Terug naar zoekresultaten

2.11.35 Inventaris van het archief van het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening: Directie Landbouwonderwijs en taakvoorgangers, (1881) 1898-1957

Download inventaris als PDFDownload inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Beschrijving

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingInhoud en structuur van het archiefAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaalBijlagen

Archief

Titel

2.11.35
Inventaris van het archief van het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening: Directie Landbouwonderwijs en taakvoorgangers, (1881) 1898-1957

Auteur

CAS 96

Versie

27-03-2022

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1991 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Directie van de Landbouw: Afdeling Landbouw Onderwijs
LVV / Landbouwonderwijs

Periodisering

archiefvorming: 1898-1957
oudste stuk - jongste stuk: 1881-1957

Archiefbloknummer

L24

Omvang

; 648 inventarisnummer(s) 44,40 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften. Het archief bevat een aantal foto's.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Ministerie van Binnenlandse Zaken / Afdeling Landbouw Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid / Afdeling Landbouw Ministerie van Landbouw, Nijverheid en Handel / Directie van de Landbouw / Afdeling Onderwijs Ministerie van Landbouw, Nijverheid en Handel / Directie van de Landbouw / 1e Afdeling Onderwijs Ministerie van Binnenlandse Zaken en Landbouw / 1e Afdeling Onderwijs Ministerie van Binnenlandse Zaken en Landbouw/ Eerste Afdeling Ministerie van Economische Zaken en Arbeid / Directie van de Landbouw / Eerste Afdeling Ministerie van Economische Zaken / Eerste Afdeling / Directie van de Landbouw Ministerie van Landbouw en Visserij / Eerste Afdeling / Directie van de Landbouw Ministerie van Economische Zaken / Eerste Afdeling / Directie van de Landbouw Ministerie van Landbouw en Visserij / Eerste Afdeling / Directie van de Landbouw Ministerie van Landbouw en Visserij / Directie van de Landbouw Eerste Afdeling Landbouwonderwijs Ministerie Handel, Nijverheid en Landbouw / Directie van de Landbouw / Eerste Afdeling Landbouwonderwijs Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening / Directie van de Landbouw / Eerste Afdeling Landbouwonderwijs Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening / Directie van de Landbouw / Afdeling Landbouwonderwijs Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening / Directie Landbouwonderwijs, , 1898-1901, , 1901-1905, , 1906-1911, , 1911-1923, , 1923 - 1931, , 1931-1932, , 1931-1933, , 1933-1935, , 1935-1937, , 1937-1940, , 1940, , 1940-1945, , 1945, , 1945-1947, , 1947-1957

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief van de afdeling Landbouwonderwijs bevat stukken betreffende de subsidies ten behoeve van het onderwijs in landbouw, tuinbouw en houtteelt waarbij inbegrepen de vakscholen, de wintercursussen, de cursussen in hoefbeslag, paarden- en veekennis, de cursussen voor volwassenen en landbouwcursussen voor meisjes en miliciens, de examens ter verkrijging van het diploma van veearts, de eindexamens van de Rijkszuivelschool en van de landbouwscholen, als ook voor de opleiding voor het afleggen van examens ter verkrijging van de akte van bekwaamheid tot het geven van middelbaar en lager onderwijs in de landbouwkunde, tuinbouwkunde en houtteelt en het verstrekken van toelagen aan hen, die een of meer van deze examens met gunstig gevolg hebben afgelegd of zich daarvoor bekwamen, en aan hen, die zich voor een betrekking in de land- of tuinbouw voorbereiden.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Geschiedenis van het archiefvormend orgaan.
Aan het eind van de vorige eeuw wenste de rijksoverheid haar bemoeienis met de landbouw te centraliseren. Er waren namelijk vier departementen belast met een deel van de landbouwaangelegenheden: Financiën; Justitie; Waterstaat, Handel en Nijverheid en Binnenlandse Zaken.
Binnenlandse Zaken had bovendien een Afdeling Onderwijs die onder andere tot taak had de uitvoering en toepassing van de wetten en verordeningen omtrent het hoger, middelbaar en lager onderwijs, waaronder het landbouwonderwijs.
Op 1 januari 1898 ( Beschikking Minister van Binnenlandse Zaken van 29 januari 1898, no. 26 Kabinet. ) werd bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken een centrale Afdeling Landbouw ingesteld, met als taken o.m. de zorg voor:
  • het middelbaar onderwijs in land- en tuinbouw;
  • de cursussen hoefbeslag;
  • de rijkslandbouwproefstations;
  • de land- en tuinbouwproefvelden en wetenschappelijke proefnemingen in het belang van de landbouw.
 Bij besluit van 26 augustus 1901 ( Koninklijk besluit van 26 augustus 1901, stbl. 206. ) werd de afdeling Landbouw geplaatst onder het Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid. Per 7 september 1905 ( Beschikking Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel van 11 september 1905, no. 5 Kabinet. ) werd de afdeling als Tweede Afdeling Landbouw bij het ook op die datum ingestelde Ministerie van Landbouw, Nijverheid en Handel ondergebracht. Onder het nieuwe departement werd de Afdeling Land- bouw in 1906 omgevormd tot Directie van de Landbouw. De organisatie van deze directie werd geregeld bij besluit van de Directeur-Generaal van de Landbouw, d.d. 9 maart 1906. ( Besluit Directeur-Generaal van de Landbouw van 9 maart 1906, no. 1 Kabinet. ) Dit besluit gaf aan dat er onder de Directie van de Landbouw een Afdeling Onderwijs ressorteerde, waarvan de taken konden worden onderscheiden in een vijftal deelgebieden:
  • organisatie en beheer van rijkslandbouwscholen;
  • subsidiëring van het onderwijs;
  • verstrekking van studiebeurzen en -toelagen;
  • regeling/kosten van de examens;
  • diversen.
 Zie het takenoverzicht 1906-1956. De Afdeling Onderwijs bleef door de jaren heen onder de Directie van de Landbouw ressorteren, echter onder steeds andere namen. Van 1906-1910 werd ze de Afdeling Onderwijs genoemd waarna in de periode 1911-1931 de naam gewijzigd werd in Eerste Afdeling Onderwijs. ( Beschikking Directeur-Generaal van de Landbouw van 9 maart 1906, no. 1 Kabinet en beschikking Directeur-Generaal van de Landbouw van 26 maart 1910, no. 1 Kabinet, Directie van de Landbouw. ) Vanaf 1931 ( Beschikking Minister van Binnenlandse Zaken en Landbouw van 13 augustus, no. 827 Kabinet, CAB Directie van de Landbouw. ) was het de Eerste Afdeling, totdat in de oorlogsperiode werd gesproken van Eerste Afdeling Landbouwonderwijs. In 1947 ( Wijziging de facto: er bestaat geen formele beschikking. ) werd de naam wederom gewijzigd in Afdeling Landbouwonderwijs. Als gevolg van de Organisatiebeschikking van 1957 ( Beschikking van de Minister van Landbouw, Voedselvoorziening en Visserij van 29 april 1957, no. 234 Kabinet, m.i.v. 15 mei 1957. ) werd de afdeling verheven tot Directie Land- bouwonderwijs.
