Terug naar zoekresultaten

2.13.140 Inventaris van het persoonlijk archief van Johannes Floris Philippus Hers, internist, 1940-2010

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

2.13.140
Inventaris van het persoonlijk archief van Johannes Floris Philippus Hers, internist, 1940-2010

Auteur

H.E.M. Mettes, F. Otten

Versie

27-03-2022

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
2007, 2018 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Ministerie van Defensie: persoonlijk archief van Johannes Floris Philippus Hers, internist
Defensie / Coll. Hers, J.F.P.

Periodisering

oudste stuk - jongste stuk: 1940-2010

Archiefbloknummer

D45

Omvang

; 57 inventarisnummer(s) 2,00 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Johannes Floris Philippus Hers
, , 1917 - 2006

Samenvatting van de inhoud van het archief

Hers was als internist verbonden aan het Academisch Ziekenhuis Leiden en was in het bijzonder werkzaam ten behoeve van door de oorlog getroffen verzetsstrijders, militairen, onderduikers en concentratiekampslachtoffers. Ook speelde hij een rol in de kwestie van de vervroegde vrijlating van de Vier van Breda. Het archief bevat de neerslag van deze activiteiten. Hers was zelf ook in de jaren 1941-1945 geïnterneerd door de Duitsers, het laatst in het concentratiekamp Sachsenhausen: ook hierover bevat het archief stukken

