Terug naar zoekresultaten

3.03.13 Inventaris van het archief van de Rechtbank van Eerste Aanleg te Gorinchem, 1811-1838

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

3.03.13
Inventaris van het archief van de Rechtbank van Eerste Aanleg te Gorinchem, 1811-1838

Auteur

G.H.C. Breesnee

Versie

29-10-2020

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1928 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Rechtbank van Eerste Aanleg te Gorinchem
Rechtbank Eerste Aanleg Gorinchem

Periodisering

oudste stuk - jongste stuk: 1811-1838

Archiefbloknummer

3767

Omvang

; 234 inventarisnummer(s) 23,00 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het
Nederlands

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Rechtbank van Eerste Aanleg te Gorinchem, , 1811-1838

Samenvatting van de inhoud van het archief

De Rechtbank van Eerste Aanleg te Gorinchem (1811-1838) behandelde civielrechterlijke zaken, zoals geldvorderingen boven een bepaald bedrag, maar ook faillissementen, ondertoezichtplaatsingen, echtscheidingen, bezoekregelingen, en curatele zaken. De strafzaken die de rechtbank behandelde zijn hoofdzakelijk misdrijven. De rechtbank bewaarde ook diverse akten, zoals de akten van depot, akten betreffende de nalatenschap, afstand van gemeenschap van goederen en de verkoop van schepen. De Rechtbank van Eerste Aanleg te Gorinchem fungeerde tevens als Rechtbank van Koophandel.
In het archief van de arrondissementsrechtbank zitten de processen-verbaal, vonnissen en dossiers van de strafzaken. Strafzaken die bij de officier van Jusititie worden aangemeld krijgen een parketnummer, als de zaken voor de rechtbank komen krijgen ze ook een rolnummer. De burgerlijke zaken zijn onderverdeeld naar procesgang in dagvaardingen en rekesten. Van de dagvaardingen zijn er audiëntiebladen, vonnissen en processtukken, van de rekesten zijn er de beschikkingen. Het archief bevat tevens huishoudelijke en griffiezaken, zoals vergaderstukken.
Naast het archief van de Arrondissementsrechtbank is in deze inventaris ook het archief van het Openbaar Ministerie opgenomen: het parket. Het parket bevat onder andere registers van strafzaken.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Kort na de inlijving van ons land bij Frankrijk werd de rechterlijke indeeling geregeld nl. bij Keizerlijk Decreet d.d. 18 October 1810. Bij art. 63 daarvan werd bepaald, dat in elk arrondissement eene rechtbank van eersten aanleg zou worden opgericht, dus wat betreft het departement van de Monden van de Maas in de 4 arrondissementen van 's-Gravenhage, Rotterdam, Dordrecht en Flakkee. Bovendien bepaalde art. 64, dat er nog een zou worden opgericht in Leiden en een in Gorinchem. Het Keizerlijk Decreet d.d. 21 October 1811 gaf eene definitieve indeeling in arrondissementen en kantons, waarbij het Departement der Monden van de Maas verdeeld werd in 6 arrondissementen, nl. 's-Gravenhage, Rotterdam, Leiden, Dordrecht, Gorinchem en Brielle. De competentie van den rechtbank van eersten aanleg in zaken van contentieuze rechtspraak werd geregeld in art. 21 e. v. van het Keizerlijk Decreet d.d. 8 November 1810; deze had in eersten aanleg de berechting van alle persoonlijke rechten en roerende zaken tot eene waarde van 1000 francs en van zakelijke rechten tot eene waarde van 50 francs aan rente. Van deze vonnissen berustte het appèl bij het Keizerlijk Gerechtshof te 's-Gravenhage, ingevolge art. 103 van het Keizerlijk Decreet d.d. 18 October 1810 en sinds het jaar 1813 bij het Hoog Gerechtshof te 's-Gravenhage, ingevolge het Besluit van den Souvereinen Vorst d.d. 11 December 1813, waarbij tevens de cassatie in civiele zaken werd afgeschaft. Ten aanzien van het appèl golden dezelfde regels ook voor de zaken van koophandel, die in eersten aanleg in sommige arrondissementen door afzonderlijke rechtbanken van koophandel werden berecht. Bij de rechtbanken van eersten aanleg in Leiden, Gorinchem en Brielle bestonden geene afzonderlijken rechtbanken van koophandel; de zaken van koophandel werden daar waargenomen door de rechtbanken van eersten aanleg. Van de vonnissen, door den vrederechter in civiele zaken gewezen, kwam men in appèl bij de rechtbanken van eersten aanleg. De crimineele rechtspraak stond in verband met de verdeeling der strafbare feiten in contraventions de police, délits en crimes volgens den Code Pénal. De rechtbanken van eersten aanleg waren met de berechting in eersten aanleg van de wanbedrijven (délits) belast. Van de vonnissen, gewezen over laatstgenoemde feiten door de rechtbanken van eersten aanleg in Holland-Zuiderkwartier en door de rechtbank van eersten aanleg te Amsterdam, bestond appèl op de kamer van appèllen in zaken van correctioneele politie van het Keizerlijk Gerechtshof te 's-Gravenhage (na het jaar 1813 "Hooggerechtshof" genoemd). Van de vonnissen der rechtbanken van enkele politie bestond appèl op de correctioneele kamers der rechtbanken van eersten aanleg. Volgens het Décret Impérial d.d. 21 October 1811 behoorden tot het arrondissement Gorinchem de volgende kantons en gemeenten:
  • Kanton Gorinchem met de gemeenten: Ameide, Hoog-Blokland, Giessen-Nieuwkerk, Gorinchem, Hardinxveld, Kedichem en Meerkerk.
  • Kanton Sliedrecht met de gemeenten: Alblasserdam, Bleskensgraaf, Oud-Alblas, Giesendam, Goudriaan, Molenaarsgraaf, Nieuwpoort, Noordeloos, Papendrecht, Sliedrecht, Streefkerk, Nieuwlekkerland.
  • Kanton Schoonhoven met de gemeenten: Schoonhoven, Jaarsveld, Lopik, Oudewater en Polsbroek. Dit kanton ressorteerde onder het arrondissement Utrecht. Bij Kon. Besluit d.d. 27 April 1824 (Staatsblad no. 30) werd bepaald, dat van het arrondissement Utrecht zouden worden afgescheiden de gemeenten Schoonhoven, Oudewater, Vlist, Bonrepas en Ratelesvliet, die het kanton Schoonhoven zouden uitmaken, dat aan het arrondissement Gorinchem werd toegevoegd. De overige, tot het kanton Schoonhoven behoorende, en in de provincie Utrecht gelegen gemeenten, nl. Jaarsveld, Willige Langerak, Lopik, Zevenhoven, Cabauw en Zevender, Honcoop en Dijkveld, Noord- en Zuid-Polsbroek, zouden verenigd worden met het kanton IJsselstein, arrondissement Utrecht.
  • Kanton Kuilenburg met de gemeenten: Asperen, Beest, Everdingen, Heukelum, Kuilenburg, Leerdam, Lexmond, Schoonrewoerd en Vianen.
  • Kanton Vianen. Volgens het Décret Impérial d.d. 21 October 1811 behoorde de gemeente Vianen tot het kanton Kuilenburg, dat onder het arrondissement Gorinchem ressorteerde. Bij Kon. Besluit d.d. 27 April 1824 (Staatsblad no. 30) werd bepaald, dat de gemeenten Vianen, Leerdam, Asperen, Everdingen en Zijderveld, Hagestein, Tienhoven, Heukelum, Lexmond, Achthoven, Lakerveld, Schoonrewoerd, Heikop en Boeikop een nieuw kanton zouden uitmaken, waarvan Vianen de hoofdplaats zou zijn en dat tot het arrondissement Gorinchem zou behooren.
Geschiedenis van het archiefbeheer
De verwerving van het archief

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
Tevens rechtbank van koophandel. Bevat ook het archief van de Officier van Justitie.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Rechtbank van Eerste Aanleg te Gorinchem, nummer toegang 3.03.13, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Rechtbank Eerste Aanleg Gorinchem, 3.03.13, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Verwante archieven
De rechtbanken van eerste aanleg werden in 1838 omgedoopt tot arrondissementsrechtbanken; hun bevoegdheden veranderden nauwelijks. Zie de inventaris van het archief van de arrondissementsrechtbank te Gorinchem (1811) 1838-1877, toegangsnummer 3.03.14.01 en de inventaris van het archief van het parket van de Officier van Justitie te Gorinchem (1855-1877), toegangsnummer 3.03.14.02.

Archiefbestanddelen