De Eerste Afdeling Onderwijs raakte in 1921 het landbouwnijverheidsonderwijs als taak kwijt aan het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. In 1931 vond een reorganisatie van de Directie van de Landbouw plaats, waarna aan de Eerste Afdeling niet langer de betiteling Onderwijs werd toegevoegd. Dit is begrijpelijk, aangezien het takenpakket van de afdeling werd uitgebreid met taken die niet op het gebied van het onderwijs lagen. Deze taken ressorteerden tot 1931 hoofdzakelijk onder de
Tweede Afdeling van de Directie van de Landbouw (zie bijlage 1, punt e 2-20).
Tijdens de Tweede Wereldoorlog ressorteerde de Afdeling Landbouwonderwijs formeel onder het Departement van Opvoeding Wetenschap en Kultuurbescherming. Feitelijk veranderde er echter niets. In de periode 1941-1958 viel het tuinbouwonderwijs eveneens formeel onder de Tweede Afdeling (Tuinbouw en Tuinbouwonderwijs); feitelijk-administratief ressorteerde het echter onder de Eerste Afdeling.
Organisatieschema:
Embedded Image
Takenoverzicht 1906-1956
  1. Organisatie en beheer van rijksscholen;
  2. subsidiëring van het onderwijs;
  3. verstrekking van studiebeurzen en toelagen;
  4. regeling/kosten van de examens;
  5. diversen.
  1. Rijks Hogere Land-, Tuin- en Bosbouwschool te Wageningen met de daaraan verbonden instituten, 1906-1918 ( Op 9 maart 1918 verheven tot Landbouwhogeschool te Wageningen )
  2. Landbouwhogeschool te Wageningen, met de daaraan verbonden instituten, 1918-1957
  3. Rijks Hogere Burgerschool te Wageningen, 1906-1907 ( Deze school werd per 1 april 1907 overgebracht naar de Afdeling Onderwijs van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. )
  4. Rijkslandbouwschool te Wageningen, 1906-1912 ( In 1912 verheven tot Rijks Middelbare Landbouwschool te Groningen )
  5. Rijks Middelbare Landbouwschool te Groningen, 1912-1957
  6. Middelbare Koloniale Landbouwschool te Deventer, 1912-1947 ( In 1947 getransformeerd tot (Rijks) Middelbare School voor Tropische Landbouw )
  7. (Rijks) Middelbare School voor Tropische Landbouw, 1947-1957
  8. Rijksveeartsenijschool, 1910-1918 ( In 1918 verheven tot Veeartsenijkundige Hogeschool )
  9. Veeartsenijkundige Hogeschool, 1918-1925 ( In 1925 opgeheven en als 6e faculteit aangesloten bij de Rijksuniversiteit te Utrecht )
  10. Rijkszuivelschool te Bolsward, 1906-1935 ( Van 1935-1937 ressorterend onder de Vijfde Afdeling Veeteelt en Zuivel van de Directie van de Landbouw.1937-1957. Vanaf 1949 geheten Rijks Middelbare Zuivelschool. )
  11. Rijksland- en tuinbouwwinterscholen, 1906-1957
  12. Rijkslandbouwhuishoudschool "De Rollecate", 1914-1921 ( In 1921 overgegaan naar het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. )
  13. Rijks Middelbare Landbouwschool te Dordrecht, 1945-1957
  1. het onderwijs in landbouw, tuinbouw en houtteelt (bosbouw), 1906-1957
  2. bijzondere landbouwwinterscholen, 1945-1956
  3. bijzondere lagere land- en tuinbouwscholen, 1921-1957
  4. lagere land- en tuinbouwscholen, 1926-1939
  5. (algemene) wintercursussen, 1906-1925 ( Vanaf 1926 algemene landbouw- en tuinbouwcursussen )
  6. algemene landbouw- en tuinbouwcursussen, 1926-1957
  7. cursussen voor volwassenen en voor oud-leerlingen van algemene landbouwcursussen over bijzondere onderdelen van de landbouw, 1906-1956
  8. landbouwcursussen voor miliciëns, 1906-1922
  9. landbouwcursussen voor meisjes, 1910-1921 ( In 1921 overgegaan naar het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen )
  10. cursussen in bijenteelt, 1921-1939
  11. cursussen in sorteren en verpakken van fruit, 1926-1939
  12. cursussen in bloemschikken en -binden, 1926-1939
  13. cursussen voor zaakvoerders, 1926-1957
  14. landmeterscursus te Wageningen, 1921-1934
  15. bijzondere cursussen tot opleiding voor de akten van bekwaamheid tot het geven van lager onderwijs in land- en tuinbouwkunde,1921-1925