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Johannes Floris Philippus Hers, 1917 - 2006.
Johannes Floris Philippus (Hans) Hers werd op 4 juli 1917 te Rijsoord, gemeente Ridderkerk geboren als zoon van Floris Hers, huisarts, en van Christina Frederica Stein. Vanaf 1938 volgde hij de studie medicijnen aan de Rijksuniversiteit Leiden. Van augustus 1939 tot juni 1940 was hij opgeroepen als militair in verband met de mobilisatie van het Nederlandse leger. In oktober 1940 werd hij opgepakt door de Duitsers bij de poging om de eerste in Nederland gedropte geheim agent Lodo van Hamel, met enkele andere personen, te laten terugkeren naar Engeland. Van Hamel werd ter dood veroordeeld, Hers zelf tot drie jaar tuchthuis. Nadat hij zijn straf had uitgezeten, werd hij tot het einde van de oorlog in Schutzhaft gehouden. Hij verbleef in verschillende gevangenissen en kampen, het laatst in concentratiekamp Sachsenhausen ten noorden van Berlijn. Hij was mede-auteur van een uitgebreid rapport over dit kamp (1945).
Na de oorlog hervatte hij zijn studie geneeskunde in Leiden. Deze moest hij helemaal opnieuw beginnen, want tentamenresultaten van voor de oorlog waren niet meer geldig. In 1954 promoveerde hij cum laude te Leiden op de studie The histopathology of the Respiratory Tract in Human Influenza. Hoewel ingeschreven als specialist Inwendige Geneeskunde hield hij zich, beïnvloed door zijn oorlogservaringen, steeds meer bezig met de medische zorg voor ex-concentratiekampslachtoffers, ex-verzetsstrijders en (ex-)militairen die betrokken waren geweest bij oorlogshandelingen. In Leiden werd daartoe bij het Academisch Ziekenhuis een speciale kliniek opgericht (het latere Centrum '45), die door ex-oorlogsslachtoffers uit geheel Nederland werd bezocht. Hers onderhield op dit terrein ook vele contacten met instanties in het buitenland. Vanaf 1977 was hij onder meer als medisch adviseur betrokken bij het Prins Bernhard-Zwaluwenfonds, dat als doel had leniging van nood van (ex-)militaire en verzetslieden in laatste instantie, als hulp van gekwalificeerde instituties was uitgesloten.
In 1985 beëindigde hij deze activiteiten. Wel bleef hij daarna nog medisch adviseur van de Directie Militair Geneeskundige Diensten. Hij had een belangrijke rol bij het in mei 1988 georganiseerde symposium 'Oorlogsverleden en toekomst'. In 1999 werd hij geïnterviewd in het TV-programma 'De vier van Breda' over de vervroegde vrijlating van de vier tot levenslang veroordeelde Duitse oorlogsmisdadigers in de gevangenis te Breda. In het jaar 1989, toen er nog twee oorlogsmisdadigers in Breda verbleven, steunde Hers een oproep van de groep van 19, die vrijlating bepleitte. Deze daad leidde tot een dramatische breuk tussen Hers en alle organisaties die betrokken waren bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Al eerder, in de jaren-1960 werkte hij mee aan de TV-serie 'De Bezetting' van dr. L. de Jong, namelijk over zijn betrokkenheid bij de mislukte terugkeer naar Engeland van geheim agent Lodo van Hamel.
Hans Hers overleed te Oegstgeest op 29 oktober 2006..
Geschiedenis van het archiefbeheer
Het eerste deel van het archief (inv.nrs. 1-17) is door Hers zelf overgedragen aan het Centraal Medisch Archief (CMA), dat sinds 1999 is geïntegreerd in het Centraal Archievendepot van het Ministerie van Defensie. Het is in 2007 overgebracht krachtens de Archiefwet.Het archief is door de heer Hers overgedragen aan het Centraal Medisch Archief (CMA).
Het tweede deel van het archief (inv.nrs. 18-59) is in 2011 geschonken door zijn zoon Floris Hers (herziene overeenkomst van schenking d.d. 2017).
De verwerving van het archief
Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
Het archief bevat o.a.:
- agenda's en verslagen van vergaderingen van het Prins Bernhard Zwaluwenfonds;
- correspondentie met Prins Bernhard;
- rapportages inzake aanvragen van verzetspensioenen, uitkeringen, met anamneses en bevindingen;
- het rapport dat Hers (mede) schreef over Sachsenhausen en andere stukken over zijn verblijf in dat concentratiekamp- publicaties van Hers, zowel medisch-wetenschappelijk als algemeen, in het bijzonder over de medische en psychische gevolgen van oorlogstrauma's- stukken betreffende zijn bemoeienis met de kwestie van de vrijlating van de Vier (Drie, Twee) van Breda- stukken betreffende het Prins Bernhard-Zwaluwenfonds- rapportages inzake aanvragen van verzetspensioenen, uitkeringen, met anamneses en bevindingen.De rapportages bevatten in een aantal gevallen medische gegevens en beschrijvingen van verzetsactiviteiten van de aanvragers. Medisch onderzoekers kunnen hier feitenmateriaal vinden over de geneeskundige gevolgen van stress door oorlog, deportatie, gevangenschap, onderduiken en verzetsdeelneming voor het latere leven van betrokkenen.
Selectie en vernietiging
Tijdens de bewerking van het archief zijn alleen dubbele exemplaren vernietigd.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Deels openbaar, deels beperkt openbaar (A+B).
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Defensie: persoonlijk archief van Johannes Floris Philippus Hers, internist , nummer toegang 2.13.140, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Defensie / Coll. Hers, J.F.P. , 2.13.140, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Verwante archieven
Nationaal Archief, Archieven van het ministerie van Defensie/Oorlog te Londen 1940-1945 (toegang 2.13.71), inventarisnummer 2781, bevat een tweetal rapporten van Hers over de kwestie Lodo van Hamel:
J.F.Ph. Hers en L. van Vliet, Reconstructie inzake de opdracht en werkzaamheden van den Luitenant Ter Zee 2e Klasse L.A.R.J. van Hamel, 8 oktober 1945
J.F.Ph. Hers, Reconstructie inzake de plannen tot terugkeer naar Engeland en de poging hiertoe van Luit. Ter Zee 2e Klasse L.A.R.J. van Hamel, 15 oktober 1945
Nationaal Archief, Archief Parlementaire Enquêtecommissie Regeringsbeleid 1940-1945 (toegang 2.02.27) inventarisnummer 138, bevat een rapport over de kwestie Lodo van Hamel:
A. Houwing (Officier-Fiscaal Bijzonder Gerechtshof Leeuwarden) Proces-verbaal tegen politieambtenaren, betrokken bij arrestatie Lodo van Hamel c.s.

Archiefbestanddelen