Terug naar zoekresultaten

2.05.50.01 Inventaris van het archief van het Nederlandse Gezantschap / Ambassade in Canada (Ottawa), 1939-1954

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

2.05.50.01
Inventaris van het archief van het Nederlandse Gezantschap / Ambassade in Canada (Ottawa), 1939-1954

Auteur

G.J. Lasee

Versie

04-07-2021

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1993 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Gezantschap Canada
Gezantschap Canada

Periodisering

oudste stuk - jongste stuk: 1939-1954

Archiefbloknummer

Z26054

Omvang

280 inventarisnummer(s); 13,50 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Ambassade Canada Gezantschap Canada (1939-1947)

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief van het gezantschap en de ambassade te Ottawa bevat voor de periode 1939-1954 onder andere agenda's van ingekomen en uitgaande stukken, diverse correspondentie, stukken betreffende het contact met de Nederlandse consulaten en m.b.t. personeel en organisatie. Een aantal stukken hebben betrekking op het verblijf van Nederlanders (waaronder troepen) in Canada ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, de bezoeken van koningin Wilhelmina en prinses Juliana en juridische aangelegenheden ten gevolge van WO II (schadeclaims, huwelijken e.d.). Voor de periode na de oorlog zijn er o.a. stukken over financieel-economische aangelegenheden in Canada, migratie en arbeid, diverse politieke aangelegenheden en internationale kwesties als de NAVO.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Ottawa werd in 1858 door koningin Victoria tot hoofdstad van Canada gemaakt. De stad is gelegen in de provincie Ontario op de samenvloeiing van de rivieren de Gatineau, Rideau en de gelijknamige Ottawa en is vooral van belang als regeringscentrum. De economische ontwikkeling van Canada verliep aan het eind van 19e eeuw niet erg voorspoedig. De nieuwe provincies in het Westen waren zeer moeilijk in cultuur te brengen. Het land werd geteisterd door een langdurige crises hetgeen o.a. een grote emigratie naar de Verenigde Staten tot gevolg had. Na de Eerste Wereldoorlog streefde Canada vooral een buitenlandse politiek na van voortgaande onafhankelijkheid van Groot-Brittannië. In de jaren dertig leed het land wederom zwaar onder de economische crisis van 1929 en volgende jaren. Het Canadese parlement stemde op 9 september 1939 bijna unaniem voor de oorlogsverklaring aan Duitsland. Dat er zo weinig tegenstemmers waren lag aan de verwachting dat het land alleen een rol zou spelen als grondstoffenleverancier en dat vervulling van de militaire dienstplicht overzee dit keer niet nodig zou zijn. In 1942 werd er een referendum gehouden over de vraag of Canadese militairen ook overzee ingezet mochten worden. In Engelstalig Canada werd hoofdzakelijk positief gestemd, in tegenstelling tot het Franstalige gedeelte. Tot 1944 bleef overzeese militaire dienst georganiseerd op vrijwillige basis; de grote verliezen door de geallieerde invasie in Normandië bracht hier verandering in. De rol van Canada in de Tweede Wereldoorlog was aanzienlijk belangrijker dan in de Eerste Wereldoorlog. Deze rol kwam op drie terreinen tot uiting. In eerste instantie op het gebied van de aanvoer van grondstoffen en voedsel voor de geallieerden. De industrialisatie van het land werd aanzienlijk versneld. Ten tweede slaagde de Canadese regering erin de eigen oorlogsinspanning zonder hulp van de Verenigde Staten te financieren, en zelfs geld te lenen aan Groot-Brittannië. Ten slotte werden de strijdkrachten opgebouwd bestaande uit meer dan 1 miljoen man. Voor Canada was één van de belangrijkste resultaten van de Tweede Wereldoorlog het relatieve verval van Groot-Britttannië en de opkomst van de Verenigde Staten als dé economische en militaire wereldmacht. De banden met de V.S. werden hechter o.a. door een gezamelijk defensie verdrag voor Noord-Amerika en de Canadese deelname aan de NAVO en de Koreaanse oorlog. In de periode na 1945 is het land versterkt door een zeer grote toevloed van Europese (o.a. Nederlandse) immmigranten. Het gezantschap te Ottawa werd in 1939 geopend en in 1947 verheven tot ambassade. De volgende consulaten in Canada vielen onder het gezag van het gezantschap/de ambassade te Ottawa: Calgary, Chatham, Edmonton, Fort William, Halifax, St. John, Montreal, Quebec, Regina, Sydney, Toronto, Vancouver, Victoria, Winnipeg. In de periode 1939 tot en met 1954 werd Nederland door de volgende personen in Canada vertegenwoordigd:
  • 1939-1943 Mr. F.E.H. Groenman
  • 1943-1944 G.W. Boissevain (tijdelijk zaakgelastigde)
  • 1944-1947 Jhr. J.W.M. Snouck Hugronje
  • 1947-1950 Dr. J.H. van Royen
  • 1950-1957 A.H.J. Lovink
Geschiedenis van het archiefbeheer
In het archief van het gezantschap/de ambassade ontbreken de agenda's over de jaren 1939-1944. In de periode 1939-1954 werd de correspondentie te Ottawa chronologisch geordend en voorzien van een dossiernummer. Een tegenhanger van de chronologische registers vormden de alfabetische onderwerpen registers. Helaas zijn deze zogenaamde klappers niet teruggevonden. Het archief werd in de jaren 1961, 1968 en 1969 overgedragen aan het departement te 's-Gravenhage.
Het archief is in 1993 overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief, met openbaarheidsbeperkingen op een aantal nummers.
De rechtstitel is (nog) onbekend