  16. cursussen tot opleiding voor de akte van bekwaamheid tot het geven van lager onderwijs in landbouwkunde, 1906-1957
  17. cursussen tot verdere ontwikkeling van ambtenaren bij en onderwijzers in de landbouw, 1921-1957
  18. cursussen ter opleiding van onderwijzer in de bijenteelt, 1921-1939
  19. cursussen ter opleiding voor de akte van bekwaamheid tot het geven van middelbaar onderwijs inlandbouw, tuinbouw en houtteeltkunde, 1906-1920
  20. cursussen ter opleiding van tuinbouwvakonderwijzers, 1921-1939
  21. fruitteeltscholen 1938-1939
  22. cursussen in hoefbeslag, 1911-1935 en 1937-1957 ( Behoorde van 1906-1910 en van 1935-1937 tot de Vijfde Afdeling Veeteelt en Zuivel )
  23. cursussen in paarden- en veekennis, 1911-1935 en 1937-1957 ( Behoorde van 1906-1910 en van 1935-1937 tot de Vijfde Afdeling Veeteelt en Zuivel. Ook de hierna te noemen taken 24-28 behoorden van 1935-1937 tot de Vijfde Afdeling Veeteelt en Zuivel. )
  24. cursussen in gezondheidsleer van het vee, 1926-1935 en 1937-1957
  25. cursussen in pluimveeteelt, 1921-1935 en 1937-1957
  26. melk(ers)cursussen 1926-1935 en 1937-1957
  27. cursussen ter opleiding van onderwijzers in de pluimveeteelt, 1921-1935 en 1937-1957
  28. cursussen ter opleiding van onderwijzers in praktisch hoefbeslag, 1921-1935 en 1937-1957
  29. cursussen van de Nederlandse Heidemaatschappij te Arnhem, 1945-1951 ( Na 1951 de bosbouw- en cultuurtechnische scholen van de Nederlandse Heidemaatschappij te Arnhem )
  30. de bosbouw- en cultuurtechnische scholen van de Nederlandse Heidemaatschappij te Arnhem, 1952-1957
  31. de vakschool voor kaasmakers te Hoorn, 1945-1951 ( Na 1951 de vakschool voor zuivelbereiders te Hoorn )
  32. de vakschool voor zuivelbereiders te Hoorn, 1952-1957
  33. de scholen voor vlaswerkers, 1945-1957
  34. de RK Middelbare Landbouwschool te Roermond, 1947-1957
  35. de RK Zuivelschool te 's-Hertogenbosch, 1948-1957
  36. mechanisatiecursussen en cursussen in landbouwbedrijfsleer, 1950-1957
  37. cursussen ter opleiding van onderwijzers in landbouwtechniek en landbouwbedrijfsleer, 1950-1957
  38. de pluimvee- en veeteeltvakscholen, 1954-1957
  39. de bijzondere Middelbare Landbouwschool te Leeuwarden, 1956-1957
  1. aan hen die zich voorbereiden op examens tot onderwijzer in land- en tuinbouwkunde, 1906-1939
  2. aan hen die deze examens met gunstig gevolg hebbenafgelegd, 1906-1939
  3. aan hen die zich voorbereiden op een betrekking bij de land- en tuinbouw (en bosbouw vanaf 1921), 1906-1939
  4. aan gevestigde landbouw- en tuinbouwonderwijzers, 1921-1922 en 1935-1957
  5. tot verdere ontwikkeling van ambtenaren bij en onderwijzers in de land-, tuin- en bosbouw, 1921-1957
  6. rijksbeurzen (en vanaf 1945 renteloze studievoorschotten) voor studerenden aan de Landbouwhogeschool (en tot 1925 aan de Veeartsenijkundige Hogeschool), 1921-1957
  7. rijksbeurzen en -toelagen ( 1956: rijkstoelagen en renteloze studievoorschotten )ter tegemoetkoming in de kosten van land- en tuinbouwonderwijs aan on- of minvermogende jongelieden van goede aanleg, 1921-1957
  8. subsidies aan verenigingen, welke zich het verlenen van geldelijke steun aan on- of minvermogende jonge lieden van goede aanleg, die landbouw- of tuinbouwonderwijsinstellingen wensen te bezoeken, ten doel stellen, 1921-1957
  1. van de land- en tuinbouwscholen, 1906-1939
  2. van de middelbare landbouwscholen, 1945-1957
  3. van de Landbouwhogeschool, 1926-1957
  4. van de Rijkszuivelschool, 1906-1935 en 1937-1957 ( Behoorde van 1935-1937 bij de Vijfde Afdeling )
  5. van de Rijksveeartsenijschool c.q. Veeartsenijkundige Hogeschool, 1910-1925 ( Behoorde van 1906-1910 tot de Afdeling Veeartsenijkundige Dienst )
  6. ter verkrijging van het diploma van veearts, 1910-1920
  7. voor het rijksdiploma hoefsmid, 1937-1957
  1. de bewerking van de verslagen over het landbouwonderwijs, 1923-1925 ( Na de reorganisatie in 1931 uitgebreid met taken die tot dan hoofdzakelijk ressorteerden onder de Tweede Afdeling )
  2. dienst van de rijkstuinbouwconsulenten, 1931-1939
  3. dienst van de rijksbijenteeltconsulenten, 1931-1939 ( taken 2 en 3 gingen in 1940 over naar de Tweede Afdeling )
  4. dienst van de rijksveeteeltconsulenten, 1931-1935
  5. dienst van de rijkspluimveeteeltconsulenten, 1931-1935
  6. dienst van de zuivelconsulenten, voorzover hun bemoeiingen de veeteelt betreffen, 1931-1935
  7. tuinbouwaangelegenheden van algemene aard, 1931-1939
  8. het tuinbouwproefveldwezen en de proefnemingen ( vanaf 1938 proeftuinen ), 1931-1939
  9. het landbouwproefveldwezen en de proefnemingen, 1931-1937
  10. proefboerderijen en voorbeeldbedrijven, 1931-1937
  11. het bodemkundig instituut, 1931-1937
  12. tentoonstellingen in het binnenland, 1931-1937
  13. rijkslandbouwproefstation voor wetenschappelijk onderzoek te Groningen, 1931-1937 ( De hierna genoemde taken 14-19 gaan in 1935 over naar de Vijfde Afdeling )
  14. rijkslandbouwproefstation voor wetenschappelijk onderzoek te Hoorn, 1931-1935
  15. rijksinstituut voor de pluimveeteelt, 1931-1935
  16. voeder- en selectieproeven met rundvee en kleinvee, 1931-1935
  17. trekhondenfokkerij, 1931-1935
  18. subsidies en andere uitgaven ten behoeve van de rundvee-, varkens-, schapen- en geitefokkerij en van de pluimveeteelt, 1931-1935
  19. Jachtwet 1923, 1931-1935
  20. subsidies en andere uitgaven ten behoeve van de bijenteelt, 1931-1939
  21. de Landbouwuitvoerwet 1929, wat betreft de tuinbouwprodukten, 1938-1939
Leidinggevend personeel 1898-1962
Datum Gebeurtenis
1898-1900 mr. C.J. Sickesz (Directeur-Generaal, chef der afdeling)
1901-1905 H.J. Lovink (Directeur-Generaal, chef der afdeling)
Datum Gebeurtenis
1892-1901 F.B. Löhnis
1901-1906 P. van Hoek
Datum Gebeurtenis
1906-1910 P. van Hoek (Hoofd van de Afdeling, Inspecteur van het Landbouwonderwijs)
1910-1927 dr. K.H.M. van der Zanden (Inspecteur van het Landbouwonderwijs)
1928 Vacature
1929-1930 mr. J.J. Wintermans (Inspecteur van het Landbouwonderwijs)
1931-1945 ir. D.S. Huizinga (Inspecteur van het Landbouwonderwijs, Hoofd van de Binnenlandse Landbouwvoorlichtingsdienst)
1945-1955 ir. N. van Vliet (Hoofd, Directeur van het Landbouwonderwijs)
1956-1962 ir. N.J.A. van Keulen (Hoofd, Directeur van het Landbouwonderwijs)
Datum Gebeurtenis
1953-1957 ir. G. Veenstra, belast met de inspectie van de landbouwwinterscholen en met de opleiding en verdere ontwikkeling van leerkrachten bij het Landbouwonderwijs
1953-1957 ir. N.J.A. van Keulen (1956-1957 J. Roggeveen), belast met de inspectie op het lager landbouwonderwijs en met de vraagstukken betreffende het vakonderwijs in de landbouw.
Geschiedenis van het archiefbeheer
Het archief bestond aanvankelijk uit vier verschillende gedeelten:
  1. het kernarchief, 1898-1957;
  2. het zgn. archief Meijneke, stukken betreffende personeelszaken, 1898-1939;
  3. archiefbescheiden betreffende de Rijksveeartsenijschool/Veeartsenijkundige Hogeschool te Utrecht, 1898-1925;
  4. archiefbescheiden van de Inspecteur van het Landbouwonderwijs, 1906-1945.
ad 1. Tussen 1 januari 1898 en 31 december 1922 en tussen 1 juli 1931 en 31 augustus 1947 werden de poststukken van de Afdeling (Landbouw) Onderwijs centraal bij de Directie van de Landbouw ingeschreven. Tot 1 september 1947 werd het agendastelsel gehanteerd, waarvan de neerslag een nogal rommelig geheel vormde. In verband met het streven naar meer uniformiteit bij de postbehandeling op de verschillende afdelingen van de Directie van de Landbouw werd in september 1947 een nieuw registratuurplan ingevoerd. De stukken werden nu van een rubriekscode voorzien en op code geordend. De toegangen bij het archief bestonden uit agenda's, indicateurs en indices. In de agenda's en indicateurs werd door middel van een letteraanduiding aangegeven of het stukken betrof van de Inspecteur van het Land- bouwonderwijs (I), van de Directeur (D) of van de afdeling (L of LO). ad.2 Het archief Meijneke bevatte personeelsstukken uit de periode 1898-1931, die in 1931 bij de verschillende afdelingen van de Directie van de Landbouw zijn gelicht ten behoeve van een centrale afdeling personeelszaken van deze directie. Ook van de Afdeling Landbouwonderwijs bestond zo'n archiefgedeelte. De heer Meijneke was hoofd van deze centrale personeelsafdeling. Het archief was rubrieksgewijs geordend en binnen de rubrieken chronologisch. ad.3 Toen in 1925 de zorg voor het veeartsenijkundig onderwijs bij het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen kwam te liggen, heeft men de stukken betreffende de beide scholen uit het archief van de Directie van de Landbouw, Afdeling Onderwijs overgedragen aan het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, Afdeling Hoger Onderwijs. In 1971 heeft het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen het gedeelte 1919-1925 overgedragen aan het Ministerie van Landbouw en Visserij. ad.4 Het kernarchief was op grote schaal vermengd met bescheiden van de Inspecteur van het Landbouwonderwijs, die in principe een eigen agenda bijhield. Tussen 1906 en 1945 was het hoofd van de Afdeling (Landbouw) Onderwijs tevens inspecteur. De bescheiden van de inspecteur zijn in de jaren tachtig uit het kernarchief gelicht. De vermenging van beide archieven was echter van dien aard dat totale scheiding ondoenlijk was. Na overdracht van het archief aan het Algemeen Rijksarchief zijn alle bescheiden van vóór 1 januari 1898 uit het archief gelicht en teruggebracht naar hun oorspronkelijk verband. Uit het archief zijn tot 1945 wel bescheiden vernietigd, alleen is niet duidelijk welke stukken, behalve de genoemde agenda's, en welke hoeveelheden het heeft betroffen. Uit het gedeelte van na 1945 is waarschijnlijk niet vernietigd.
De verwerving van het archief
Overbrenging van een overheidsarchief
De verwerving van het archief
Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.
Archiefbescheiden betreffende de Rijksveeartsenijschool/Veeartsenijkundige Hogeschool te Utrecht, 1898-1925
De archiefbescheiden zijn in twee gedeelten overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief. Eén gedeelte is overgebracht in 1954, toen het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen de archiefbescheiden van vóór 1919 overdroeg.
Het Ministerie van Landbouw en Visserij heeft het archiefgedeelte 1919-1925 in 1981 overbracht naar het Algemeen Rijksarchief.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
Het kernarchief, 1898-1957
De indices geven per rubriekscode een opgave van doorlopende briefnummers met bestemming of afkomst en een korte inhoud.
Selectie en vernietiging
Het kernarchief, 1898-1957
De agenda's uit de periode 1 januari 1923 - 30 juni 1931 ontbreken en zijn in de jaren vijftig vernietigd.
Verantwoording van de bewerking
Het kernarchief, 1898-1957
In het begin van de jaren tachtig is er op het Algemeen Rijksarchief een poging gedaan om de bescheiden betreffende de Landbouwhogeschool apart te beschrijven en te herordenen. Het resultaat hiervan was een overvloedige hoeveelheid omslagen.
Archiefbescheiden betreffende de Rijksveeartsenijschool/Veeartsenijkundige Hogeschool te Utrecht, 1898-1925
Het gedeelte dat in 1954 werd overgebracht, werd in 1962 ten onrechte betrokken in de inventarisatie van de Afdeling Onderwijs van het Ministerie van Binnenlandse Zaken.
Het Algemeen rijksarchief heeft in 1983 een voorlopige inventaris van vervaardigd over het archiefgedeelte 1919-1925.
De archiefperiode is bepaald op 1898-1957. In 1898 vond de instelling plaats van de Afdeling Landbouw bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Deze afdeling had als deeltaak het middelbaar onderwijs in land- en tuin- bouw. In 1957 vond de invoering plaats van de zaaksgewijze ordening en het fichedoorschrijfsysteem. Voor de afdeling werd de naam Afdeling Landbouwonderwijs aangehouden. Zo werd de afdeling genoemd in de periode 1947- 1957.
Bewerking door de CAS
De selectie vond plaats aan de hand van de volgende twee vernietigingslijsten:
