2.06.096 Inventaris van het archief van het Commissariaat voor de Militaire Productie, (1948) 1951-1994 (2001)

Op 1 januari 1951 werd door de Minister van Economische Zaken, in overleg met de Raad Militaire Aangelegenheden van het Koninkrijk, het Commissariaat voor de Militaire Productie (CMP) ingesteld.

De taak was de behandeling, in overleg met de betrokken afdelingen van het ministerie, met andere ministeries en met het Regeringscommissariaat voor het Militaire Hulpprogramma, van defensieaangelegenheden in NAVO/EDG-verband. Tevens het overleg met buitenlandse militaire instanties en het Nederlandse bedrijfsleven over de productie van militaire goederen ten behoeve van andere (NAVO)-landen.

Teneinde een zo doelmatig mogelijke militaire inspanning van Nederland te bevorderen werden door de minister organisatorische voorzieningen getroffen in verband met de militaire productie. Deze waren er op gericht om, mede met behulp van de van Amerikaanse zijde beschikbaar gestelde grondstoffen en productiemiddelen, de Nederlandse industrie zoveel mogelijk in te schakelen bij de voorziening in de materiële behoeften van het militaire apparaat. Hiertoe werd een Commissaris voor de Militaire Productie benoemd. Deze werd belast met de leiding van het tot stand brengen van die militaire opdrachten welke in het kader van het Atlantisch overleg door Nederland werden verzorgd, waarbij hij zorg diende te dragen voor de coördinatie van de hierbij betrokken organen. Hij onderhield hiertoe van overheidszijde het centrale contact met de industrie.

In overleg met het georganiseerde bedrijfsleven werd door de minister een Adviesraad voor de Militaire Productie in het leven geroepen, waarin de werkgevers- en werknemers-organisaties vertegenwoordigd waren.

De Commissaris was lid van en verzorgde het secretariaat van deze Adviesraad. Hij werd in 1951 door de ministers van Economische Zaken, Oorlog en Marine ingesteld. In de raad waren de aanschaffende instanties, de Ministeries van Oorlog, Marine, Economische Zaken, alsmede vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers vertegenwoordigd. Behalve dat de Raad aan bovengenoemde ministers advies gaf inzake de militaire productie, werden ook moeilijkheden tussen industrie en aanschaffende militaire instanties besproken.

De officiële taakomschrijving van het CMP is door de minister goedgekeurd voor dat het CMP werd ingesteld. Op dat tijdstip was echter niet precies bekend hoe de militaire productie en de internationale samenwerking zich zouden ontwikkelen. De taak van de Commissaris werd in de loop van de tijd aan deze ontwikkelingen aangepast.

Het Commissariaat was vanaf 1951 een zelfstandig organisatieonderdeel tot het op 16 januari 1965, na een reorganisatie, als hoofdafdeling Militaire Productie werd ingedeeld bij een nieuw dienstonderdeel Militaire Productie en Economische Verdedigingsvoorbereiding.

Uitbreiding van de taak bestond uit behandeling van aangelegenheden op het gebied van de economische verdedigingsvoorbereiding en industriële NATO-aangelegenheden en behandeling van economische aspecten met betrekking tot de internationale ruimtevaartaangelegenheden.
In 1967 werd dit het dienstonderdeel Militaire Productie, Ruimtevaart en Economische Verdedigingsvoorbereiding en geplaatst onder het nieuw opgerichte Directoraat-Generaal Industrie. In 1976 werd het CMP direct onder het Directoraat-Generaal Industrie geplaatst. Verder werd in de loop van de jaren de naam van het commissariaat veranderd in:1985: Commissariaat Militaire Productie en Economische Verdedigingsvoorbereiding 1986: Commissariaat Militaire Productie en Economische Verdedigingsvoorbereiding en Overheidsopdrachten (CMPO); 1992: Commissariaat Militaire Productie en Crisisbeheersing (CMPC)1995: Commissariaat Militaire Productie (CMP)

De taken en verantwoordelijkheden van CMP zijn gedurende deze periode op hoofdlijnen hetzelfde gebleven.

Het archief van het Commissariaat voor de Militaire Productie werd bijna geheel gevormd door het onderdeel zelf. Een klein gedeelte van het archief werd gevormd door de Onderafdeling Post- en Archiefzaken, het zogenaamde PAZ-archief. Zie verder bij 'Ordening van het archief'.

Het werd niet eenduidig gevormd: het bestond uit een werkarchief en een Algemeen Secretariearchief. Het werkarchief is ontstaan door een jarenlange versnippering en versplintering van het ministerie van Economische Zaken. Hierdoor hield vrijwel elke afdeling een eigen archief bij.

Het archiefblok werd tot en met 2001 aangeleverd voor overbrenging en/of vernietiging. De reden daarvoor lag niet in een organisatorische verandering van het Commissariaat, maar dit archiefblok werd niet meer geraadpleegd voor bedrijfsvoeringstaken.

Er heeft al een eerdere bewerking plaatsgevonden: het gedeelte over de periode 1949-1965 was reeds bij het Nationaal Archief aanwezig. In 2012 is een aanvulling in deze toegang ingevoegd

Het archief is in 2007 en in 2012 door Ministerie van Economische Zaken overgebracht naar het Nationaal Archief, krachtens artikel 12 van de Archiefwet 1995

Het archief van het Commissariaat voor de Militaire Productie bestaat voornamelijk uit stukken betreffende de instelling van het Commissariaat, het jaarlijks benoemen van de leden, de notulen van het Commissariaat en het Presidium, Kamervragen en adviezen aan de minister(s) en de Directeur-generaal voor de Industrie en Regionaal Beleid inzake o.a. internationale samenwerking en het functioneren van de Nederlandse industrie bij de voorziening in de materiële behoefte van het militaire apparaat.

Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

1. Creëer een account of log in.
2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Economische Zaken: Commissariaat voor de Militaire Productie, nummer toegang 2.06.096, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, Comm. Militaire Productie, 2.06.096, inv.nr. ...

Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar