Terug naar zoekresultaten

1.10.69 Inventaris van het archief van Samuel en Daniël Radermacher, 1460-1800

Bevat stukken betreffende bestuur en bedrijf der VOC en WIC in Nederland en overzee, afkomstig van leden van de familie Rademacher, bewindhebbers van deze compagnieën. Bevat tevens stukken betreffende de Zeeuwse commerciecompagnieën.

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

1.10.69
Inventaris van het archief van Samuel en Daniël Radermacher, 1460-1800

Auteur

M.A.P. Roelofsz

Versie

22-11-2022

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1950 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Collectie Radermacher
Radermacher

Periodisering

oudste stuk - jongste stuk: 1460-1800

Archiefbloknummer

1201

Omvang

; 660 inventarisnummer(s) 6,89 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven en gedrukte teksten. De Nederlandstalige stukken van vóór ca. 1700 zijn geschreven in het gotische cursiefschrift, met name in de oud-Hollandse klerkencursief.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Verenigde Oostindische Compagnie, Kamer Zeeland, Bewindhebber Westindische Compagnie, Kamer Zeeland, Bewindhebber
Radermacher

Samenvatting van de inhoud van het archief

Bevat stukken betreffende bestuur en bedrijf der VOC en WIC in Nederland en overzee, afkomstig van leden van de familie Rademacher, bewindhebbers van deze compagnieën. Bevat tevens stukken betreffende de Zeeuwse commerciecompagnieën.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
In 1872 werd door Mr. E.P. Schorer te Middelburg namens de gezamelijke erfgenamen van zijn vader Mr. Pieter Nicolaas Schorer (overleden 1869) en van Samuel Radermacher (overleden 1761) aan het Nationaal Archief een collectie stukken geschonken, afkomstig van bovengenoemde Samuel en van Daniel Radermacher. Verslagen omtrent 's Rijks oude archieven ( 1865 - 1877, pagina 82; Correspondentie Algemeen Rijksarchief 1872 (ingekomen brief nr. 183, uitgaande brief nr. 137). ) Deze stukken betreffen uitsluitend zaken van de Oost- en West Indische Compagnieën en zijn door de beide Radermachers, Samuel en zijn zoon Daniel verzameld in hun functies van bewindhebbers der beide compagnieën. Deze Radermachers behoorden tot het bekende, oorspronkelijk uit Duitsland, maar sinds het eind van de 16e eeuw in Zeeland gevestigde geslacht. ( A. Ferwerda, Adelijk en aanzienlijk Wapenboek van de Zeven Provincien, deel II, 2e stuk. ) Samuel Radermacher, zoon van Daniel Radermacher en Maria Beeckman werd te Midelburg geboren 15 maart 1693 en overleed aldaar 2 oktober 1761. Hij huwde 14 oktober 1721 te Middelburg Maria Elisabeth de la Rue. Als weduwnaar hertrouwde hij 2 januari 1732 met Cornelia Boddaert, dochter van Mr. Pieter Boddaert en Maria Kien. Hij vervulde veschillende functies in de stedelijke regering, zo was hij in 1715 tweede griffier ter thesaurie, in 1718 werd hij griffier. Als schepen komt hij voor tussen de jaren 1726 - 1760, als raad 1728 - 1755. Verder bekleedde hij het ambt van thesaurier en was verschillende jaren burgermeester. Sinds 1730 tot zijn dood in 1761 was hij bewindhebber van de Oost Indische Compagnie. Nieuw Biografisch Woordenboek ( , deel II, kolom 1157; Nagtglas, Levensberichten van Zeeuwen II, pagina 459. ) Zijn zoon Daniel Radermacher, heer van Nieuwerkerk werd te Middelburg geboren 21 november 1722 en overleed aldaar 8 maart 1803. Hij huwde Susanna Libertina Boogaert, dochter van Paulus Boogaert en Ignatia Geertruyda Timmers. 3 november 1756, na de dood van zijn vrouw hertrouwde hij met Clasina Petronella de Kokelaer, weduwe van Mr. Daniel Jan Bouwens te Amsterdam. 9 augustus 1741 werd hij als student in de rechten ingeschreven bij de Leidse Universiteit, waar hij 1 juli 1743 promoveerde. Ook hij bekleedde verschillende ambten in zijn vaderstad, werd in 1762 raad en in 1763 schepen. In 1761 was hij zijn vader als bewindhebber van de VOC opgevolgd. Hij steunde kunst en wetenschappen, in het bijzonder interesseerde hij zich voor de scheepsbouw. Door tussenkomst van het Zeeuws Genootschap werd door hem een som beschikbaar gesteld voor een prijsvraag betreffende de beste schepen voor de VOC. Nieuw Biografisch Woordenboek ( , deel II, kolom 1152; Nagtglas II, pagina 460. ) Op dit gebied zijn tal van stukken door hem verzameld en in de collectie bewaard. Behalve van Samuel en Daniel Radermacher zijn er tussen door hen verzamelde stukken en aantekeningen nog een klein aantal stukken aanwezig, afkomstig van de grootvader van Samuel, Johan Radermacher, die geboren werd te Amsterdam circa 1633 en te Middelburg overleed 24 mei 1704. Hij was een zoon van Daniel Radermacher en Maria de Looper en gehuwd met Maria van der Stringe. In 1669 hertrouwde hij met Johanne de Haze. ( Ferwerda, deel II, 2e stuk; Nieuw Biografisch Woordenboek II, 1156; Nagtglas II, pagina 459. )