  • De lijst van voor vernietiging in aanmerking komende stukken in de archieven van het Ministerie van Landbouw en Visserij en in de archieven van de onder dat ministerie ressorterende commissies en ambtenaren van 29 december 1966.
  • De concept-lijst van voor vernietiging in aanmerking komende archief bescheiden van de onder het Ministerie van Landbouw en Visserij ressorterende Directie Landbouwonderwijs.
Bij de selectie en inventarisatie van dit archief is uitgegaan van het feit dat er bij de meeste land- en tuinbouwscholen weinig tot geen eigen archief bewaard is gebleven. Om toch een zo duidelijk mogelijk beeld van de individuele scholen te krijgen, is er meer archief ter bewaring aan- gewezen dan op basis van de vernietigingslijsten verwacht zou mogen worden. De ordening binnen de inventaris is gebaseerd op het ordeningsplan van de Directie van de Landbouw van 1947. In de inventaris staan de rubrieksnummers voor de rubriekskopjes. Deze rubriekenlijst van de Afdeling Land- en Tuinbouwonderwijs van de Directie van de Landbouw is op enkele punten aangepast om een uniforme sub-indeling van de inventaris te verkrijgen.
De archiefbescheiden betreffende de Rijksveeartsenijschool/Veeartsenijkundige Hogeschool te Utrecht, waarvan bij het Algemeen Rijksarchief reeds een inventaris was vervaardigd, zijn alsnog geselecteerd en het te bewaren gedeelte is als rubriek 61 in het kernarchief gevoegd. De archiefbescheiden betreffende de Rijkslandbouwschool en de Rijkstuinbouwschool te Wageningen zijn als voorganger van de Landbouwhogeschool in rubriek 60 gevoegd.
De archiefbescheiden van de Inspecteur van het Landbouwonderwijs die uit het kernarchief waren gelicht, zijn weer bij de betreffende rubrieken van het kernarchief tussengevoegd. Stukken betreffende niet-onderwijstaken die niet permanent tot de Afdeling Landbouwonderwijs hebben behoord, maar pas na de reorganisatie van 1931 zijn toegevoegd, bevinden zich niet in dit archief, aangezien ze enkele jaren later al weer werden overgedragen aan andere afdelingen. Het grootste deel van het Meijneke-archief is na selectie vernietigd, aangezien de bewaartermijnen reeds waren verstreken. De voor bewaring aangewezen bescheiden zijn, voorzover ze het personeel van de Afdeling Landbouwonderwijs betreffen, geplaatst onder de rubriek personeel. Waar ze het personeel van scholen betroffen zijn de bescheiden bij die betreffende scholen geplaatst.
Achter in de inventaris zijn de archieven opgenomen van commissies waarvan het secretariaat werd gevoerd door personeel van de afdeling.
Kort voor het in druk uitbrengen van de inventaris kwam er bij het ARA nog een traktementsregister betreffende personeel van de Rijksveeartsenijschool te voorschijn. Dit register is onder inventarisnummer 271a alsnog tussengevoegd. Hiermee is echter in de datering van het archief geen rekening meer gehouden.
De omvang van het archief voor de bewerking bedroeg in totaal 161 m1. Hiervan is 21,5 m1 bewaard gebleven. Dit leverde een vernietigingspercentage op van 86,6. Na de bewerking is het archief teruggezonden naar het Algemeen Rijksarchief.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Directie van de Landbouw: Afdeling Landbouw Onderwijs, nummer toegang 2.11.35, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, LVV / Landbouwonderwijs, 2.11.35, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Bijlagen

Overzicht van geraadpleegde bronnen Een eeuw veeartsenijkundig onderwijs. 's-Rijksveeartsenijschool, Veeartsenijkundige Hoogeschool 1821-1921. Utrecht: Senaat der Veeartsenijkundige Hoogeschool, 1921. Het landbouwonderwijs in Nederland. Het onderwijs in de land-, tuin- en bosbouw. 's-Gravenhage: Ministerie van Landbouw en Visserij, 1960. Honderd jaar landbouwonderwijs. Themanummer Maandblad voor het Land- en Tuinbouwonderwijs ; 18e jaargang (1976) nr. 3 (maart). Veenstra, G. De geschiedenis van een geslacht. Onderwijzers aan Nederlandse plattelandsscholen in hun grootse werk ten behoeve van land- en tuinbouw in de 19e en 20e eeuw. 's-Gravenhage: Ministerie van Landbouw en Visserij, 1972.

Archiefbestanddelen