Inhoud en structuur van het archief

Selectie en vernietiging
Omvang
Schoning van het archief vond plaats op de post en vervolgens bij de inventarisatie in 1991. Vóór de inventarisatie in 1991 had het archief een omvang van 124 dozen (ca. 13.5 meter). Na schoning bedraagt de omvang van het archief 60 dozen (ca. 6.5 meter). Zie voor een overzicht van het vernietigde materiaal de verklaring van vernietiging.
Verklaring van vernietiging
De hieronder vermelde stukken afkomstig uit het archief van het archief van het gezantschap / de ambassade te Canada (Ottawa), 1939-1954 kunnen worden vernietigd volgens de richtlijnen van de vernietigingslijst van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (1960).
  • Duplicaten van stukken
  • Oude omslagen
  • Doorzendingen
  • Stukken m.b.t. de waarneming en tijdelijke bezetting van posten
  • Declaraties en facturen
  • Verzoeken om handelsinlichtingen
  • Stukken m.b.t. het opsporen van adressen van Nederlanders in het buitenland
  • Stukken m.b.t. in dezelfde vorm periodiek terugkerende gebeurtenissen van protocollaire aard.
  • Stukken m.b.t. scheepvaart, handelsbewegingen e.d. waarvan de inhoud is overgenomen in officiële publicaties
  • Stukken m.b.t. incidentele afgifte van visa aan met name genoemde Nederlanders
  • Briefwisseling betreffende onderstanden
  • Correspondentie m.b.t. de sluiting en ontbinding van huwelijken
Hoeveelheid: 64 dozen (ca. 7 meter) in opdracht van G.J. Lasee, 's-Gravenhage, 10 april 1991
Verantwoording van de bewerking
Na de overdracht van het archief aan het Algemeen Rijksarchief in 1993 is de overdadige indelingssystematiek van de inventaris ingrijpend uitgedund. De resterende rubrieken zijn bovendien van een indelingscodering voorzien.
Probleem bij de inventarisatie van het archiefgedeelte 1945-1954 was de afwezigheid van de index voor de gehanteerde decimale code in deze periode. De in Ottawa gehanteerde code week veelal zeer aanzienlijk af van de naoorlogse "Leidraad voor het opbergen van archieven op de posten". De inventarisator was door het ontbreken van deze vitale informatie genoodzaakt de dossiers zo systematisch en logisch mogelijk zelf in te delen. Bij deze indeling is voor de tijdvakken 1939-1945 en 1945-1954 gekozen voor de archiefcode van het Ministerie van Buitenlandse Zaken ingevoerd in 1952. De tweedeling van het archief is gehandhaafd omdat er in 1945 sprake is geweest van de invoering van een andere archiefordening gebaseerd op een niet meer goed te reconstrueren eigen decimale code. Het aanvankelijk separate 'Geheim Archief' 1945-1954 is integraal ondergebracht in het 'open' gedeelte aangezien er geen aparte agenda's waren bijgehouden en evenmin sprake is van een afzonderlijke ordening voor de 'geheime dossiers'.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Deels openbaar, deels beperkt openbaar (A).
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Gezantschap Canada, nummer toegang 2.05.50.01, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Gezantschap Canada, 2.05.50.01, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Archiefbestanddelen