Aan de Universiteit van Utrecht werd hij in 1651 ingeschreven als student in de rechten. In 1658 verkreeg hij als licentiaat in die wetenschap het poorterschap te Middelburg. Tot de vermogende kooplieden behorend, werd hij in 1674 bewindhebber van de heropgerichte West Indische Compagnie. De in de collectie aanwezige stukken hebben uitsluitend betrekkingop deze functie. Bovendien was hij waterbaljuw van Zeeland en sinds 1679 tot zijn overlijden vervulde hij de functie van baljuw van Middelburg. Uit zijn eerste huwelijk met Maria van de Stringe stamt Daniel Radermacher, de vader van Samuel.
Tenslotte zijn in de collectie nog aanwezig een aantal stukken afkomstig van Pieter Boddaert, schoonvader van Samuel Radermacher. Ook deze Pieter Boddaert behoorde tot een patricisch Zeeuws geslacht als zoon van Pieter Boddaert, kiesheer en bewindhebber van de Oost Indische Compagnie en van Cornelia van der Helm. ( A.J. van de Aa, Biografisch Woordenboek, deel II, pagina 211; Nagtglas, I, pagina 46. ) Pieter Boddaert Jr. werd geboren 4 augustus 1659 en was gehuwd met Anna Maria Kien. Evenals zijn vader vervulde hij tal van stedelijke functies, was raad, schepen, burgermeester en bovendien bewindhebber van de Oost Indische Compagnie. Daarnaast was hij een ijverig beoefenaar van wetenschappen, in het bijzonder van het bijbelonderzoek. Hij stierf 14 maart 1732. Eén van zijn dochters, Cornelia, huwde met Samuel Radermacher.
Geschiedenis van het archiefbeheer
Daar de herkomst van ieder stuk uit de collectie vrijwel onmogelijk was na te gaan, is de verzameling als één geheel beschouwd en niet verdeeld volgens de personen. Zij vormt een welkome aanvulling op de stukken uit de compagniesarchieven, van welke juist de stukken, die het beheer in Nederland betreffen, slechts voor een klein gedeelte zijn bewaard. Belangrijk zijn in het bijzonder de particuliere aantekeningen van de vergaderingen van Heren XVII, van de Kamer Zeeland, en van de secrete en Haagse besognes door de Radermachers gemaakt, waaruit gegevens te kennen zijn, die niet in de officiele besluiten in het Compagniesarchief voorkomen. De stukken geven een beeld van het beheer en de handel der Compagnie en in het bijzonder van de Kamer Zeeland, gedurende een groot deel van de 18e eeuw.
De stukken, die het beheer van de VOC in Indië betreffen, kunnen worden beschouwd als aanvulling van de Overgekomen Papieren van Batavia in het Compagniesarchief. Daar deze serie vooral voor de 18e eeuw zeer omvangrijk is, zal men de meeste in de Radermacher-stukken behandelde zaken, die men hier echter in dossiers over verschillende jaren bij elkaar vindt, vollediger leren kennen dan uit de gegevens in het Compagniesarchief bewaard.
Het aantal stukken van de West Indische Compagnie is veel minder omvangrijk. In de jaren, dat het herkomstbeginsel nog niet in al zijn gestrengheid werd toegepast, zijn verschillende stukken uit de Radermachercollectie verdwaald en terechtgekomen in andere archieven. Slechts gedeeltelijk zijn deze teruggevonden, vooral geldt dit voor de stukken betreffende de Oost Indische Compagnie. Maar van die betreffende de West Indische Compagnie kunnen nog verschillende in andere archieven en collecties verborgen zijn. Het is zeer wel mogelijk, dat er in de toekomst nog stukken te voorschijn komen, die eveneens tot deze verzameling behoren, hetgeen alleen uit aantekeningen van de Radermachers kan blijken.
Ook van de stukken betreffende de West Indische Compagnie zullen zeker het meest belangrijk zijn, de particuliere saantekeningen door de Radermachers op verschillende vergaderingen gemaakt.
Behalve van de Oost Indische en West Indische Compagnie zijn er tenslotte nog een gering aantal stukken van de Zeeuwse Commercie Compagnie in de verzameling aanwezig.
De verwerving van het archief
De rechtstitel is (nog) onbekend.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van orginele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopieren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig.
Materiële beperkingen
Het archief kent beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Een klein aantal stukken van dit archief is in een slechte materiële staat, wat tot gevolg heeft dat het niet aangevraagd kan worden. Een opgave van de desbetreffende inventarisnummer op deze plaats is nagelaten, aangezien de materiële staat en de bijbehorende raadpleegmogelijkheden niet een permanente situatie (restauratie, verfilming, etc. ). Bij het aanvragen met de terminal krijgt u een mededeling ter zake.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Collectie Radermacher, nummer toegang 1.10.69, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Radermacher, 1.10.69, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Archiefbestanddelen