen mr. W. Modderman ( Algemeen Rijksarchief, Archief Binnenlandse Zaken Kabinet 2 juni 1882 nr. 4. ) . Drucker werd dientengevolge bij Koninklijk Besluit van 6 juni 1882 nr. 7 tot hoogleraar in het romeinsrecht en zijn geschiedenis aan de Rijksuniversiteit te Groningen benoemd ( A.R.A. Archief van het Kabinet des Konings inventaris nummer 2504. ) . Hij aanvaardde zijn ambt op 28 september 1882 met een redevoering over "Rechtswetenschap en Wetgeving". Hij werd lid van de Groningse gemeenteraad waar hij het initiatief nam tot invoering van progressie in de heffing van de hoofdelijke omslag; aan tal van stichtingen, die een verzachting van het lot der misdeelden in de maatschappij ten doel hadden, blijft zijn naam verbonden ( B. Sijmons in de Groningsche Volksalmanak 1918 pag. 173. ) . In 1886 werd professor Drucker benoemd tot rechter plaatsvervanger bij de arrondissementsrechtbank te Groningen ter vervanging van mr. W. Tonckens Jhz., die eervol ontslagen was. Hem werd toestemming verleend dit ambt tegelijk met zijn hoogleraarambt te bekleden ( A.R.A. Archief van het Kabinet des Konings inventarisnummer 2726, 26 juni 1886 nummer 26. ) . In 1889 volgde zijn benoeming tot hoogleraar te Leiden waar hij mr. H.W. d' Ablaing opvolgde ( A.R.A. Archief Binnenlandse Zaken Kabinet 1 augustus 1889 nummer 103. Deze benoeming werd bekrachtigd bij K.B. van 3 augustus 1889 nr. 15, bij dit besluit werd hem tevens eervol ontslag verleend als hoogleraar te Groningen. (Archief van het Kabinet des Konings inventarisnummer 2907). Bij K.B. van 2 oktober 1889 werd hem eervol ontslag verleend als rechter-plaatsvervanger bij de arrondissementsrechtbank te Groningen (Archief van het Kabinet des Konings inventarisnummer 2917, 2 oktober 1889 nr. 2 en archief van het ministerie van Justitie, afdeling Algemeen secretariaat 8 oktober 1889, nr. 183. ) Hij ging in Leiden als hoogleraar weg in 1897 en keerde er als privaatdocent in het Nederlands privaatrecht terug en werkte er als zodanig van 1889 tot 1905 ( J.P. Duyverman, Het raadslid Prof. mr. H.L. Drucker, Tijdschrift voor Geschiedenis, 75e jaargang, 1962, pag. 57-67. ) .
In 1891 werd hij gekozen als lid van de gemeenteraad van Leiden, hetgeen hij gedurende 12 jaar bleef.
Hij schonk zijn nimmer aflatende aandacht aan sociale vraagstukken als: de ongelukkenverzekering, de arbeidsvoorwaarden en de rechtstoestand van de arbeidende klasse en de openbare gezondheidszorg. Hij had een groot aandeel in de stichting, in 1897, van "het Leidsche Volkshuis". Deze stichting beoogde het verhogen van de ontwikkeling, de beschaving en het levensgeluk onder de arbeidende- en daarmee gelijkstaande klasse te Leiden en naaste omgeving ( J.P. Duyverman, Het raadslid Prof. mr. H.L. Drucker, Tijdschrift voor Geschiedenis, 75e jaargang, 1962, a.w. ) . In 1894 werd professor Drucker voorzitter van de in dat jaar te Leiden opgerichte Arbeidsraad. Zijn toetreden tot de vrijzinnig democraten wekte in sommige kringen verzet en met zijn stemmen tegen de stakingswetten leidde dit tot zijn niet herkiezing als lid van de gemeenteraad in 1903 ( J.P. Duyverman, a.w. pag. 57-67. ) .
Drucker had voor het kiesdistrict Groningen sedert 1894 zitting in de Tweede Kamer, eerst als Unie-Liberaal, sinds 1901 als lid van de Vrijzinnig Democratische Bond. Van deze bond was hij een der oprichters.
In 1913 verliet Drucker de Tweede Kamer en werd lid van de Eerste Kamer der Staten Generaal hetgeen hij tot zijn overlijden bleef. In 1905 weigerde hij het ministerschap van Justitie. Hij was de geestelijke vader van de wet op de arbeidsovereenkomst. Op grónd van zijn studie van deze materie kreeg hij in 1891 van de minister van Justitie de opdracht om een ontwerp op te stellen. Dit ontwerp door Drucker herzien ligt ten grondslag aan de wetsontwerpen van 1901 en 1904. Als voorzitter van de commissie van rapporteurs had hij grote invloed bij de behandeling in de Tweede Kamer van het laatste ontwerp dat in 1917 wet werd. Zijn studie over het woningvraagstuk leidde in 1896 tot het publiceren van de brochure "Het vraagstuk der Volkshuisvesting" ( J.P. Duyverman. a.w. ) . In 1912 werkte hij met dr. D. Bos aan een mogelijk samengaan van de vrijzinnigen. Dit resulteerde in een tot het Nederlandse volk te richten concentratie-manifest van de vrijzinnigen ( Inventarisnummers 236 en 239 op pagina 28 van deze inventaris. ) .
Hij overleed te 's-Gravenhage op 5 september 1917.
Geschiedenis van het archiefbeheer
De politieke papieren van mr. H.L. Drucker werden in 1964 door mr. G.J.C. Schilthuis te Rotterdam aan het Algemeen Rijksarchief geschonken.
De rechtstitel is (nog) onbekend

Inhoud en structuur van het archief

Ordening van het archief
Bij de indeling van de stukken in rubrieken werden de facetten van zijn politieke loopbaan als uitgangspunt genomen.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Collectie 165 H.L. Drucker [levensjaren 1857-1917], nummer toegang 2.21.026.04, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Drucker, 2.21.026.04, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar