Terug naar zoekresultaten

3.03.02 Inventaris van het archief van de Hoge Raad van Holland, Zeeland en (West-)Friesland, 1582-1797

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

3.03.02
Inventaris van het archief van de Hoge Raad van Holland, Zeeland en (West-)Friesland, 1582-1797

Auteur

M.P.H. Roessingh

Versie

28-02-2023

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1964 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Hoge Raad van Holland en Zeeland
Hoge Raad Holland en Zeeland

Periodisering

archiefvorming: 1582-1797
oudste stuk - jongste stuk: 1582-1797

Archiefbloknummer

3308

Omvang

; 1603 inventarisnummer(s) 155,60 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven en gedrukte teksten. De stukken van vóór ca. 1700 zijn geschreven in het gotische cursiefschrift, met name in de oud-Hollandse klerkencursief.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Hoge Raad van Holland, Zeeland en (West-)Friesland, , 1582-1797

Samenvatting van de inhoud van het archief

De Hoge Raad van Holland en Zeeland fungeerde als beroepscollege voor vonnissen van het Hof van Holland en colleges van dijkgraaf en heemraden. Ook werden zaken door de Staten-Generaal naar de Hoge Raad verwezen. In eerste aanleg behandelde de Hoge Raad geschillen tussen vreemde kooplieden en zeevaartzaken. De Hoge Raad vervulde voorts een belangrijke taak op het terrein van de jurisdictie. Het archief bevat rekesten, rollen, intimatiën, registers, sententies, resoluties, condemnatiën, conclusies, memorialen, rekeningen en dergelijke. De stukken zijn op jaar geordend en deels ontsloten met behulp van indices.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Als gevolg van de opstand was in Holland sinds 1572 hoger beroep op de Grote Raad van Mechelen onmogelijk geworden. Sinds 1575 was er sprake van oprichting van een hof van appèl voor Holland en Zeeland. De instelling van de Hoge Raad dateert van 1582.
De Hoge Raad had aanvankelijk alleen rechtsmacht over Holland. Eerst 10 november 1586 stelde de stad Middelburg en 3 augustus 1587 geheel Zeeland zich onder de Hoge Raad. De overeenkomst met Zeeland gold aanvankelijk voor 3 jaren, maar is sindsdien herhaaldelijk vernieuwd en gewijzigd. Zo werd bepaald dat drie van de negen raadsheren door Zeeland zouden worden benoemd.
Het lag in de bedoeling dat de Hoge Raad als centraal rechtscollege zou fungeren, waarbij men van de provinciale hoven in beroep zou kunnen gaan. Behalve door Holland werd de rechtsmacht van de Hoge Raad in 1587 ook door Zeeland erkend, maar de overige gewesten hielden zich afzijdig. Aldus ontstond de merkwaardige situatie dat de werkzaamheden van de Hoge Raad en het Hof van Holland, beide gehuisvest in het Haagse Binnenhof, elkaar min of meer overlapten en bijgevolg voortdurend tot competentiegeschillen aanleiding hebben gegeven.
De instructie voor de Hoge Raad van Holland en Zeeland werd in 1582 in 289 artikelen vastgelegd. In appèl werden zaken behandeld die voor het Hof van Holland of voor de colleges van dijkgraven en hoogheemraden hadden gediend. In eerste aanleg behandelde de Raad bezitkwesties, burgerlijke geschillen tussen vreemde kooplieden of uitheemsen en zeevaartzaken. Voorts zijn door de Staten-Generaal zaken naar de Hoge Raad verwezen die in hoofdzaak betrekking hadden op de Generaliteitslanden. Daarnaast heeft de Hoge Raad een belangrijke taak vervuld op het terrein van de voluntaire jurisdictie. Bovendien verleende de Hoge Raad mandaten van relief en brieven van cessie, beneficie van inventaris e.d.. Tenslotte adviseerde de Hoge Raad de Staten en had deel in het bestuur van de Sociëteit van 's-Gravenhage.
In 1795 ging de Hoge Raad te niet. Op 18 september 1795 troffen de Provisionele representatnten van het volk van Holland een akkoord tot opheffing van de Hoge Raad en de instelling van een Commissie tot afdoening der zaken ter cognitie van de Hoge Raad.
Geschiedenis van het archiefbeheer
Het archief van de Hoge Raad werd beheerd door de griffier, en onder zijn leiding van klerken van de griffie. Na de opheffing van het college kwam het archief in beheer van de griffier van het Hof van Justitie van Holland. Bij de rechterlijke reorganisatie van 1811 kwam het archief in beheer van de griffier van het Keizerlijk Hooggerechtshof, later Hooggerechtshof te 's-Gravenhage. In 1838, bij de opheffing van het Hooggerechtshof, nam de griffier van de Hoge Raad der Nederlanden het beheer over het archief van Holland en Zeeland over. Tot de overdracht van het archief in 1852 aan 's Rijksarchief is het namelijk steeds bewaard in verschillende vertrekken op het
Binnenhof.
De verwerving van het archief
Het archief is bij Koninklijk Besluit of ministeriële beschikking overgebracht.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Andere toegang
Op de dictums van de Hoge Raad is een digitale naamindex beschikbaar (oud nrs. 3.03.02.02, 3.03.02.03, 3.03.02.04, 3.03.02.05, 3.03.02.06, 3.03.02.07, 3.03.02.08 en 3.03.02.09).
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Hoge Raad van Holland en Zeeland, nummer toegang 3.03.02, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Hoge Raad Holland en Zeeland, 3.03.02, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn in kopievorm beschikbaar

Archiefbestanddelen